Ông Ranil Wickremesinghe, người đã sáu lần làm thủ tướng của Sri Lanka, đã giành chiến thắng áp đảo tại quốc hội trong cuộc bầu cử sáng 20/7, nơi các nghị sĩ bỏ phiếu chọn tổng thống mới. Cuộc bỏ phiếu diễn ra sau khi những người biểu tình buộc cựu Tổng thống Gotabaya Rajapaksa từ chức do cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng.
Ông Wickremesinghe sẽ phải đối mặt với con đường khó khăn phía trước khi Sri Lanka tiếp tục bị tê liệt bởi cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong 7 thập kỷ, tình trạng thiếu lương thực và nhiên liệu, đồng thời phải đương đầu với làn sóng biểu tình phản đối của người dân.
Trong bài phát biểu sau khi giành chiến thắng, ông Wickremesinghe đã đề nghị các đảng phái chính trị đối lập làm việc cùng ông. Ông nói: "Tôi không cần phải nói cho bạn biết tình trạng đất nước của chúng ta hiện nay. Bây giờ cuộc bầu cử đã kết thúc, chúng ta phải chấm dứt sự chia rẽ này. Chúng ta thể tiếp tục tình trạng chia rẽ này trong 48 giờ nhưng hiện nay tôi đã sẵn sàng đối thoại cùng các bạn".
Cuộc bầu cử của ông Wickremesinghe diễn ra sau một tuần đầy kịch tính ở Sri Lanka, với việc cựu Tổng thống Rajapaksa chấp nhận từ chức sau khi văn phòng và dinh tổng thống của ông bị hàng nghìn người biểu tình tấn công. Giữa làn sóng giận dữ của dư luận, ông Rajapaka đã buộc phải rời bỏ đất nước và đi tới Singapore. Đơn xin từ chức của ông đã chính thức được gửi từ Singapore về Sri Lanka vào ngày 15/7 vừa qua.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Sri Lanka, một tổng thống đương nhiệm bị lật đổ giữa nhiệm kỳ bởi một phong trào phản đối từ quần chúng.
Thủ tướng Wickremesinghe, 73 tuổi, đã nhận được sự hậu thuẫn của đảng Podujana Peramuna (SLPP) cầm quyền ở Sri Lanka, đảng có nhiều ghế nhất trong quốc hội, và được coi là ứng cử viên thân thiết với gia tộc Rajapaksa, những người mặc dù không còn nắm quyền nhưng vẫn có ảnh hưởng đáng kể trong đảng mà họ thành lập.
Trong cuộc bầu cử ngày 20/7, ông Wickremesinghe đã đánh bại một nghị sĩ SLPP khác, ông Dullas Alahapperuma, người thuộc nhóm ly khai của đảng và được sự ủng hộ của các đảng đối lập lớn. Tuy nhiên, có vẻ như trong cuộc bỏ phiếu, hầu hết các nghị sĩ đảng cầm quyền đã tập hợp lại ủng hộ ông Wickremesinghe với 134 phiếu trong tổng số 219 phiếu. Trong khi đó, ông Alahapperuma chỉ được 82 phiếu bầu.
Đã có sự phản kháng dữ dội và các cuộc biểu tình trên đường phố với việc ông Wickremesinghe đắc cử tổng thống. Nhiều người lo sợ rằng ông sẽ tiếp tục bảo vệ gia tộc Rajapaksas khỏi trách nhiệm liên quan tới cuộc khủng hoảng và sẽ không đưa ra thay đổi trong hệ thống.
Ông Wickremesinghe đã có hơn 40 năm kinh nghiệm trên chính trường và tự cho mình là một đôi tay giàu kinh nghiệm, có khả năng dẫn dắt Sri Lanka vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị tồi tệ nhất trong lịch sử, đồng thời có thể giúp nước này đàm phán về một gói cứu trợ quan trọng từ Tiền tệ Quốc tế Quỹ.
Hiện ông Wickremesinghe sẽ phục vụ trong nốt thời gian còn lại trong nhiệm kỳ của ông Gotabaya Rajapaksa cho đến tháng 11/2024.
Minh Hạnh (Theo The Guardian)
