Cho vay nặng lãi là gì?
Theo khoản 1 Điều 2 Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP thì "cho vay lãi nặng” là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015.
Dẫn chiếu khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định về lãi suất như sau:
Lãi suất
1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực....
Theo quy định trên, cho vay với lãi suất vượt quá 100%/năm được xem là cho vay nặng lãi.
Tố cáo cho vay nặng lãi ở đâu?
Tố cáo cho vay nặng lãi có thể hiểu là hành động khai báo với cơ quan chức năng về việc bạn bị đối tượng cho vay lãi suất quá mức, vi phạm pháp luật.
Những nơi có thể tố cáo cho vay nặng lãi gồm:
Công an địa phương: Ngay khi phát hiện mình hoặc người thân bị rơi vào bẫy cho vay nặng lãi, việc đầu tiên bạn nên làm là đến Công an phường, xã nơi bạn hoặc người cho vay sinh sống để tố cáo. Cơ quan Công an sẽ tiến hành điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.
Tòa án nhân dân: Nếu việc tố cáo tại Công an không đem lại kết quả mong muốn, bạn có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân. Tòa án sẽ xem xét, thụ lý và giải quyết vụ việc theo trình tự, thủ tục tố tụng dân sự.
Các tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Một số tổ chức, hội đoàn như Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng có thể hỗ trợ bạn trong việc tố cáo cho vay nặng lãi. Họ sẽ cung cấp cho bạn các thông tin pháp lý cần thiết và hỗ trợ bạn trong việc liên hệ với các cơ quan chức năng.
Khi tố cáo cho vay nặng lãi, bạn cần chuẩn bị một số giấy tờ, tài liệu cần thiết, bao gồm:
Đơn tố cáo: Ghi rõ thông tin người tố cáo và người bị tố cáo, nội dung tố cáo cụ thể.
Giấy tờ vay mượn tiền: Bao gồm các hợp đồng vay, giấy vay nợ, biên nhận vay tiền có ghi rõ lãi suất.
Chứng cứ khác: Tin nhắn, ghi âm, hình ảnh hoặc video ghi lại hành vi cưỡng ép cho vay với lãi suất cao.
Người cho vay nặng lãi bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp nào?
Trường hợp người cho vay nặng lãi bị truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015, điểm i khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình 2017 như sau:
Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
Theo đó, người cho vay nặng lãi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi thuộc một trong những trường hợp sau:
+ Cho vay nặng lãi, thu lợi bất chính từ 30.000.000 trở lên.
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà người phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tương ứng với các khung hình phạt quy định tại Điều 201 nêu trên. Trong đó, mức phạt cao nhất là phạt tù đến 03 năm.
Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.