Dành nhiều thành tựu trong nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Vũ Đàm đã lọt vào “mắt xanh” của Tổng thống Mỹ…
Theo ông Vũ Quốc Ái, Chi hội phó Chi hội Khuyến học làng Mộ Trạch, Tiến sĩ hóa học Vũ Đàm (tên đầy đủ là Vũ Cao Đàm quê gốc ở làng Mộ Trạch, xã Tân Hồng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương), đây là ngôi làng nổi tiếng khắp cả nước bởi truyền thống hiếu học và sự thành danh của con em trong làng nên từ lâu được mệnh danh là "Làng tiến sĩ", "Làng khoa bảng", "Làng tiến sĩ xứ Đông”.
Được biết, hồi còn học phổ thông, Tiến sĩ Vũ Đàm là học sinh nổi bật, học rất giỏi, đạt nhiều giải thưởng trong các kỳ thi. Sau khi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về hóa học, trong quá trình làm việc và nghiên cứu, Tiến sĩ Vũ Đàm ở độ tuổi 30 đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học lẫy lừng khiến Tổng thống Mỹ chú ý.
Theo đó, đích thân Tổng thống Mỹ đã mời Tiến sĩ Hoá học Vũ Đàm ở phụ trách việc thẩm định và cấp bằng sáng chế cho các công trình phát minh trong nước và quốc tế thuộc Cục Phát minh, sáng chế Mỹ… và nhiều người thành tài, công tác tại các bộ, ngành.
Ngoài Tiến sĩ Vũ Đàm, làng bảng khoa Mộ Trạch cũng có nhiều người có học vị cao không chỉ trong nước mà còn vươn xa đến tầm quốc tế, như Tiến sĩ vật lý Đỗ Khắc Thịnh (bảo vệ luận án Tiến sĩ Vật lý ở Nhật Bản), Tiến sĩ văn học Đặng Vũ Phương Nghi (nghiên cứu sinh, bảo vệ luận án Tiến sĩ Văn học ở Pháp).
Khu đền thờ dòng họ Vũ tại làng Mộ Trạch. |
Theo tư liệu lưu trữ, làng Mộ Trạch từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XVIII (thời Hồng Đức) có 36 người đỗ tiến sĩ, 1 trạng nguyên. Trong đó có 29 họ Vũ, 5 vị họ Lê, 1 vị họ Nhữ, 1 vị họ Nguyễn.
Khoa thi Bính Thân vào năm 1656 , cả nước có 3.000 người đi thi, được 6 tiến sĩ thì làng Mộ Trạch có 3 người.
Vua Tự Đức uyên thâm về chữ nghĩa, giỏi về chính trường còn phải tấm tắc khen và bút phê là "Nhất gia bán thiên hạ" có nghĩa là "một làng bằng nửa thiên hạ".
Trong 82 văn bia còn lại tại Văn Miếu Quốc Tử Giám đã có đến 18 bia khắc tên 25 tiến sĩ làng Mộ Trạch. Còn tại Văn Miếu Mao Ðiền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương thì có đủ tên của 36 tiến sĩ làng Mộ Trạch.
Thủy Tiên
