Nhiều sai phạm trong quá trình tổ chức lễ
Theo thông tin trên Cổng thông tin Ban Tôn giáo Chính phủ, bà Nguyễn Thị Định, Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ đã thông tin đến Trung tâm Thông tin và Truyền thông về các nội dung liên quan đến việc thực hiện pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo đối với các hoạt động diễn ra tại chùa Ba Vàng thời gian qua.
Trong cuộc trao đổi, bà Định thông tin, theo báo cáo của địa phương thì lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh là hoạt động được chùa Ba Vàng tổ chức thường niên từ năm 2021. Nội dung này đã được chùa Ba Vàng thông qua Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh thông báo ngày 29/11/2021.
Ngày 18/12/2023, chùa Ba Vàng có văn bản số 83/TB-CBV về việc "Thông báo thay đổi địa điểm tổ chức đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh và ngày tu bát quan trai tháng 11 Âm lịch năm 2023” do Đại đức Thích Trúc Thái Minh trụ trì chùa Ba Vàng gửi UBND thành phố Uông Bí và các cơ quan chức năng của địa phương.
Theo văn bản này thì địa điểm tổ chức tại chùa Ba Vàng và thời gian tổ chức từ ngày 22-24/12/2023. Trong thông báo này của chùa Ba Vàng có bổ sung nội dung "cung rước xá lợi Phật", không nêu rõ là xá lợi gì?
Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ cho biết, đối chiếu với các quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo thì Chùa Ba Vàng không phải là chủ thể đứng ra thực hiện thông báo danh mục hoạt động tôn giáo bổ sung và thời gian thông báo chỉ 06 ngày trước khi tổ chức.
Trong khi quy định tại khoản 3 Điều 43 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thì "… Đối với hoạt động tôn giáo không có trong danh mục đã thông báo thì người đại diện tổ chức có trách nhiệm thông báo bổ sung theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này chậm nhất là 20 ngày trước khi diễn ra hoạt động”. Bên cạnh đó, chùa Ba Vàng cũng không tuân thủ thời gian tổ chức như đã thông báo là từ ngày 22-24/12/2023 mà tổ chức từ ngày 22-27/12/2023.
Ngoài ra, trong buổi trao đổi thông tin, bà Nguyễn Thị Định cũng trả lời truyền thông nội dung Chùa Ba Vàng đã mời tổ chức, cá nhân nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện hoạt động tôn giáo. Theo bà Định, đối với các hoạt động tại chùa Ba Vàng có sự tham gia của nhiều nhà sư và phật tử người nước ngoài thì trụ trì chùa Ba Vàng phải có văn bản báo cáo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí để tổ chức này có trách nhiệm gửi hồ sơ đến UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị được chấp thuận.
Tuy nhiên, theo báo cáo của tỉnh Quảng Ninh thì các hoạt động nêu trên tại chùa Ba Vàng, UBND tỉnh Quảng Ninh không nhận được văn bản xin phép của Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí. Như vậy, căn cứ quy định tại Điều 48 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thì chùa Ba Vàng đã thực hiện không đúng quy định.
Đại đức Thích Trúc Thái Minh vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo
Ngoài ra, việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh trụ trì chùa Ba Vàng mời Thượng tọa Sayadaw U Wepulla, trụ trì chùa Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế vào Việt Nam để tham dự lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh và mang “xá lợi tóc Đức Phật” đến chùa Ba Vàng tổ chức cho phật tử và Nhân dân chiêm bái, đồng thời phát biểu tại buổi lễ là hoạt động tôn giáo nhưng lại sử dụng visa nhập cảnh với mục đích tham quan, du lịch là không đúng quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.
“Như vậy, theo quy định của pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo và Quy chế nêu trên của Giáo hội thì trụ trì chùa Ba Vàng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn khi để hoạt động tôn giáo trái pháp luật diễn ra tại cơ sở tôn giáo do mình phụ trách. Giáo hội Phật giáo Việt Nam có trách nhiệm xem xét xử lý theo quy định của Giáo hội” - bà Định nói.
Về việc trụ trì Chùa Ba Vàng Đại đức Thích Trúc Thái Minh đã nhiều lần xuất cảnh, nhưng chỉ có một lần tham gia Đoàn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam dự Hội thảo quốc tế về di sản Phật giáo Gandhara ở Pakistan là xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền; các chuyến xuất cảnh còn lại có hoạt động tôn giáo ở nước ngoài như tham dự Đại lễ Phật đản tại Nhật Bản, giảng pháp cho các phật tử xa xứ tại Hàn Quốc, hành hương về miền đất Phật tại Ấn Độ, đi Cu Ba, Đài Loan và Myanmar theo lời mời của phật tử xa xứ, Ban Tôn giáo Chính phủ đều không nhận được báo cáo của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam về các hoạt động này.
"Việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh và có các hoạt động tôn giáo ở nước ngoài nhưng không được Giáo hội đề nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật là vi phạm Điều 50 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo", Thanh tra Ban Tôn giáo Chính phủ khẳng định.
Dựa trên những thông tin trên, cơ quan thanh tra cho rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ban Phật giáo Quốc tế, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí cần chấn chỉnh, yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh rút kinh nghiệm về các hành vi vi phạm pháp luật về tôn giáo.
Qua việc này, các cấp giáo hội cần tăng cường quản lý chức sắc, chức việc, nhà tu hành; kịp thời có biện pháp chấn chỉnh trong toàn giáo hội để tạo sự đồng thuận, ổn định, đoàn kết trong nội bộ giáo hội.
Bên cạnh đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cần xem xét, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của Hiến chương, Quy chế của Giáo hội để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương; không để tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật tại chùa Ba Vàng cũng như tại các cơ sở tôn giáo khác thuộc Giáo hội quản lý.
Bảo An
