Theo báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2020 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN), chương trình phát triển nhà ở xã hội tại TP.HCM chưa đạt mục tiêu đề ra, chỉ hoàn thành được 13.874 căn hộ, đạt 69% so với kế hoạch.
Theo KTNN, TP.HCM lựa chọn chủ đầu tư, phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án nhà ở xã hội khi chưa có trong kế hoạch. Cụ thể, kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2020 đã gồm 9 dự án được chấp thuận đầu tư từ năm 2014 trở về trước và xây dựng hoàn xong năm 2017. Ngoài ra, 22 dự án đã được chấp thuận đầu tư trước khi có Chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2016-2025.
Các đồ án quy hoạch phân khu xây dựng đô thị, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 trên địa bàn quận 9, 12 và Bình Tân của TP.HCM không xác định cụ thể vị trí khu vực để phát triển nhà ở xã hội.
Một số dự án được hoán đổi 20% diện tích đất để phát triển nhà ở xã hội bằng một khu đất khác không có trong quy định, chưa được tiếp cận đầy đủ chính sách ưu đãi, lập, thẩm tra phê duyệt dự toán chưa chính xác về khối lượng đơn giá…
Trong số đó, nhiều dự án có quy mô từ 10 ha trở lên có tỷ lệ bố trí đất ở nhà ở xã hội chưa đạt nguyên tắc dành bình quân 25% diện tích đất ở theo Nghị quyết của HĐND TP như: Dự án Khu dân cư và Công viên Phước Thiện; Dự án Khu dân cư Hoàng Nam, phường An Lạc, quận Bình Tân.
Cũng tại báo cáo này, KTNN đã chỉ ra tại 5 dự án nhà ở xã hội ở TP.HCM phát hiện nhiều trường hợp được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội có dấu hiệu không đúng đối tượng.
Cụ thể, 85 trường hợp người được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội có dấu hiệu đã có nhà ở tại thời điểm được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; 64 trường hợp người được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội có giao dịch ủy quyền về nhà ở xã hội.
Ngoài ra còn nhiều trường hợp sở hữu đất đai nhưng chưa có hồ sơ chứng minh có nhà trên đất nên đoàn chưa đánh giá.
Bên cạnh đó, KTNN cũng cho rằng, việc bắt buộc dành quỹ đất 20% phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án có quy mô sử dụng đất dưới 10ha là không phù hợp với quy định của khoản 2 Điều 16 Luật Nhà ở năm 2014 và khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
Chưa có hướng dẫn, quản lý, đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ nộp số tiền tương đương với giá trị quỹ đất 20% vào ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
Việc lập, thẩm tra, phê duyệt dự toán chưa chính xác về khối lượng, đơn giá, chưa xác định rõ diện tích chung, riêng, phương án tài chính còn sai sót làm ảnh hưởng giá bán, cho thuê.
Mới đây, tại báo cáo thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản quý II/2021, bộ Xây dựng cho biết, theo số liệu tổng hợp từ 55/63 địa phương có báo cáo, trong quý cả nước chỉ có 3 dự án nhà ở xã hội được cấp phép mới.
Ba dự án này ở các địa phương Đà Nẵng, Thanh Hóa và Lạng Sơn, cung cấp ra thị trường tổng cộng hơn 1.700 căn hộ.
Ngoài ra, tại các tỉnh, TP như Bình Dương, Đồng Nai, Hà Nội và Thanh Hóa có 94 dự án với 123.085 căn hộ đang được triển khai.
Bạch Hiền (t/h)
