Ngày 5/9, Ngoại trưởng Anh Liz Truss đã vượt qua cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak trong vòng bỏ phiếu cuối cùng của đảng Bảo thủ để trở thành thủ lĩnh mới của đảng cầm quyền, đồng thời trở thành tân Thủ tướng Anh.
Chiến thắng của bà Liz Truss không phải quá bất ngờ vì bà đã liên tiếp vượt đối thủ Rishi Sunak trong các cuộc thăm dò tại các vòng vận động tranh cử trong mùa Hè qua.
Bà Truss sinh năm 1975 tại Oxford trong một gia đình có bố là giáo sư toán học và mẹ là y tá. Bà tốt nghiệp Đại học Oxford, ngành triết học, chính trị và kinh tế (PPE) năm 1996.
Sau khi ra trường, bà Truss làm kế toán cho các công ty Shell, và Cable & Wireless. Năm 2000, bà kết hôn với ông Hugh O'Leary, một kế toán viên, và có hai con.
Năm 7 tuổi, bà Truss từng đóng vai "bà đầm thép" Margaret Thatcher trong một buổi diễn về tổng tuyển cử của trường.
Bà Truzz khẳng định bà ngưỡng mộ cố Thủ tướng Anh Margaret Thatcher. Khi thăm Moscow, bà Truss tái hiện khoảnh khắc của "bà đầm thép" Thatcher 35 năm trước, bằng cách mặc áo khoác dài và đội mũ lông.
Bà Truss cũng cam kết cắt giảm thuế 30 tỉ bảng Anh (37 tỷ USD) tương tự như bà Thatcher - người đã giảm thuế thu nhập cá nhân vào những năm 1980 - và hứa sẽ hành động ngay lập tức để giúp mọi người đối phó với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.
Bà Truss bắt đầu bước chân vào chính trường từ năm 2006 khi bà được bầu vào làm hội đồng viên ở Greenwich in 2006 sau đó trở thành nghị sĩ khu vực Southwest Norfolk vào năm 2010.
Bà Truss từng kinh qua nhiều chức vụ như Thứ trưởng Giáo dục, Bộ trưởng Môi trường, Bộ trưởng Tư pháp, Thứ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Thương mại Quốc tế, và Thứ trưởng về Phụ nữ và Bình đẳng và gần nhất là Ngoại trưởng Anh.
Được bà Truss viết vào năm 2021 cùng 4 đồng nghiệp theo chủ nghĩa Thatcher là tác phẩm mang tên "Britannia Unchained" (tạm hiểu là Tháo xiềng cho nước Anh) ca tụng các thị trường tự do.
Trong tác phẩm này có đoạn nhận xét: "Người Anh nằm trong số những người lười biếng nhất, làm việc ít giờ nhất, nghỉ hưu sớm nhất và năng suất kém nhất thế giới". Cũng theo cuốn sách này, Anh nên ngừng tham gia các cuộc tranh luận không liên quan về việc chia sẻ miếng bánh giữa sản xuất và dịch vụ, giữa miền Bắc và miền Nam, giữa phụ nữ và đàn ông.
Bà Liz Truss trở thành thủ tướng thứ tư của đảng Bảo thủ kể từ cuộc bầu cử năm 2015 và cũng là người phụ nữ thứ 3 của nước Anh giữ cương vị Thủ tướng Anh.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết ông ủng hộ Liz Truss "vì bà ấy giữ vững lập trường, thẳng thắn".
Chiến dịch tranh cử của bà Truss tập trung vào cam kết cắt giảm thuế, song giới quan sát nhận định điều này không mang nhiều ý nghĩa với những người nghèo nhất.
Lạm phát tại Anh đã tăng vọt lên 10,1% vào tháng 7. Một số nhà lập pháp đảng Lao động đối lập cho rằng đây là kết quả "12 năm cầm quyền kém cỏi" của chính phủ Bảo thủ.
Mục tiêu cuối cùng của đảng Bảo thủ là lãnh đạo đưa đảng giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử, dự kiến kết thúc trước tháng 1/2025. Hiện giới quan sát cho rằng đảng Lao động đối lập đang dần lấy lại vị thế và được cho là sẽ gây thách thức lớn với đảng Bảo thủ trong kỳ tổng tuyển cử.
Mộc Miên
