(ĐSPL) - Việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 và tàu chiến vào vùng biển Việt Nam đang làm nóng bầu không khí trước thềm Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24.
Theo Giáo sư Stein Tonnesson - một nhà phân tích người Na Uy, Trung Quốc đang sử dụng vụ giàn khoan HD-981 để trực tiếp thách thức “lập trường và sự đoàn kết” của ASEAN.
 |
Giáo sư Stein Tonnesson là một nhà nghiên cứu về Việt Nam và Biển Đông. |
Giáo sư Stein Tonnesson là một nhà nghiên cứu về Việt Nam và Biển Đông, được biết đến qua các tác phẩm về cách mạng Việt Nam 1945.
Trung Quốc lên kế hoạch từ lâu và Việt Nam không bị bất ngờ
Trả lời BBC hôm 9/5, Giáo sư Stein Tonnesson cho rằng vụ việc đã được phía Trung Quốc lên kế hoạch từ lâu và dường như đã được sắp xếp để diễn ra trùng lặp với thời điểm các nhà lãnh đạo của khối ASEAN nhóm họp Hội nghị cấp cao lần thứ 24 tại Myanmar trong hai ngày ngày 10 và 11/5/2014.
"Đây không phải là một động thái mà không thể dự đoán trước và tôi không nghĩ là Việt Nam có thể bị ngạc nhiên, vì Trung Quốc đã chuẩn bị và di dịch giàn khoan này trong một thời gian dài. Rất khó mà ai đó lại không đặt dấu hỏi Trung Quốc sẽ sử dụng nó như thế nào… Trung Quốc có động cơ làm nổ ra vụ việc ngay trước thềm của Hội nghị cấp cao ASEAN, để tạo ra một vấn đề có thể gây tranh cãi trong nội bộ khối này”.
Đặt giả thiết Trung Quốc có chiến lược làm giảm thiểu vai trò, hiện diện và áp lực của hải quân Mỹ ở khu vực. Giáo sư Tonnesson nói cho rằng: “Cách duy nhất mà một quốc gia có thể tiến hành một chiến lược như thế là việc quay trở lại một chính sách hữu hảo và xây dựng một quan hệ tốt hơn với Việt Nam và Philippines, cũng như với Nhật Bản”. Theo ông, đây cũng chính là một vấn đề khác biệt có thể gây chia rẽ trong nội bộ chính quyền Trung Quốc.
Giáo sư Tonnesson nói tiếp: "Tôi nghĩ trong Hải quân và Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng có những người biết điều và hiểu biết ý nghĩa của việc này. Và những người mang quan điểm này có thể cũng đứng sau những cân nhắc quyết định của Trung Quốc, nhưng liệu ban lãnh đạo Trung Quốc có muốn chịu rủi ro bằng việc tiếp tục gây ra những tranh cãi với những láng giềng? Bởi vì nếu thế sẽ tạo ra những vấn đề cho chính Trung Quốc, như tình hình đã cho thấy từ năm 2009 tới nay”.
Khi nào Trung Quốc rút giàn khoan HD-981?Khi được hỏi, khi nào Trung Quốc có thể sẽ rút giàn khoan HD-981 khỏi khu vực, ông Tonnesson nói:
"Tôi rất nghi ngờ việc dàn khoan này có thể tìm thấy được dầu ở đó. Và do đó sẽ không có lý để tiếp tục giữ cho giàn khoan ở tại khu vực trong một thời gian dài. Và nếu họ khoan các mũi khoan và các giếng khoan không có dầu, thì khi đó giàn khoan sẽ được di chuyển đi”.
"Nhưng tôi cũng nghi ngờ là giàn khoan sẽ được rút đi do sự phản đối của Việt Nam. Trung Quốc sẽ để nó ở đó một thời gian, rồi chờ tới một thời điểm sau này và rút nó ra vì những lý do về địa chất học".
