(ĐSPL) - Quả thanh mai đang là loại quả rừng bán "đắt như tôm tươi" tại Hà Nội. Nhưng có nhiều thông tin về loại quả này đang bị người tiêu dùng hiểu không đúng hoặc do người bán nói không đúng...
Quả thanh mai có nguồn gốc từ Trung Quốc
Những ngày gần đây, người dân Hà Nội đang "sốt" với quả thanh mai vì vị ngọt thanh lạ miệng. Thế nhưng mới đây một hình ảnh cáo buộc có giòi bên trong loại quả này.
Theo người bán, thứ quả rừng này có xuất xứ từ Lào Cai, Quảng Ninh...nhưng các sở NN&PTNT cho rằng thanh mai từ TQ về.
Khi mới xuất hiện ở Thủ đô, rất nhiều người tò mò với thứ quả tròn đỏ như mận hậu, có gai như quả mâm xôi. Ở Trung Quốc, quả có tên là dương mai do có màu hồng đỏ.
Quả thanh mai về phố từ khoảng đầu tháng 4. Đầu mùa, giá thanh mai khoảng 75.000 đồng/kg. Hiện tại, đang là cuối mùa, giá bán dao động trong khoảng từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng/kg do có nhiều người hỏi mua loại quả này.
Theo Giám đốc Sở NN &PTNT tỉnh Lào Cai thì trên địa bàn tỉnh này không có thanh mai, đó là từ Trung Quốc về. |
Nhiều người cho rằng thanh mai được trồng phổ biến trên đồi tại một số vùng phía bắc, thu hoạch vào khoảng tháng 3 đến tháng 5. Thanh mai xuất phát từ cây mọc tự nhiên trong rừng, với giá thu mua khoảng 20.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do quả lạ, thời gian thu hoạch ngắn và khó bảo quản dài nên cả thương lái và người bán rong đều hét giá lên cao.
Theo Phó Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh: "Loại quả này chỉ có ở Vân Đồn, không rõ mùa vụ thế nào vì quả này cũng không nhiều, chỉ có ít ở đấy thôi. Nhưng mùa này thì thu hoạch hết rồi!
Còn nghi vấn loại quả này từ Trung Quốc sang thì chưa thấy xuất hiện trường hợp nào cả. Quả này ăn vào mát lắm và dùng làm siro đấy".
Cùng ngày, trao đổi với ông Nguyễn Anh Tuấn - Giám đốc Sở NN &PTNT tỉnh Lào Cai, ông Tuấn không biết loại quả này, chưa biết quả đấy như thế nào?
Ông Tuấn khẳng định Lào Cai không trồng loại quả đấy. "Nếu trồng thì tôi đã biết. Loại quả đó là từ Trung Quốc về thôi.
Còn việc họ có ướp thuốc để bảo quản hay không thì chưa thể biết được, nhưng Trung Quốc họ nhiều mánh khóe lắm, chưa thể biết được nên tốt nhất mình không rõ nguồn gốc thì không nên dùng. Theo tôi, nênkhuyến cáo thế" - ông Tuấn chia sẻ.
Vị Giám đốc này nói tiếp: Với loại quả này cứ người này đồn người kia, chưa chắc có ăn được không. Nguy hại ở chỗ, mếu có chất bảo quản, không phải phản ứng ngay mà ngấm vào máu sau phát thành bệnh mới biết. An toàn thực phẩm là rất quan trọng.
Một số diễn đàn mạng đang xôn xao hình ảnh xuất hiện giòi chui ra từ bên trong quả thanh mai khiến nhiều người không khỏi sợ hãi và "dè chừng". |
Hiện tượng quả thanh mai có giòi
Hà Nội và một số nơi đang lên cơn "sốt" quả thanh mai khi nhiều tuyến phố bán tràn lan loại quả vốn thuộc dạng "cực hiếm" vào những năm trước. Tuy nhiên, cách đây ít giờ, trên một số diễn đàn mạng đang xôn xao hình ảnh xuất hiện giòi chui ra từ bên trong quả thanh mai khiến nhiều người không khỏi sợ hãi và "dè chừng".
Nhiều người bán hàng khuyến cáo, vì là loại trái cây rừng sạch 100\% nên không tránh khỏi việc trong quả thanh mai có sâu nhỏ sống ở những múi nhỏ li ti. Vì vậy trước khi ăn, để tránh dòi bọ, sâu, người tiêu dùng mua về nên ngâm với nước muối loãng khoảng 30 phút để những sinh vật này chui ra hết rồi mới ăn.
Chị Thảo (Cầu Giấy, HN) cũng cho biết: "Chồng tôi làm lái xe đường dài tuyến Hà Nội, Lào Cai. Anh ấy bảo không lạ gì loại trái cây rừng này. Loại này được trồng nhiều ở các vùng ven, giáp ranh giữa Trung Quốc với nước ta. Ở nước ta ít hơn, ở Trung Quốc thì rất nhiều. Nói là trái cây rừng chứ, biết đâu nó cũng được bảo quản và "giữ tươi" như những loại trái cây khác. Vì vậy, các chị khi mua về ăn, đừng nên bỏ qua khâu ngâm muối ít nhất 30 phút để loại bở những tác hại không đáng có khi dùng loại trái cây Trung Quốc nhiều hơn Việt Nam này".
Chia sẻ câu chuyện, anh C.A kể lại trên facebook: "Sáng ngủ dậy thấy mẹ đi chợ về mua 1 cân thanh mai, em đang hí hửng nghĩ thầm: "A! Cái quả này đang "hot", bán đầy trên facebook đây mà". Thế là ăn luôn 4-5 quả luôn. Xong là hồn nhiên đi chơi luôn chả nghĩ ngợi gì. Đến tối về nhà thì đọc được thanh mai có giòi, nghĩ mua phải quả hỏng dập nát hay hàng loại 2 loại 3 rồi (mình ăn có thấy gì đâu, vì các cụ mà đã mua hoa quả thì các bác biết thừa là chọn nhặt kĩ và cẩn thận như thế nào rồi đấy, nhất là mẹ em kĩ tính mua về còn rửa sạch nên sợ gì)... Em liền đổ thử 1 ít vào nước muối ngâm xem thế nào. Dù đã tách bên trong ra để xem có gì không, không thấy gì mới đem ngâm nước muối, và đây là kết quả sau 15 phút không hiểu nó ở đâu ra nữa. Đếm sơ sơ 7 cháu chui ra từ 1 quả..".
Những sinh vật màu trắng lúc nhúc chui ra từ quả thanh mai. |
.jpg)
Bài viết này đã nhận được hàng nghìn lượt chia sẻ của cộng đồng mạng. Nhiều người không khỏi sợ hãi khi chứng kiến cảnh giòi từ từ chui ra từ trong quả thanh mai và đặt nghi vấn "là thanh mai Trung Quốc". Có người cho rằng do bảo quản không tốt dẫn đến bên trong quả xuất hiện giòi.
Liên quan đến quả thanh mai, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện công nghệ sinh học - công nghệ thực phẩm (Đại Học Bách khoa Hà Nội) cho biết, quả thanh mai được nhiều người yêu thích bởi tác dụng giúp thanh nhiệt cơ thể.
Lý giải về hiện tượng xuất hiện giòi trong quả thanh mai, ông Thịnh cho hay: "Có thể trong quá trình bảo quản loại quả này không được đảm bảo hoặc quả có sâu, bọ bám vào dẫn đến trứng sâu bọ nở ra những con giòi bên trong. Nhiều người nghi ngờ có chất bảo quản khiến sản sinh ra giòi tôi khẳng định là không có chuyện đó. Nếu có chất bảo quản thì loài này không hề sinh sôi nảy nở".
Qua đây, ông Thịnh cũng khuyến cáo người dân khi chọn mua hoa quả nên cận thận, đặc biệt là với một số quả dễ sản sinh ra giòi ở bên trong. "Không nên chọn những quả quá mềm hoặc đã dập nẫu, trong thời tiết nắng nóng thế này đều có thể sản sinh ra hiện tượng này, vì thế khi mua mọi người nên chọn lựa cẩn thận", ông Thịnh nói thêm.
Chuyên gia y sinh, TS. Nguyễn Huy Nam thì cho rằng, giòi trong hoa quả là do côn trùng đến châm vào rồi sinh sản trong đó. Có nhiều con côn trùng còn ở trong quả từ lúc quả chỉ mới là nhụy hoa.
Nói về môi trường sinh sống của giòi, TS. Nam cho hay, do có nhiều côn trùng có thể sinh sống được trong môi trường yếm khí (môi trường rất thiếu khí). Do đó, khi chúng ta ngâm hoa quả, đậy kín lọ rồi nhưng nhiều khi giòi vẫn có thể tồn tại được.
Về hậu quả của việc ăn – uống phải đồ ăn có giòi, TS. Nam khẳng định là hậu quả không lường trước được.
TS. Nam phân tích: “Vi sinh vật (giòi) ở trong quả sấu đó nó phải tiết ra những chất thải, men. Trong men đó có men tốt và cũng có men độc, không tốt cho sức khỏe và cái này mình không thể kiểm soát được”.
"Nhiều người nghi ngờ có chất bảo quản khiến sản sinh ra giòi tôi khẳng định là không có chuyện đó. Nếu có chất bảo quản thì loài này không hề sinh sôi nảy nở", ông Thịnh cho biết. |
Quả thanh mai tốt thế nào với sức khỏe?
Quả thanh mai rừng (còn gọi là dâu rượu) được thấy ghi dùng làm thuốc đầu tiên trong “Khai Tống bản thảo” sau đến “Bản thảo cương mục” với tên giang mai.
Những tài liệu cổ này cho biết, thanh mai (giang mai) có vị chua, ngọt, tính bình. Chính vì vậy nó có tác dụng lý khí, tán ứ, thanh thấp nhiệt. Trong y học, người ta thường dùng quả chữa rối loạn tiêu hoá, ỉa chảy và lỵ.
Theo đó, có thể thu lấy vỏ rễ hay vỏ thân, dùng tươi hay khô. Vào mùa hạ thu lấy quả phơi khô. Chữa đau bụng, lỵ: Ngày dùng 8 - 12g vỏ khô sắc với nước uống trong ngày. Còn dùng chữa lở ngứa thì dùng vỏ thân hay vỏ rễ sắc nước rửa nơi lở ngứa.
Các bộ phận khác của quả thanh mai cũng có tác dụng chữa bệnh hiệu quả. Cụ thể, hạt được sử dụng chữa chứng ra mồ hôi chân; vỏ thân và vỏ rễ sắc uống dùng điều trị đụng giập, loét, các bệnh về da và ngộ độc arsenic.
Tại Trung Quốc, người ta còn dùng thanh mai để chữa ho, đau dạ dày, tiêu chảy, lỵ. Hạt được dùng chữa mồ hôi chân. Vỏ thân, rễ dùng dưới dạng sắc để điều trị vết loét ngoài da hoặc ngộ độc do thạch tín. Tại Ấn Độ, Nhật Bản những cây to được dùng để làm nguyên liệu tanin, nhuộm màu vàng cho ruốc cá.
Điều này chứng tỏ nước ta chưa khai thác triệt để công dụng của thanh mai. Đa phần người dân chỉ mua về ăn hoặc ngâm thành nước uống giải nhiệt cho mùa hè.
Vì mọc trên rừng nên lượng quả thanh mai mỗi mùa không nhiều. Quả thanh mai ngon phải vừa to, tím sậm, nắm tròn lẳn trong lòng bàn tay. Có quả to hơn quả mận đôi chút, vị chua ngọt và hương thơm khó tả.
Do có vị chua nhẹ nên thanh mai thường được ngâm với đường, mật ong để làm nước uống giải nhiệt mùa hè, làm siro trị ho.
Quả thanh mai có nhiều tác dụng như: tốt cho máu và não, tăng khả năng miễn dịch, ngăn ngừa bệnh tiểu đường, tốt cho mắt và da, nhiều vitaminC nên chống lão hóa rất tốt.
Quả này có thể ăn theo 2 cách
1. Ngâm quả thanh mai qua nước muối loãng chừng 20-30 phút cho ra hết chất bẩn và sâu chui ra là có thể ăn ngay.
2. Ngâm đường pha nước giải khát mùa hè (giống y hệt ngâm dâu ta).
Ngoài ra còn làm được ô mai. Quả thanh mai dầm đường rồi bỏ tủ lạnh mấy tiếng cho mát, xong đem pha nước vừa nhanh vừa ngon vừa mát.
Ngọc Anh(Tổng hợp)
