Trại sam cảnh tiền tỷ của chàng luật sư Hà thành

Sam cảnh có tên chính xác là cá đuối nước ngọt. Tuy nhiên, để tránh cái tên khơi gợi tới điều không may cho thú cưng và chủ nhân, cộng đồng chơi cá cảnh tại Việt Nam đặt tên loài này là sam. Cá sam được nuôi khá nhiều ở một số nước như Thái Lan, Malaysia, Nhật Bản, Đài Loan, là vật nuôi có giá bán rất đắt đỏ. Những chú sam đẹp hiện được rao bán trên thị trường quốc tế dao động từ vài trăm triệu tới cả tỷ đồng.

Về Việt Nam mới vài năm nay, sam cảnh đã nhanh chóng được dân chơi cá xếp vào tốp 3 vật nuôi đắt và đẹp hàng đầu ở nước ta. - Đó là: cá rồng, cá hổ và cá sam. Theo anh Lưu Anh Cường (KĐT Xa La, Q. Hà Đông, Hà Nội), một người chơi dày kinh nghiệm trong cộng đồng dân chơi cá cảnh tại Hà Nội, so với 2 loài cá hổ và cá rồng, cá sam dễ nuôi hơn, mang vẻ đẹp mềm mại, độc đáo và có giá trị kinh tế cao.

Anh Cường cho biết, một chú sam khỏe, đẹp, giống tốt thường được đánh giá căn cứ trên vài đặc điểm sau: 2 mắt giương cao, mắt sáng, có đốm hoa trong mắt, khoảng giữa 2 mắt phẳng nhẵn, đốm viền rõ nét, đuôi thẳng không lộ gai cái. Anh Cường chia sẻ, cách đây hơn 2 năm, sau khi sở hữu bộ sưu tập lớn cá rồng và cá hổ, anh Cường bắt đầu chơi sang sam. Thời gian đầu mới chơi, do chưa hiểu về loài này, nhiều lần anh mua phải sam yếu, kết hợp việc non kinh nghiệm chăm sóc nên phải trả giá khá đắt. 6 chú sam đầu tiên lần lượt vào tay anh đều "ra đi" cả, gây tổn thất lên tới gần 2 trăm triệu đồng.

Cách đây 2 - 3 năm, giá sam về Việt Nam khá đắt. Một chú sam Black Diamond (Kim cương đen) mới sinh tầm 1 - 2 tháng đã có giá hơn 20 triệu đồng, sam Galaxy (Bầu trời đầy sao) cũng xấp xỉ 20 triệu đồng/ con. Loài sam rẻ nhất là sam Moto có giá khoảng 1 - 2 triệu đồng/con. Tên các loại sam được đặt dựa trên nhận diện bên ngoài của mỗi con. Ví dụ như Black Diamond thường có các đốm to, dày nổi trên nền nhiều đốm nhỏ, còn Galaxy lại có vẻ ngoài như 1 dải ngân hà trên nền trời nhung đen với các đốm sao trắng kích thước tương đồng nhau. Sam Moto xấu hơn nhưng nết ăn khỏe, sinh sản tốt, đặc biệt giá thành lại khá bình dân nên vẫn được nhiều người mua.

Sau 2 năm với nhiều "kinh nghiệm thương đau" trong sở thích chơi sam, nhờ đầu tư thời gian tìm tòi kiến thức và tích lũy kỹ thuật nuôi và chăm sóc sam một cách khoa học, anh Cường đã nuôi thành công 1 cặp sam Black Diamond gây giống đầu tiên tại Việt Nam. Anh Cường chia sẻ, anh mua cặp sam này từ khi chúng còn nhỏ với giá hơn 100 triệu đồng. Nuôi thành công cho tới ngày chúng lớn, giao phối, mang thai khoảng 4 tháng rồi sinh con là cả một quá trình đầu tư tiền của, tâm huyết, công sức vô cùng lớn. Theo anh cho biết, hiện một cặp Black Diamond thuần chủng gây giống ở tuổi trường thành có giá bán tại thị trường quốc tế không dưới 600 triệu đồng.

Trong ảnh là chú sam mẹ đang mang thai ở tháng cuối, được tách ra lồng riêng chờ tới giờ sinh. Nhờ kinh nghiệm nhiều lần đỡ đẻ cho sam, anh Cường thuê cả máy siêu âm về để dự đoán số lượng con và thời gian sinh nở. "Cái giống này thường đẻ vào giờ rất oái oăm, ví dụ như nửa đêm hoặc gần sáng, mình không ngờ tới được. Nên thường tôi và nhân viên luôn phải chuẩn bị sẵn sàng tinh thần trực hộ sinh", chủ trại sam cho biết.

Ngoài trên dưới 20 cá sam trưởng thành, trại sam của luật sư Lưu Anh Cường còn quy tụ nhiều đàn sam nhỏ, sam giống quý. Một con sam mới đẻ 1 - 2 tháng đã có giá thị trường thấp nhất là 15 triệu đồng. Trong bể sam giống này, có nhiều con do chính tay anh Cường đỡ đẻ, những con còn lại được anh nhập từ Thái Lan và Malaysia đi máy bay về Việt Nam. Anh tiết lộ: "Trong cả đàn sam may ra chỉ có 1-2 con giống đặc sắc. Vì chủ buôn không bán lẻ nên nhiều khi tôi phải mua nguyên cả đàn chỉ để lấy một con giống tốt". Riêng trong tháng 10, tiền nhập sam nhỏ của anh chủ trại đã lên tới 700 - 800 triệu đồng.

Một chú sam giống hội đủ các đặc điểm nhận biết sam có sức khỏe tốt, đốm hoa đẹp, dày đốm và có cả đốm bụng rất hiếm khiến chủ trại ưng ý.

Do trại sam khá lớn và phải chăm sóc cầu kỳ nên anh Cường thuê thêm 2-3 nhân viên hỗ trợ công việc chăm sóc bộ sưu tập thú cưng hàng ngày. Thức ăn chính của sam là tôm, thức ăn phụ là chạch, cá nhỏ, giun. Trung bình 1 ngày, 1 con sam trưởng thành có thể ăn tới 2,5 kg tôm trong 2-3 bữa chính, chưa kể bữa phụ. Lượng ăn của sam bé bằng khoảng 1/4 - 1/3 lượng ăn của sam lớn.

Tủ chứa thức ăn mỗi ngày cho đàn sam. Ngoài việc đầu tư chi phí lớn cho thức ăn, mỗi tháng trại sam này còn ngốn hết khoảng 15 triệu đồng tiền điện và gần 2 triệu tiền nước.

Đàn sam bé vào giờ ăn trưa. Chủ trại cho biết, dựa trên lượng thức ăn tiêu thụ mỗi bữa, người nuôi có thể đánh giá sức khỏe của từng con một. Cá sam có ưu điểm là nết ăn, nết ở tốt. Người nuôi chỉ cần tinh ý trong việc quan sát và cảm nhận để nắm bắt tình hình sức khỏe của sam kịp thời, đề phòng tình trạng sam ốm yếu, rất khó chữa trị.

Một trong hàng chục bể nuôi sam và cá của anh Cường. Giá trị đầu tư cho mỗi chiếc bể lên tới 50 - 60 triệu đồng, bao gồm: bể chính, bộ lọc, máy sưởi...

Anh Lưu Anh Cường chia sẻ, nuôi sam cũng như các loại cá quý khác như cá rồng hay cá hổ, không chỉ là việc bắt cá về thả bể mà còn yêu cầu người chơi bỏ không ít thời gian, tâm huyết để tìm hiểu đặc tính của từng loài. Không chỉ quan tâm tới bữa ăn hàng ngày của sam, anh Cường còn phải tìm hiểu và đặt mua thêm nhiều loại dung dịch làm sạch nước, thuốc thang, thuốc bổ và vitamin cho đàn thú cưng.

Có trường hợp sam bị cảm, anh Cường phải tách riêng để nuôi dưỡng và điều trị. Với những chú sam ốm quá yếu, anh chọn phương pháp tiêm trực tiếp thuốc điều trị với hi vọng "còn nước còn tát". Nhờ kinh nghiệm, nhiều trường hợp sam ốm đã được anh cứu sống thành công.

Một bể cá giống được anh nuôi kết hợp giữa cá sam và cá huyết rồng - hai loài có đặc điểm môi trường sống và thức ăn tương đối giống nhau.

Để đảm bảo đàn thú cưng của mình luôn có điều kiện sống lý tưởng nhất, anh Cường thường xuyên kiểm tra chất lượng nước trong bể bằng bút test độ PH và muối. Theo anh, nhiệt độ nước trong bể luôn phải ổn định từ 30 - 32 độ C, độ muối luôn phải đạt 0.2 - 0.3 (tương đương 2 - 3 kg muối/khối nước). Anh cho biết, nhiều người chơi sam, đầu tư cả gia tài nhưng quan niệm sai lầm rằng sam là loài cá nước ngọt nên nước không cần pha muối khiến cá nuôi ốm yếu và chết dần chỉ sau vài tháng. Trên thực tế, sam là loài cá sống ở cửa sông, trong môi trường nước lợ. Do vậy, để đem đến môi trường nước phù hợp, phòng trừ bệnh tốt, điều quan trọng nhất là người nuôi phải duy trì được độ mặn của nước thích hợp.

Một chú Black Diamond tuyệt đẹp được nhiều khách hàng mê mẩn của trại sam anh Cường. Anh cho biết, do thú chơi khá tốn kém nên để "quay vòng", anh có nhận cung cấp sam ra thị trường. Những con giống nhỏ từ 2 tháng tuổi trở lên, đủ điều kiện về sức khỏe được anh Cường bán ra với giá 15 - 20 triệu đồng/con, cá biệt có những con đẹp có giá lên tới 26 - 27 triệu đồng. Sam trưởng thành giá cả tùy thuộc vào độ lớn, độ đẹp và độc đáo của từng cá thể. Anh Đức Anh, giám đốc một công ty xây dựng, đồng thời là "dân chơi khủng" trong làng cá cảnh Hà Nội cho biết: "Theo hiểu biết của tôi, hiện anh Cường đang là người sở hữu trại sam lớn nhất về số lượng cũng như chất lượng tại Việt Nam. Đây cũng là trại duy nhất gây giống sam thành công ở nước ta. Tại đây có nhiều mẫu sam quý, đẹp, độc đáo hiếm thấy, xứng đáng được nhiều người chơi tìm đến chiêm ngưỡng".

Ngoài sưu tập sam, anh Cường vẫn duy trì thú chơi các loài cá quý như cá rồng và cá hổ Mê Kông. Anh cho biết, việc có được một bể cá cả rồng - hổ và sam là niềm tự hào của bất cứ người chơi nào. Nếu như cá rồng hùng dũng, điềm đạm ngự trị mặt nước phía trên, cá hổ oai phong liên tục biến đổi vẻ đẹp ở tầng giữa thì cá sam được ví như tấm thảm nhung ở tầng đáy, vừa giúp sạch bể, vừa đem lại "vẻ đẹp tam tài" hoàn hảo chứng tỏ đẳng cấp của người chơi. Đặc biệt, chú cá hổ Thái (cá hổ Mê Kông) là một trong những chú cá hiếm không chỉ tại Việt Nam mà cả trên thế giới, có tiền cũng chưa chắc mua được, được anh Cường nhắc tới với niềm tự hào, phấn khích.

Một chú cá rồng đẹp như tranh vẽ của luật sư Lưu Anh Cường.