Báo Thanh niên cho biết, ngày 27/12, đề kiểm tra môn ngữ văn dành cho học sinh lớp 8 của Trường THCS Colette (quận 3, TP.HCM) thu hút sự quan tâm của phụ huynh, giáo viên. Đã có những ý kiến tranh luận về nội dung ngữ liệu sử dụng trong đề kiểm tra vì cho rằng có tính "bêu xấu" nghề giáo và không nên sử dụng.
Nhận xét về đề kiểm tra trên, Thạc sĩ H.T.P, đang dạy ngữ văn tại một trường THCS tại quận Tân Phú (TP.HCM) cho biết:
Thứ nhất, về ngữ liệu đề cập đến "ông thầy" tham ăn, cách xưng hô mày-tao giữa thầy và trò là thiếu tính thẩm mỹ, có phần nhạy cảm.
Thứ hai, câu 2, nêu bài học rút ra từ văn bản trên và câu 5, viết đoạn văn ngắn (5-7 dòng) nêu suy nghĩ của em về bài học rút ra từ văn bản trên, lặp lại nội dung câu hỏi.
Thứ ba, giả sử học sinh trả lời nội dung 2 câu này: vậy làm trò hãy thật cẩn thận và phải được "dạy dỗ" kỹ trước khi đến trường, thì giáo viên phải chấm làm sao?
Thứ tư, nội hàm khái niệm "thầy đồ" và nội dung văn bản "Bánh tao đâu" liệu học sinh 14 tuổi có hiểu được đặc điểm của truyện cười dân gian xưa? Hơn nữa, ngữ liệu nói đến chuyện đói kém ngày xưa, thầy và trò đều đói như nhau, miếng ăn là miếng nhục, có hay ho gì không?
Giáo viên trên nhấn mạnh: "Thực ra, học sinh lớp 10 chương trình cũ có học truyện Tam đại con gà, phê phán thầy đồ dốt nhưng làm nghề dạy học. Tuy vậy, nội dung văn bản thì học sinh đã được dạy thấu đáo. Còn văn bản Bánh tao đâu?, với học sinh lớp 8 cần cân nhắc đưa vào đề kiểm tra vì có phần phản cảm".
Còn giáo viên Võ Kim Bảo, Trường THCS Nguyễn Du (quận 1, TP.HCM), nhận xét: "Đề đúng về yêu cầu của chương trình nhưng trích nguồn của đề chưa ổn. Ngữ liệu hơi nhạy cảm, giáo viên cân nhắc về tính giáo dục của đề. Có những truyện cười, trẻ em cần có thêm trải nghiệm cuộc sống mới có cái nhìn nhận, đánh giá đúng đắn".
Báo Tuổi trẻ cho biết, theo Th.S Trần Lê Duy - Giảng viên khoa ngữ văn - Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nội dung của đề kiểm tra học kỳ I của Trường Colette không bôi xấu nhà giáo như một số người nghĩ.
Tác phẩm văn học dân gian phê phán một số thói hư tật xấu của con người trong xã hội cũ và tới nay vẫn có giá trị, thông qua tiếng cười hướng con người tránh thói hư tật xấu, hướng đến những phẩm chất đẹp đẽ.
Để giáo viên đảm bảo trong sáng tạo đề nhưng vẫn đạt được mục đích ra đề và đề đúng, trúng, giáo viên cần tuân thủ 5 nguyên tắc. Thứ nhất, kỹ thuật ra đề phải có bảng đặc tả trước khi ra đề. Bộ Giáo dục và Đào tạo có mẫu và hướng dẫn ra đề. Hỏi theo chuẩn đầu ra.
Thứ hai, đó là nguyên tắc tìm ngữ liệu. Tìm ngữ liệu không dễ nhưng không quá khó. Về nguyên tắc phải chọn ngữ liệu có uy tín, tức là giáo viên nên chọn ngữ liệu từ những nguồn tin cậy. Muốn vậy, giáo viên cần chịu khó đọc, tra cứu và thẩm định kỹ.
Thứ ba, giáo viên cần chú ý độ khó của ngữ liệu. Đối với ngữ liệu có độ khó phải tương đương các văn bản trong sách giáo khoa. Ngữ liệu phải đạt tính thẩm mỹ, hướng con người tới cái đẹp, cái hay, có tính giáo dục. Vì thế, ngữ liệu của đề thi Trường Colette có những vấn đề hơi phản cảm.
Thứ tư, người ra đề phải xử lý ngữ liệu, đối với những văn bản tương đối khó thì có thể ghi chú, giải thích cho học sinh, cung cấp thêm thông tin.
Thứ năm, giáo viên ra đề cần đặt bản thân vào vị trí của học sinh để đề đạt tính phân loại, vừa tầm nhận thức và tâm lý.
Liên quan đến vụ việc trên, chia sẻ với báo chí, bà Lưu Thị Hà Phương, Hiệu trưởng Trường THCS Colette, cho biết: "Trong chương trình môn ngữ văn lớp 8, học sinh có học về thể loại truyện cười. Các truyện cười thường phê phán thói xấu trong xã hội như khoác lác, tham ăn, lười biếng… Do đó, khi ra đề kiểm tra cuối học kỳ, giáo viên đã chọn một truyện theo hướng đó chứ không có chủ đích nhằm phê phán một đối tượng hay nghề nghiệp nào".
Tuy nhiên, người đứng đầu Trường THCS Colette nói thêm: "Ngữ liệu như đề kiểm tra môn văn là chưa đắt giá và có phần nhạy cảm. Nhà trường sẽ lưu ý vấn đề này và sẽ tổ chức rút kinh nghiệm sau khi kết thúc đợt kiểm tra cuối học kỳ 1".
Như Quỳnh(T/h)
