Người lao động có bắt buộc phải trực Tết không?
Điểm b khoản 2 Điều 112 Bộ luật Lao động năm 2019 nêu rõ, người lao động được nghỉ làm, hưởng nguyên lương trong ngày Tết Âm lịch. Nếu ngày này trùng với ngày nghỉ hằng tuần thì người lao động được nghỉ bù vào ngày kế tiếp.
Tại Công văn số 8662/VPCP-KGVX, Tết Âm lịch năm 2024, người lao động làm việc tại cơ quan Nhà nước được nghỉ làm 07 ngày tính từ thứ Năm ngày 8/2/2024 đến hết thứ Tư ngày 14/2/2024. Với những cơ quan, đơn vị không nghỉ cố định thứ bảy và Chủ nhật hàng tuần sẽ căn cứ vào chương trình, kế hoạch cụ thể của đơn vị để bố trí lịch nghỉ phù hợp.
Do đó, thời gian nghỉ Tết Nguyên đán năm 2024 là thời gian người lao động được phép nghỉ theo quy định của pháp luật. Đây chính là quyền lợi cơ bản của mỗi người lao động.
Trong trường hợp vì tính chất đặc thù của công việc hoặc do sắp xếp, nhu cầu của công ty, người lao động phải trực trong những ngày này thì được xác định là làm thêm giờ và được trả lương tương ứng.
Đồng thời, điểm a khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động năm 2019 cũng nêu rõ, người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi được sự đồng ý của người lao động…
Bên cạnh đó, khoản 1 Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP nhấn mạnh, người sử dụng lao động phải được sự đồng ý của người lao động tham gia làm thêm về các nội dung như thời gian, địa điểm, công việc làm thêm...
Như vậy, việc được nghỉ làm trong những ngày Tết Nguyên đán là quyền lợi cơ bản của tất cả người lao động. Do đó, người lao động không bắt buộc phải trực Tết, trừ các trường hợp sau theo Điều 108 Bộ luật Lao động 2019:
- Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật;
- Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm và thảm họa, trừ trường hợp có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người lao động theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.
Nếu người sử dụng lao động nào ép buộc nhân viên của mình phải đi trực Tết mà không được sự đồng ý của họ thì có thể bị phạt tiền từ 40-50 triệu đồng (theo điểm b khoản 3 Điều 18 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
Tiền lương làm thêm giờ ngày lễ, Tết được tính thế nào?
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019 và khoản 1 Điều 59 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp muốn sử dụng người lao động làm thêm giờ vào ngày Tết phải được sự đồng ý của người lao động (trừ một số trường hợp công ty được điều động làm thêm giờ mà không cần người lao động đồng ý quy định tại Điều 108 Bộ luật Lao động 2019).
Về mức lương làm thêm giờ, theo quy định tại Điều 98 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm thêm dịp Tết Nguyên đán vào ban ngày được trả ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ đối với người lao động hưởng lương ngày (tổng cộng là 400%).
Phần tiền làm thêm của người lao động được miễn thuế thu nhập cá nhân.
Như vậy, người lao động đi làm vào ngày nghỉ của dịp Tết Nguyên đán 2024 được trả số tiền lương ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.
Đồng thời, nếu người lao động làm việc vào ban đêm và làm thêm giờ vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương + 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, Tết.
Thủy Tiên (T/h)
