Sau kh? một bộ phận công sở của Chính phủ Mỹ phả? tạm ngừng hoạt động do Nhà Trắng và phe Dân chủ k?ểm soát Thượng v?ện không đạt được một thỏa h?ệp vào phút chót trong đêm 30/9 vớ? phe Cộng hòa ch?ếm đa số tạ? Hạ v?ện về kế hoạch ch? t?êu ngân sách tà? khóa 2014, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên t?ếng chỉ trích các nghị sĩ đảng Cộng hòa.
Phát b?ểu ngày 1/10 tạ? Vườn Hồng ở Nhà Trắng, Tổng thống Obama nêu rõ các nghị sĩ Cộng hòa đã t?ến hành một "ch?ến dịch ý thức hệ" nhằm loạ? bỏ đạo luật cả? tổ y tế do ông đề xuất - được b?ết đến vớ? tên gọ? "Obamacare". Theo ông, những ngườ? Cộng hòa phả? chịu trách nh?ệm về v?ệc chính phủ tạm ngừng hoạt động kh? muốn phủ nhận chương trình chăm sóc sức khỏe g?á rẻ cho hàng tr?ệu ngườ? dân Mỹ.
Tổng thống Mỹ Barack Obama. (Nguồn: telegraph.co.uk)
Tổng thống Obama cũng tuyên bố sẽ phủ quyết ba dự luật ngân sách khẩn cấp mà các nghị sĩ Cộng hòa tạ? Hạ v?ện dự định phê chuẩn để nố? lạ? các chương trình cựu ch?ến b?nh, mở cửa trở lạ? các công v?ên cấp l?ên bang cũng như các hoạt động tạ? quận Columb?a. Nhà Trắng nêu rõ cả 3 văn k?ện là chưa đủ và phe Cộng hòa cần có những bước đ? ngh?êm túc hơn.
V?ệc một bộ phận công sở của Chính phủ l?ên bang Mỹ đóng cửa lần đầu t?ên trong 17 năm qua này đã ngay lập tức tác động không chỉ tớ? cuộc sống và s?nh hoạt của ngườ? dân Mỹ mà còn có những tác động không nhỏ tớ? toàn thế g?ớ?.
Tình trạng một bộ phận công sở đóng cửa trước hết tác động tớ? khố? nhân v?ên làm v?ệc cho các bộ ngành của chính phủ, vớ? mức dự k?ến từ 800.000 đến một tr?ệu ngườ? trong tổng số 2,8 tr?ệu ngườ? sẽ phả? nghỉ v?ệc không lương. Các khu công v?ên quốc g?a, thư v?ện và các v?ện bảo tàng tạ? thủ đô Wash?ngton và trên khắp nước Mỹ ngay từ sáng 1/10 đã cắm b?ển đóng cửa cho tớ? kh? có thông báo t?ếp theo. Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) dự k?ến cũng sẽ cho nghỉ v?ệc gần như toàn bộ nhân v?ên.
R?êng các ngành và các cơ quan làm các nh?ệm vụ th?ết yếu như k?ểm soát không lưu, k?ểm tra hành khách, các tòa án l?ên bang, cơ quan bưu chính, 86\% trong tổng số 200.000 nhân v?ên của Bộ An n?nh nộ? địa sẽ t?ếp tục làm v?ệc nhưng phả? nhận lương chậm. Các hoạt động tuần duyên, hả? quan, b?ên phòng, các nhân v?ên mật vụ, những nguờ? làm v?ệc chống buôn lậu ma túy sẽ t?ếp tục hoạt động. Một bộ phận của Lầu Năm Góc cũng đã phả? đóng cửa, tác động tớ? 400.000 nhân v?ên dân sự, mặc dù đến phút chót, đêm 30/9, Quốc hộ? đã thông qua ngân sách t?ếp tục cấp lương cho 1,4 tr?ệu b?nh lính và Tổng thống Obama đã ký thực h?ện.
Thăm dò công bố ngày 1/10 của Reuters/Ipsos cho b?ết có 44\% những ngườ? Mỹ được hỏ? ý k?ến cho rằng cả Nhà Trắng và Quốc hộ? đều phả? chịu trách nh?ệm về v?ệc đóng cửa này, trong đó có 25\% đổ lỗ? cho phe Cộng hòa, 14\% quy trách nh?ệm cho Chính quyền Obama và 5\% đổ lỗ? cho các nhà lập pháp Dân chủ.
Các chuyên g?a cảnh báo v?ệc đóng cửa có thể làm chậm đà phục hồ? của nền k?nh tế Mỹ trong kh? các nhà đầu tư thị trường chứng khoán trong ngày 1/10 đã đua nhau bán bớt tà? sản, kh?ến cổ ph?ếu đồng loạt mất g?á. V?ệc đóng cửa nếu kéo dà? sẽ làm g?ảm nguồn thu từ ngành du lịch và ngườ? t?êu dùng Mỹ có thể cũng phả? g?ảm bớt ch? t?êu.
V?ệc một bộ phận chính phủ l?ên bang Mỹ phả? đóng cửa cũng tác động không nhỏ tớ? thế g?ớ?. Phát b?ểu kh? đang ở thăm Hàn Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cảnh báo v?ệc chính phủ đóng cửa có thể làm tổn thương uy tín, kh?ến các đồng m?nh đặt câu hỏ? về các cam kết của Mỹ.
Bộ Ngoạ? g?ao Mỹ thông báo các hoạt động về lãnh sự của các Đạ? sứ quán Mỹ ở nước ngoà? sẽ t?ếp tục chừng nào còn ngân sách. Các nhân v?ên ngườ? địa phương làm v?ệc cho các cơ sở ngoạ? g?ao của Mỹ có thể cũng phả? nghỉ v?ệc không lương. Các hoạt động ngoạ? g?ao sẽ bị hạn chế vì các chuyến công du nước ngoà? của các quan chức ngoạ? g?ao sẽ bị hạn chế. Du khách nước ngoà? thăm Mỹ có thể sẽ thất vọng vì nh?ều khu du lịch cấp l?ên bang sẽ đóng cửa, nhất là ở thủ đô Wash?ngton.
V?ệc đóng cửa này là hậu quả trực t?ếp của ba năm ròng đấu đá, g?ành g?ật quyền lực không khoan nhượng g?ữa Nhà Trắng và Quốc hộ?, g?ữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa xung quanh các chính sách cắt g?ảm ch? t?êu, cả? cách thuế má và hệ thống chăm sóc sức khỏe và y tế. Cuộc đấu đá g?ành g?ật quyền lực này sẽ còn t?ếp tục trong bố? cảnh trần nợ quốc g?a 16.700 tỷ USD sắp tớ? hạn mà nếu Quốc hộ? không cho phép nâng mức trần thì Bộ Tà? chính Mỹ sẽ không còn được quyền vay mượn để ch? cho hoạt động của các bộ ngành và các chương trình phúc lợ? xã hộ?.
V?ệc các công sở phả? đóng cửa trong bao lâu, 21 ngày như năm 1985 dướ? thờ? Tổng thống B?ll Cl?nton hay lâu hơn nữa, g?ờ đây hoàn toàn phụ thuộc vào sự nhượng bộ g?ữa các phe phá?. Tuy nh?ên, cho tớ? thờ? đ?ểm này vẫn chưa thấy có bất kỳ dấu h?ệu nào về sự xuống thang của ha? bên. Yếu tố bầu cử g?ữa nh?ệm kỳ vào năm 2014 và tổng tuyển cử vào năm 2016 càng làm cho các bên quả quyết hơn vớ? quan đ?ểm của mình.
Phe Cộng hòa h?ện đang đặt cược vào canh bạc g?ành lạ? quyền k?ểm soát Thượng v?ện trong cuộc bầu cử năm tớ? nhằm khống chế lưỡng v?ện Quốc hộ? trong kh? chính quyền của Tổng thống Obama quyết không chịu lù? bước. Ngay trong đêm 30/9, sau kh? Thượng v?ện lần thứ ba bác bỏ đề xuất của Hạ v?ện, Tổng thống Obama mạnh mẽ tuyên bố Obamacare "vẫn t?ến tớ? và không a? có thể xóa bỏ được nó".
Theo TTXVN
