Ngày 7/5/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 490/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), qua đó: Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh; Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân; Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Tại Hà Nội, sau gần 5 năm triển khai thực hiện Chương trình OCOP, đến nay, 29/30 quận, huyện, thị xã đã đánh giá, phân hạng được trên 2.769 sản phẩm OCOP. Trong đó có 6 sản phẩm đạt 5 sao, 12 sản phẩm đạt tiềm năng 5 sao, 1.485 sản phẩm đạt 4 sao và 1.266 sản phẩm đạt 3 sao.
Dù “dấu ấn” OCOP đã tương đối rõ, tuy nhiên, việc tiêu thụ các sản phẩm này cũng còn những khó khăn nhất định. Một trong những nguyên nhân của vấn đề này là bởi sản phẩm chế biến còn ít, quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ dẫn tới sức cạnh tranh của sản phẩm còn hạn chế.
Bên cạnh đó, khâu quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP chưa được như mong muốn. Không ít doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ thể sản xuất - kinh doanh chia sẻ rằng, việc tiếp cận và đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị hiện nay vẫn gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với các cơ sở có quy mô nhỏ lẻ, dẫn tới sức cạnh tranh giảm sút…
Nhằm đẩy mạnh truyền thông Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thúc đẩy đưa sản phẩm OCOP đến người tiêu dùng qua hệ thống siêu thị”.
Chia sẻ tại tọa đàm, ông Phạm Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội thông tin, Hà Nội là một trong những địa phương được đánh giá “đầu tàu” trong triển khai Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Qua 15 năm triển khai, quyền lợi của người tiêu dùng được quan tâm, doanh nghiệp được tạo điều kiện qua các cơ chế, chính sách của Thành phố cũng như được đông đảo người tiêu dùng biết và tin dùng thông qua các hoạt động của Ban chỉ đạo cuộc vận động Thành phố. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những hạn chế.
Hiện, cuộc vận động đang bước sang một giai đoạn mới trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng hơn vào nền kinh tế thế giới.
Để tiếp tục phát huy kết quả đạt được, hỗ trợ doanh nghiệp hàng Việt quảng bá sâu rộng đến người tiêu dùng, Ban chỉ đạo Cuộc vận động Thành phố tiếp tục thực hiện các giải pháp khác nhau.
5 nhóm giải pháp
Để nâng cao hiệu quả thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, tiếp tục phát huy kết quả đạt được trong thời gian qua, Ban chỉ đạo Cuộc vận động Thành phố chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch công tác năm gắn với nhiệm vụ chính trị của Thủ đô; tiếp tục tập trung vào 5 nhóm giải pháp cơ bản trong triển khai thực hiện, đó là:
Thứ nhất, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của Cuộc vận động đến các cơ quan, đơn vị, tổ chức chính trị – xã hội, các doanh nghiệp và đông đảo người dân, từ đó, nâng cao nhận thức và hành động hưởng ứng Cuộc vận động.
Thứ hai, phối hợp với UBND Thành phố tăng cường đối thoại, có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ban hành chính sách khuyến khích sản xuất, tiêu dùng trong nước; cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.
Thứ ba, phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp ổn định sản xuất, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, phát triển mạng lưới phân phối, kích cầu nội địa, vượt qua khó khăn, từng bước phục hồi kinh tế Thủ đô.
Thứ tư, chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường đổi mới, chấn chỉnh hoạt động kiểm tra, quản lý thị trường, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những đối tượng có hành vi lợi dụng chính sách ưu đãi, kích cầu, khuyến khích tiêu dùng hàng Việt Nam của Nhà nước để trục lợi, kinh doanh, tiêu thụ hàng lậu, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thứ năm, tiếp tục triển khai Chương trình bình chọn “Hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích” với các điểm mới, nhằm lựa chọn được những sản phẩm chất lượng và khích lệ, động viên doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Các chủ thể OCOP của Hà Nội nói gì?
Tại tọa đàm, các chủ thể OCOP của Hà Nội chia sẻ về kết quả trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm OCOP. Bên cạnh các kênh tiêu thụ truyền thống, vì nhiều lý do, nhiều chủ thể chưa đưa được sản phẩm vào kênh siêu thị.
Bà Phan Uyên - Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty CP Sữa Con Bò Vàng (huyện Ba Vì), cho biết với đặc thù sản phẩm của đơn vị sản xuất nhỏ nên chưa xây dựng được mã vạch. Trong khi đó, đây lại là yêu cầu bắt buộc đối với hàng hóa trong các siêu thị. Bên cạnh đó, sản phẩm đặc sản cần có nhân viên bán hàng chuyên trách để giới thiệu với khách, nhưng ở siêu thị thì khó bố trí. Việc thanh toán sản phẩm khi đưa vào các siêu thị cũng chậm hơn so với bán trực tiếp cho người tiêu dùng khiến việc quay vòng vốn của doanh nghiệp nhỏ khó khăn.
Theo ông Đàm Văn Đua - Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Đông Cao (huyện Mê Linh), sản phẩm vào hệ thống siêu thị cần được đóng gói, bảo quản theo quy chuẩn. Trong khi đó, do sản lượng rau rất lớn, lên tới hàng trăm tấn mỗi ngày nên Hợp tác xã thường đưa sản phẩm tới chợ truyền thống, bếp ăn tập thể…
Đề xuất giải pháp khắc phục khó khăn cho chủ thể OCOP trong quá trình tìm đầu ra cho sản phẩm, đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng, dưới góc độ cơ quan quản lý, Sở Công Thương Hà Nội cho biết, sẽ hướng dẫn các đơn vị cung ứng sản phẩm OCOP đưa ra dòng sản phẩm phù hợp mẫu mã, thị hiếu tiêu dùng, ưu tiên đẩy mạnh kết nối sản phẩm có bao gói thân thiện với môi trường. Đơn vị cũng tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ phát triển hạ tầng thương mại (siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, điểm kinh doanh thực phẩm an toàn...), tạo địa điểm bán, trao đổi hàng hóa, sản phẩm OCOP cố định cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất...
Về phía Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Hà Tiến Nghi, Phó Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết, bên cạnh sự kiện hội chợ, tuần hàng festival…, thành phố đã khai trương, đưa vào hoạt động 105 điểm giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP phục vụ người tiêu dùng tại các quận, huyện, thị xã.
Là nhà bán lẻ sản phẩm, hiện tại hệ thống bán lẻ Saigon Co.op có hơn 130 mặt hàng OCOP gồm trái cây, trứng gia cầm, mật ong, yến sào chưng đường phèn, bột rau củ các loại… Thời gian tới, Saigon Co.op tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc hợp tác với các hợp tác xã, nhà cung cấp địa phương để đưa nông sản vào hệ thống đa dạng...
Qua tọa đàm, thành phố nhận được nhiều ý kiến, nhiều tham vấn quý giá của các đại biểu để việc đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị ngày càng thiết thực, hiệu quả, góp phần hỗ trợ chủ thể đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng Thủ đô và cả nước.