Xin đơn phương ly hôn là quyền của mỗi cá nhân được quy định tại Điều 56 Luật hôn nhân gia đình 2014 “Ly hôn theo yêu cầu của một bên”. Đặc điểm của ly hôn đơn phương đó là sự không đồng thuận trong yêu cầu ly hôn, quyền trực tiếp nuôi con và phân chia tài sản khi ly hôn do đó Tòa án sẽ giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương theo quy trình khởi kiện dân sự. Khi bạn muốn ly hôn đơn phương nhanh nhất bạn sẽ cần nắm các quy định pháp luật mới nhất sau đây:
1. Xin ly hôn đơn phương ở đâu?
Theo Bộ luật tô tụng dân sự 2015 Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú là cơ quan có thẩm quyền giải quyết yêu cầu ly hôn đơn phương do đó khi bạn muốn ly hôn đơn phương với vợ thì:
- Nếu vợ đang tạm trú tại quận Thanh Xuân thành phố Hà Nội thì TAND quận Thanh Xuân có thẩm quyền giải quyết yêu cầu đơn phương xin ly hôn của bạn.
- Nếu vợ chưa khai báo địa chỉ tạm trú khác so với địa chỉ thường trú. Thì Tòa án cấp huyện nơi vợ đăng ký địa chỉ thường trú sẽ có thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương.
- Nếu vợ mất tích, hoặc vắng mặt khỏi nơi cư trú thì Tòa án cấp huyện nơi cư trú cuối cùng của người vợ sẽ có thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương.
Lưu ý nếu bạn xác định sai thẩm quyền của Tòa án thì Tòa án nơi bạn nộp đơn xin ly hôn sẽ phải chuyển hồ sơ về Tòa án đúng thẩm quyền, quy trình này làm thủ tục ly hôn bị kéo dài thêm ít nhất 2-3 tháng.
2. Trường hợp được ly hôn đơn phương gồm:
Theo quy định: “Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.”
Như vậy, ly hôn đơn phương là thủ tục xuất phát từ ý nguyện của một người. Và nếu muốn được Tòa án chấp nhận và ra quyết định, bản án ly hôn thì vợ hoặc chồng phải chứng minh được người còn lại có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, làm cho đời sống hôn nhân trở nên căng thẳng kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được.
Người xin đơn phương ly hôn không được thuộc các trường hợp sau:
- Không có căn cứ về việc vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng.
- Có căn cứ về việc vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng nhưng không làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
- Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
- Vợ hoặc chồng mất tích nhưng chưa có Tuyên bố mất tích của Tòa án thì Tòa án sẽ không giải quyết cho ly hôn.
- Trường hợp khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì Tòa án sẽ không giải quyết ly hôn nếu rơi vào một trong hai trường hợp sau:
+ Người yêu cầu ly hôn không phải là cha, mẹ, người thân thích khác của người bị bệnh;
+ Không có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người bị bệnh.
(Điều 51 và Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014)
3. Xin ly hôn đơn phương cần những giấy gì?
Khi bạn muốn ly hôn đơn phương, bạn buộc phải có đủ những giấy tờ sau đây:
- Đơn xin ly hôn đơn phương (Theo nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP)
- Bản sao công chứng CMTND/CCCD còn hiệu lực của bạn.
- Bản sao giấy khai sinh của con.
- Giấy xác nhận nơi cư trú của bị đơn.
- Bản gốc Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn.
- Bản sao tài sản chung yêu cầu phân chia khi ly hôn.
Chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương bạn được quyền yêu cầu thu thập các chứng cứ mà mình không tự thu thập được. Khi nộp hồ sơ ly hôn đơn phương bạn gửi kèm đơn yêu cầu thu thập chứng cứ, tài liệu để được giúp đỡ.
4. Quy trình giải quyết ly hôn đơn phương bao gồm:
- Bước 1: Xin giấy xác nhận nơi cư trú của vợ chồng
- Bước 2: Soạn thảo đơn ly hôn đơn phương và chuẩn bị hồ sơ ly hôn
- Bước 3: Nộp hồ sơ ly hôn đơn phương tại Tòa án có thẩm quyền
- Bước 4: Nhận thông báo đóng án phí và nộp án phí
- Bước 5: Tham dự các buổi hòa giải và công khai chứng cứ tại Tòa án
- Bước 6: Mở phiên tòa sơ thẩm giải quyết ly hôn đơn phương.
- Bước 7: Thẩm phán ban hành bản án giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương.
Ly hôn đơn phương được giải quyết theo thủ tục tranh tụng như các vụ kiện dân sự thông thường tại Tòa án nên thời điểm chấm dứt mối quan hệ vợ chồng là thời điểm bản án giải quyết vụ án ly hôn có hiệu lực pháp luật. Do đó:
- Quyết định giải quyết vụ án ly hôn tại Tòa sơ thẩm là bản án chưa có hiệu lực pháp luật nên sau khi bản án được ban hành người yêu cầu ly hôn đơn phương phải chờ xem có kháng cáo của bên đối phương không thì mới xác định được thời điểm chấm dứt mối quan hệ vợ chồng.
- Trường hợp bị kháng cáo bản án giải quyết ly hôn sơ thẩm thì thời điểm chấm dứt mối quan hệ vợ chồng là thời điểm ban hành quyết định giải quyết vụ án ly hôn phúc thẩm.
5. Giải quyết ly hôn đơn phương trong bao lâu?
Theo quy định của Điều 179 Bộ luật Tố tụng dân sự thì thời gian giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương là 4 tháng, nhưng nếu vụ án ly hôn có tính chất phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì thời gian giải quyết là 6 tháng. Trong thực tế thời gian giải quyết vụ án ly hôn có thể ngắn hơn hoặc kéo dài hơn thời gian mà luật quy định tùy thuộc vào tính chất của từng vụ án.
- Trường hợp việc chia tài sản chung cần thẩm định giá tài sản thì thời gian thực hiện được tính thêm thời gian lập hội đồng thẩm định giá.
- Trường hợp một bên vắng mặt thì cần thời gian để tòa án sắp xếp tổ chức lại phiên tòa.
- Trường hợp lý do xin ly hôn được bị đơn chứng minh là không đúng thì cần thời gian để hai bên bảo vệ quan điểm của mình trước khi tòa án đưa vụ việc ra xét xử. Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử tòa án phải mở phiên tòa. Sau 15 ngày, kể từ ngày xét xử, nếu không có kháng cáo, kháng nghị, án sẽ có hiệu lực thi hành.
Như vậy, thông thường, tổng thời gian giải quyết thủ tục ly hôn đối với yêu cầu đơn phương ly hôn khoảng 06 tháng.
Tổng hợp quy trình giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương nói trên sẽ giúp người muốn ly hôn đỡ vướng mắc và nhanh chóng hoàn thành thủ tục. Ly hôn là điều không ai mong muốn, nhưng khi đõ là lựa chọn buộc phải tiến hành thì giải quyết nhanh yêu cầu đơn phương xin ly hôn sẽ giúp cho mỗi cá nhân sớm ổn định cuộc sống của bản thân mình.
Thu Hà
