“Thùng thuốc súng” Ukraina có phát nổ?

Tổng thống tạm quyền Oleksandr Turchynov ra lệnh nối lại các chiến dịch quân sự chống lại các tay súng ly khai ở miền đông Ukraina.

Đêm 22/4, quân đội Ukraina tiếp tục chiến dịch “tiêu diệt các phần tử khủng bố” tại khu vực đông nam theo lệnh của quyền Tổng thống Olexandr Turchinov. Trước đó, đám đông các phần tử dân tộc cực đoan tập hợp tại Kiev đã đòi bãi nhiệm quyền tổng thống nếu ông ta không ra lệnh cho lực lượng đặc nhiệm và quân đội đàn áp biểu tình ủng hộ liên bang hóa.

Một lần nữa, những người biểu tình ở đông nam Ukraina lại bị tuyên bố là “các phần tử khủng bố”. Tổng thống tạm quyền Turchinov nói: “Những kẻ khủng bố hiện đang nắm giữ toàn bộ khu vực Donetsk làm con tin hiện đã đi quá xa”.

Theo hãng tin Reuters, lần đầu tiên quân đội Ukraina đã sử dụng quân đội tái chiếm lãnh thổ từ các tay súng ly khai tuyên bố thành lập “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” độc lập. Ngày 24/4, Bộ Quốc phòng Ukraina xác nhận quân đội đã tham gia chiến dịch xung quanh Slaviansk và đó là một đơn vị lính dù từng tham gia các chiến dịch gìn giữ hòa bình quốc tế.

Bộ Nội vụ Ukraina cho biết lực lượng của bộ này,  được quân đội hỗ trợ, đã loại bỏ 3 trạm kiểm soát của  các nhóm vũ trang tại thị trấn Slaviansk và tiêu diệt “5 phần tử khủng bố”.

Các phóng viên Reuters đã chứng kiến một đơn vị quân đội Ukraina với năm xe bọc thép đi qua một trạm kiểm soát trên một con đường ở phía bắc Slaviansk sáng 24/4, sau khi những người ly khai đốt lốp xe đã rút lui. Tuy nhiên, hai giờ sau đó, quân đội Ukraina đã rút lui.

Theo BBC, Washington đã triển khai 600 binh sĩ tham gia các cuộc tập trận của NATO ở ba quốc gia vùng Baltic và Ba Lan.

Một phát ngôn viên Lầu Năm Góc nói quyết định tập trận này là để thể hiện cam kết mạnh mẽ của NATO đối với Ukraina trong tình hình hiện nay.

Về phần mình, Nga đã tiến hành cuộc tập trận quân sự mới gần biên giới để đối phó với  "cỗ máy quân sự của Ukraina" và các cuộc tập trận của NATO ở Đông Âu.

Đài Tiếng nói nước Nga (VOR) dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ngày 24/4 thông báo hoạt động quân sự của Ukraina chống lại dân thường ở phía đông nam Ukraina có sự tham gia của hơn 11 ngàn người trang bị súng tự động,  khoảng 160 xe tăng, hơn 230 xe chiến đấu bộ binh và xe bọc thép, không dưới 150 pháo và súng cối cùng số lượng lớn máy bay chiến đấu. Ông nói rằng các đơn vị Cận vệ Quốc gia và một tiểu đoàn của lực lượng cánh hữu Right Sector cũng hành động chống lại dân thường. Trong khi đó, các đơn vị tự vệ ở phía đông Ukraina hiện chỉ có hơn 2.000 người.

Theo ông Shoigu, "tình hình ở Ukraina đang gây ra mối lo ngại nghiêm trọng và đòi hỏi phải có phản ứng”.

Các tiểu đoàn của Quân khu Tây và Quân khu Nam của Nga được lệnh bắt đầu hoạt động diễn tập tại vùng biên giới giáp Ukraina.

Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu cho biết máy bay sẽ  tăng cường tuần tra gần biên giới Ukraina như một phần của cuộc tập trận  mới. Hai người dân địa phương nói với Reuters họ nhìn thấy trực thăng Nga bay theo đội hình tấn công.

Tuyên bố có quyền bảo vệ những người nói tiếng Nga, Matxcơva đã tập trung 40.000 quân ở gần biên giới với Ukraina, theo ước tính của NATO.

Các chuyên gia Tây phương nói rằng binh sĩ Nga dọc theo biên giới Ukraina đã sẵn sàng can thiệp quân sự, nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh.

Tại St Petersburg, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng nếu các nhà chức trách ở Kiev sử dụng quân đội ở miền đông Ukraina, đây sẽ là một tội ác rất nghiêm trọng chống  người dân nước này. Ông Putin nói: "Đây chính là một chiến dịch đàn áp và những người đưa ra quyết định này sẽ lãnh chịu hậu quả”.

Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố  đã  đến lúc Washington phải ngăn chặn các hành động quân sự của Ukraina và "buộc các nhà chức trách Kiev tự kiềm chế và không sử dụng vũ lực”. Theo VOR, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 24/4 nói Mỹ đang sử dụng Ukraina như con tốt thí trong trò chơi địa chính trị. Theo ông, Mỹ và Liên minh Châu Âu đã cố thực hiện tại Ukraina "cuộc cách mạng màu sắc” trong chiến dịch thay đổi chế độ một cách bất hợp hiến.

Trong khi đó, theo BBC, Tổng thống Mỹ Barack Obama đổ lỗi cho Nga không thực hiện Thỏa thuận Geneva và cho biết ông sẵn sàng  áp đặt lệnh trừng phạt mới. Washington cáo buộc Matxcơva kích động các hoạt động gây bất ổn ở miền đông Ukraina, như đã từng làm ở Crimea tháng trước.

Trong cuộc gặp với lãnh đạo Ukraina ở Kiev, Phó tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi Nga “ngừng nói và bắt đầu hành động” để tháo ngòi nổ cuộc khủng hoảng Ukraina. Ông Biden cảnh báo rằng “hành động tiếp tục khiêu khích” sẽ dẫn đến việc Nga “càng bị cô lập”.

Ngoại trưởng John Kerry thì đổ lỗi cho Nga không thực hiện đầy đủ Thỏa thuận Geneva trong việc giải quyết  xung đột sắc tộc ở Ukraina.

Mỹ và phương Tây cáo buộc Nga sử dụng các lực lượng “ngầm” ủng hộ những người ly khai ở miền Đông Ukraine trong việc chiếm giữ các công sở ở ít nhất 9 thành thị. Nga đã cực lực bác bỏ cáo buộc này và nói rằng hành động ly khai là phản ứng tự nhiên trước sự thù địch của Kiev đối với miền đông Ukraina.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình CT24 Cựu Tổng thống Czech Vaclav Klaus nói rằng cuộc khủng hoảng hiện nay ở Ukraina là do Mỹ và EU kích động, khi quá sốt sắng trong việc lôi kéo quốc gia này về phía phương Tây. Ông Klaus cho rằng cần phải ngừng gây áp lực với Ukraina, để cho đất nước có cơ hội tự quyết định vận mệnh tương lai. Nếu không, cái mà người ta nhận được sẽ là một cuộc nội chiến lớn sát biên giới Liên minh Châu Âu.