Hồi tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định tịch thu tài sản trị giá 7 tỷ USD của chính phủ Afghanistan trước đây, nhằm phân chia quỹ giữa việc bồi thường cho các nạn nhân của vụ tấn công ngày 11/9/2001 và viện trợ cho Afghanistan thời hậu chiến.
Động thái này đã vấp phải sự phản ứng gay gắt từ phía Taliban, chính phủ lâm thời đang nắm quyền lãnh đạo ở Afghanistan. Theo đó, Taliban coi hành động trên của Mỹ là "hành vi trộm cắp".
Phó phát ngôn viên Taliban Inamullah Samangani nhấn mạnh: "Cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9 không liên quan gì đến Afghanistan. Mọi hành vi chiếm đoạt tài sản của người dân Afghanistan với lý do này là vi phạm rõ ràng thỏa thuận đạt được với Các Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan".
Phía Taliban cảnh báo: "Nếu Mỹ không điều chỉnh lại quan điểm của mình và tiếp tục hành động khiêu khích, Các Tiểu vương quốc Hồi giáo cũng sẽ buộc phải xem xét lại chính sách của mình đối với họ".
Một quan chức Mỹ cho biết số tiền này chủ yếu đến từ viện trợ nước ngoài được gửi đến để giúp chính phủ Afghanistan trước đây. Số tiền này đã bị đóng băng trong Cục Dự trữ Liên bang New York kể từ sau chiến thắng của Taliban năm ngoái.
Chính phủ do Taliban chỉ định - người đã chiến đấu với các lực lượng do Mỹ lãnh đạo trong 20 năm và hiện kiểm soát toàn bộ Afghanistan - vẫn chưa được bất kỳ quốc gia nào khác công nhận, chủ yếu là vì hồ sơ nhân quyền của họ.
Tuy nhiên, với cuộc khủng hoảng kinh tế đang bao trùm đất nước, Washington cũng như nhiều nước khác đang tìm cách hỗ trợ người dân Afghanistan nhưng tránh công nhận Taliban.
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden sẽ tìm cách chuyển 3,5 tỷ USD trong số tiền bị đóng băng thành một quỹ tín thác viện trợ nhân đạo "vì lợi ích của người dân Afghanistan và tương lai của Afghanistan".
Số phận của 3,5 tỷ USD còn lại phức tạp hơn.
Các gia đình có người thiệt mạng hoặc bị thương trong vụ tấn công 11/9 từ lâu đã phải vật lộn để tìm cách đòi tiền bồi thường từ Al-Qaeda và kẻ chịu trách nhiệm.
Trong các vụ kiện của Mỹ, các nhóm nạn nhân đã giành được phán quyết mặc định chống lại Al-Qaeda và Taliban, những kẻ đứng đầu nhóm khủng bố vào thời điểm xảy ra các vụ tấn công năm 2001 nhưng không thể thu được bất kỳ khoản tiền nào.
Giờ đây, họ sẽ có cơ hội khởi kiện để được tiếp cận với các tài sản Afghanistan đang bị đóng băng.
Động thái của Tổng thống Biden dường như đã khiến đa số người Afghanistan tức giận, ngay cả những người phản đối Taliban cũng cảm thất bất bình.
Tuyên bố của Taliban về vấn đề nói thêm: "Để Mỹ tránh bị quốc tế chỉ trích và không làm tổn hại đến mối quan hệ của mình với người dân Afghanistan, họ phải từ bỏ quyết định của mình. Hãy giải phóng tài sản của người Afghanistan một cách vô điều kiện".
Minh Hạnh (Theo AFP)
