Việc đặt trạm thu phí BOT Nam Cầu Giẽ trên QL1 để hoàn vốn cho dự án đầu tư tuyến tránh TP. Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã bộc lộ rõ nhiều điểm bất hợp lý và gây bức xúc trong dư luận.
Làm đường tránh nhưng thu trên phí Quốc lộ
Theo tìm hiểu của PV báo Người Đưa Tin, đây là dự án đầu tư xây dựng công trình tuyến đường tránh TP.Phủ Lý và tăng cường mặt đường trên Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Hà Nam có tổng chiều dài là 43,4km trong đó phần tuyến tránh TP.Phủ Lý, có điểm đầu phía Nam ở trạm thu phí Nam cầu Giẽ (Km216+874, Quốc lộ 1). Điểm cuối tại nút giao Đường tỉnh 494 với Quốc lộ 1 (Km235+885), với tổng chiều dài là 23,3km, tuyến được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng với 4 làn xe, vận tốc thiết kế là 80km/giờ.
Trạm BOT Nam Cầu Giẽ đặt trên QL1 để thu phí tuyến tránh TP.Phủ Lý.
Được thực hiện bởi liên danh công ty CP Đầu tư Hạ tầng FCC, trong đó các nhà đầu tư gồm: Công ty Cổ phần Kỹ thuật nền móng và Công trình ngầm FECON, Công ty cổ phần Xây dựng Cotec và Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco1). Trong đó, ngân hàng Công thương Việt Nam (Vietinbank) là đối tác chính hỗ trợ vốn cho dự án này.
Phần tăng cường tuyến Quốc lộ 1 hiện tại đoạn Km215+775-Km235+885 được tăng cường theo tiêu chuẩn thiết kế đường cấp III đồng bằng, vận tốc thiết kế là 80km/giờ. Tuyến đường sẽ đi qua địa phận các huyện Duy Tiên, Kim Bảng, Thanh Liêm và TP.Phủ Lý của tỉnh Hà Nam.
Mặc dù, mục đích của dự án là đầu tư 2.100 tỷ đồng để làm tuyến tránh TP.Phủ Lý, còn việc đầu tư tăng cường mặt QL1 chỉ là hạng mục phụ đi kèm theo chứ không phải là mục tiêu cốt lõi để dự án được các cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Thế nhưng không hiểu vì sao? để thu phí hoàn vốn cho dự án đầu tư tuyến tránh TP.Phủ Lý (tỉnh Hà Nam) trạm thu phí BOT Nam Cầu Giẽ lại được đặt tại vị trí án ngữ trên QL1 để tận thu khiến các phương tiện không đi trên tuyến đường tránh TP.Phủ Lý vẫn phải đóng phí.
Đây cũng chính là điểm bất hợp lý khiến cho người dân bức xúc băn khoăn, tại sao? Nhà đầu tư làm đường tránh Phủ Lý nhưng lại đặt trạm thu phí trên Quốc lộ 1 - đúng vị trí trạm phía Nam Cầu Giẽ đã được cơ quan chức năng tháo dỡ trước đó.
Không đi trên tuyến tránh vẫn phải đóng phí
Qua tìm hiểu, với lý do tận thu để sớm hoàn vốn cho dự án đầu tư xây dựng công trình tuyến đường tránh TP.Phủ Lý và tăng cường mặt đường trên Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Hà Nam sẽ tiết kiệm kinh phí đầu tư.
Vào cuối năm 2014, UBND tỉnh Hà Nam đã dễ dàng thuyết phục được liên bộ gồm: GTVT và Tài chính đồng thuận cho đơn vị Chủ đầu tư đặt trạm thu phí tại vị trí km216+600 trên QL1, nghĩa là không cần biết các phương tiện có đi trên đường tránh TP. Phủ Lý không, miễn là tất cả các phương tiện đi qua trạm BOT Nam Cầu Giẽ đều buộc phải trả phí mới được đi qua.
Nhiều phương tiện không đi trên tuyến tránh TP.Phủ Lý vẫn phải đóng phí.
Trong khi đó, trạm thu phí BOT Nam Cầu Giẽ (hiện tại) chính là trạm thu phí Nam Cầu Giẽ (cũ) đã bị dỡ bỏ từ tháng 4/2013 khi tuyến cao tốc Hà Nội - Ninh Bình được thông tuyến.
Và để hợp thức hoá trạm thu phí BOT Nam Cầu Giẽ, ngày 24/11/2016, bộ GTVT đã ban hành Quyết định 3591 cho phép Cty CP Đầu tư hạ tầng FCC tổ chức thu phí tại Trạm thu phí Nam Cầu Giẽ (Km216+600), Quốc lộ 1, tỉnh Hà Nam để hoàn vốn cho dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 1 đoạn tránh TP.Phủ Lý và tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 đoạn Km215+775 - Km235+885, tỉnh Hà Nam theo hợp đồng BOT.
Theo Quyết định này, các mức thu phí đường bộ đối với các phương tiện khi đi qua trạm thu phí Nam Cầu Giẽ như sau: Đối với xe dưới 12 ghế ngồi, xe tải có tải trọng dưới 2 tấn và các loại xe buýt vận tải khách công cộng là 25 nghìn đồng/vé/lượt, 750 nghìn đồng/vé/tháng và 2,025 triệu đồng/vé/quý; xe 12 - 30 ghế ngồi, xe tải có tải trọng từ 4 tấn đến dưới 10 tấn là 40 nghìn đồng/vé/lượt, 1,2 triệu đồng/vé/tháng và 3,24 triệu đồng/vé/quý…
Cũng như nhiều dự án BOT khác trên khắp cả nước, vị trí của trạm BOT Nam Cầu Giẽ còn khó hiểu hơn vị trí của trạm (Tiền Giang) vốn đang gây ra nhiều bức xúc thời gian qua. Bởi lẽ tuyến tránh TX.Cai Lậy còn dễ tìm, dễ đi và thiết thực chứ không rắc rối như tuyến tránh TP.Phủ Lý.
Đặc biệt, với những gì mà dự án được thực hiện, xét về tính hiệu quả, cũng có ý kiến băn khoăn rằng, liệu có hay không việc cố tình “vẽ” ra tuyến tránh để hợp thức hóa việc cho nhà đầu tư chặn đường QL1 nhằm thu phí? Liệu rằng, vị trí đặt có “lợi ích nhóm” hay không? Vị trí đặt trạm vẫn là một câu hỏi lớn đối với nhiều người dân mà chưa có câu trả lời hợp lý.
Thế Anh
