(ĐSPL) - Sau kh? ch?ếc máy xúc của nhóm công nhân làm đường đưa lên mặt đất, hàng ngàn ngườ? dân h?ếu kỳ đã xúm xanh, xúm đỏ để "mục sở thị" ngô? mộ lạ.
Hương thơm từ cỗ quan tà? cổ phát ra kh?ến ngườ? dân huyện Quốc Oa? (TP.Hà Nộ?) cảm thấy ngỡ ngàng. Sự v?ệc càng trở nên kỳ bí hơn kh? 3 dòng họ tìm đến khu th? công trưng ra bằng chứng khăng khăng khẳng định đó là một ngô? mộ cổ thuộc tổ nhà mình.
Kh? kha? quật mộ, hàng ngàn ngườ? h?ếu kỳ đến xem.
Ba dòng họ "tranh g?ành" mộ cổ
Để tìm h?ểu danh tính xác ướp trong ngô? mộ n?ên đạ? 300 năm k?a là a?, PV báo Đờ? sống và pháp luật đã về lạ? thôn Phú Mỹ (xã Ngọc Mỹ, Quốc Oa?, Hà Nộ?). Sau kh? đọc xong cuốn g?a phả của dòng họ Doãn, danh tính thực của ngườ? phụ nữ trong ngô? mộ dần dần lộ d?ện.
Đã hơn một tuần kể từ kh? xác ướp n?ên đạ? 300 năm được phát h?ện, ngườ? dân huyện Quốc Oa? vẫn còn xôn xao bàn tán. Bở? vì, chưa bao g?ờ ngườ? dân nơ? đây được tận mắt chứng k?ến một ngô? mộ an táng công phu và mang nh?ều bí ẩn đến vậy.
Nó? chuyện vớ? chúng tô?, ông Nguyễn Hòa Thịnh (đạ? d?ện ngườ? cao n?ên thôn Phú Mỹ) bảo: "Sau kh? phát h?ện ra ngô? mộ này, ngườ? dân từ các huyện khác cũng kéo về rất đông. Ngườ? ta còn mang lễ đến mộ cầu cúng. Thậm chí, kh? các nhà khoa học mở nắp quan tà?, hàng trăm ngườ? quỳ xuống vá? lạy. Họ bảo rằng, đây là ngô? mộ của một bà chúa từ thờ? xưa nên rất th?êng. Bên cạnh đó, cũng không ít ngườ? nó? rằng, trong quan tà? đựng th? thể của công chúa thờ? vua Lê... Nh?ều thông t?n được đồn đạ?, chúng tô? chẳng b?ết đâu là thực, đâu là hư nữa".
Theo lờ? kể của ông Thịnh, h?ện nay, ở xã Ngọc Mỹ đang có chương trình dồn đ?ền đổ? thửa. Chính vì thế, mấy ngày qua, các g?a đình d? dờ? mộ rất nh?ều. Ngày 7/12, trong lúc làm đường, độ? máy xúc đã phát h?ện ra ba ngô? mộ không nấm ở cánh đồng Chằm. Trong đó, có một ngô? dà? khoảng gần 2m, ch?ều ngang 75cm.
Thấy lạ, những công nhân này dừng ngay công v?ệc đào bớ? và báo cáo lên chính quyền địa phương. Ông Thịnh bảo: "Đến bây g?ờ, trong những dòng họ nhận ngô? mộ đựng xác ướp đó là mộ tổ nhà mình thì họ Doãn đưa được ra nh?ều thông t?n xác thực hơn cả. Chính vì thế, sau kh? kha? quật, dòng họ này đã đem quan tà? và xác ướp k?a đ? chôn ở một nơ? khác".
Để tìm h?ểu về xác ướp 300 năm tuổ?, chúng tô? tìm đến nhà ông Doãn Mạnh Hà, Trưởng họ Doãn ở Phú Mỹ. Mấy ngày qua, ông Hà lúc nào cũng "bận tố? mắt tố? mũ?" vì phả? t?ếp khách từ xa về hỏ? thăm. Lúc chúng tô? đến, ông Trưởng họ đang lô? quyển g?a phả ra g?ớ? th?ệu cho những ngườ? dân từ nơ? khác đến hỏ? chuyện.
Nó? chuyện vớ? PV, ông Hà tâm sự: "Trước đây tô? cũng có nghe các cụ nó? rằng, khu vực đó có chôn cất ba ngô? mộ của dòng họ Doãn. Tuy nh?ên, do đã quá lâu, ba ngô? mộ này mất nấm nên con cháu không thể tìm thấy. Hôm độ? làm đường th? công ở đó, tô? có đ? qua và nó? vớ? mấy cậu công nhân rằng, các cậu làm ở đây để ý cho tô?. Dòng họ Doãn có ba ngô? mộ tổ ở đây đấy. Đúng như lờ? tô? nó?, đến tố?, thông t?n tìm được mộ cổ đã được loan báo về làng".
Nhận được t?n của độ? công nhân, ông Hà đã chạy ngay sang nhà cụ Doãn Thị Chuyền (94 tuổ?) và cụ Đỗ Thị Chùm để hỏ? về ngô? mộ tổ. Cả ha? bậc cao n?ên này đều khẳng định, tạ? khu ruộng đó có ba ngô? mộ, ha? dà?, một ngắn đúng như m?êu tả của các công nhân làm đường. Sau đó, họ Doãn đã họp lạ? và quyết định phả? mang lều, bạt ra đồng để trông nom mộ cổ.
Kh? dòng họ Doãn ra đến nơ?, thì ngô? mộ đã được nhấc lên mặt đất và tỏa mù? thơm ngát. Lúc này, dòng họ Đặng Trần cũng có mặt và nhận là mộ tổ của họ mình. Hôm sau, dòng họ Nguyễn ở xã láng g?ềng Đồng Quang (huyện Quốc Oa?) cũng ra cánh đồng Chằm và khăng khăng đó là mộ tổ của dòng họ mình. Thậm chí, các họ còn th? nhau làm đơn lên UBND xã Ngọc Mỹ để cam kết đó là sự thực. Tuy nh?ên, con cháu họ Doãn vẫn căng lều, dựng bạt quyết bảo vệ mộ tổ đến cùng.
Đ? tìm “thân thế và sự ngh?ệp” của xác ướp 300 năm
Trao đổ? vớ? PV, PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho b?ết, ngày 10/12, đoàn khảo cổ do PGS.TS Nguyễn Lân Cường chủ trì đã có mặt tạ? cánh đồng Chằm thực h?ện v?ệc mở nắp quan tà?. Hàng trăm ngườ? dân h?ếu kỳ đã tụ tập về đây chứng k?ến v?ệc mở nắp quan tà?.
Sau các thủ tục tâm l?nh, PGS.TS Nguyễn Lân Cường đã phả? nhờ đến lực lượng bảo vệ dùng xà beng lớn cạy lớp bảo vệ bên ngoà? của quan tà?, đây được gọ? là lớp quách. Lớp quách bên ngoà? được làm bằng gạo trộn vớ? vữa và mật, sau kh? làm xong quách thì đặt quan tà? vào, rồ? trát bồ? cho kín hết các kẽ, nếu muốn phá quan tà? phả? phá lớp quách bên ngoà? trước, mớ? mở được nắp bên trong.
Hơn nửa g?ờ đồng hồ, v?ệc tháo bỏ những tấm gỗ bên ngoà? hoàn thành, nắp tấm ván được mở ra trong sự ngỡ ngàng của chính các chuyên g?a và ngườ? dân Ngọc Mỹ. Lật hết các lớp vả? cuốn xác, bên trong là một th? thể phụ nữ còn nguyên vẹn, tóc và xương vẫn đúng vị trí, răng được nhuộm đen, và có một răng bị gãy, đặc b?ệt trong quan tà? không có dung dịch lỏng và không có vàng bạc, đá quý chôn kèm theo ngườ? như ngườ? dân đồn đoán về những ngô? mộ cổ của vua chúa hoặc nhà g?àu trước đây. Theo nhận định của các chuyên g?a, ngô? mộ này có từ đờ? Hậu Lê, khoảng thế kỷ XVII.
PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho b?ết, trong số các dòng họ đưa ra bằng chứng để chứng m?nh đó là mộ tổ của mình thì thông t?n từ dòng họ Doãn là xác thực và gần đúng nhất. Đ?ều này thể h?ện trong cuốn g?a phả của ông Doãn Mạnh Hà. Xác ướp trong mộ được nhận định cao khoảng 1m65, được mặc khoảng 10 cá? áo, trong m?ệng ngậm đồng t?ền rỉ nên các chuyên g?a không nhìn thấy chữ v?ết trên đồng t?ền. Bên cạnh đó, trong mộ còn có một cuốn k?nh Phật cũng có n?ên đạ? bằng xác ướp.
Kh? chúng tô? đề nghị ông Hà cho xem cuốn g?a phả của dòng họ Doãn, ông Hà vu? vẻ nhận lờ?. Trước mắt PV là cuốn g?a phả dày cả trăm trang g?ấy màu nâu đỏ có n?ên đạ? cả mấy trăm năm. Chính vị Trưởng họ Doãn cũng không b?ết chất l?ệu g?ấy ngày xưa các cụ chọn làm g?a phả là gì mà có thể bền và da? đến vậy. Cả mấy trăm năm trô? qua, những nét chữ Hán cổ v?ết trên g?ấy vẫn không bị nhòe.
Ông Hà lần g?ở từng trang rồ? dừng lạ? ở đờ? thứ 4. "Tô? khẳng định ngườ? đang nằm trong ngô? mộ cổ k?a là cụ Nguyễn Thị Rạ, h?ệu là R?ệu K?ên. Năm cụ Rạ 28 tuổ?, kh? đó, chồng của cụ đang làm quan lớn trong tr?ều đình thì bị ngườ? khác hãm hạ? nên qua đờ?. Ngườ? thân thuộc không có a?, các con còn bé dạ?, bà đã lo lắng v?ệc g?a đình thờ chồng nuô? ha? con nên ngườ?. Sau này, cụ Rạ được tr?ều đình phong là T?ết phụ. Thương mẹ, con tra? cả của cụ Rạ học hành rất chăm chỉ và th? đỗ ra làm quan tr? huyện, h?ệu là Mẫn Đạt Công. Cụ Rạ thọ 70 tuổ?, g?ỗ cụ vào ngày mùng 9 tháng 12".
Cũng theo ông Hà, sau kh? ngô? mộ được kha? quật, xác định n?ên đạ?, ha? ông Trưởng dòng họ Nguyễn và Đặng Trầm đã đến nhà ông để xem g?a phả. Sau kh? đọc được những thông t?n trong cuốn g?a phả, những ngườ? này đã "tâm phục, khẩu phục" công nhận đó chính là ngô? mộ của nhà họ Doãn. Đến nay, sự v?ệc đã được g?ả? quyết ổn thỏa. Xác nhận thông t?n này, ông Đỗ Doãn Lợ?, Bí thư ch? bộ thôn Phú Mỹ cho b?ết, kh? phát h?ện ch?ếc quan tà? cổ, nh?ều dòng họ đã đến nhận đó là mộ tổ của mình. Tuy nh?ên, sau này nhận được sự phân tích của các chuyên g?a kha? quật, do th?ếu căn cứ, họ đã chủ động rút lu?.
Phả? chờ xét ngh?ệm ADN?
Trao đổ? vớ? PV về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho b?ết, muốn b?ết chính xác th? thể cụ bà trong quan tà? là của dòng họ nào, các chuyên g?a sẽ tạo đ?ều k?ện cho dòng họ lấy mẫu tóc đ? xét ngh?ệm ADN. Còn về công v?ệc khảo cổ, phả? 4-5 tháng nữa đoàn khảo cổ mớ? ra được kết luận. Cũng theo PGS.TS Cường, trong mộ không hề có vàng bạc, châu báu như những gì ngườ? dân đồn thổ?.
Vương Chân
