Sau buổ? ra mắt sách hôm 19.09, nh?ều độc g?ả vẫn chưa nhận được câu trả lờ? thỏa đáng về hành trình "Xách balo lên và đ?" của Huyền Ch?p. Vậy sự thật là gì?
Một blogger có n?ck name Ros?e Nguyễn đồng thờ? cũng là dân phượt kỳ cựu đã v?ết một entry dà? trên facebook cá nhân của mình làm rõ những thắc mắc của độc g?ả. Sau buổ? ra mắt sách được hy vọng sẽ g?ả? đáp hết những thắc mắc ngày hôm qua, Huyền ch?p vẫn chưa làm hà? lòng nh?ều độc g?ả. Dường như sự bức xúc đến không k?ềm chế được cảm xúc đã làm cô không trả lờ? rõ ràng, cặn kẽ hết các câu hỏ?.
Huyền vẫn bị nh?ều độc g?ả ngh? ngờ về tính chân thực trong cuốn sách được co? là "hành trình nhật ký" cô v?ết. Dù đã trình v?sa để chứng m?nh 25 nước mình đ? qua nhưng nh?ều ngườ? vẫn hoà? ngh? về cách cô x?n v?sa cũng như ch? phí số t?ền cho chuyến du lịch bụ?.
Có độc g?ả cho rằng mình cũng từng sống nh?ều năm ở nước ngoà? và khó t?n Huyền có thể k?ếm được những công v?ệc làm thêm thờ? vụ vớ? số t?ền nh?ều đến vậy.
Vớ? tựa đề: "Huyền Ch?p - Hay lầm tưởng về du lịch bụ?" Ros?e Nguyễn đã làm sáng tỏ hầu hết những những vấn đề ngh? ngờ của dân mạng về chuyến đ? của Huyền Ch?p.
Bà? v?ết về chuyến du lịch bụ? của Ros?e Nguyễn (Hình ảnh chụp từ FB)
"Mình b?ết Huyền ch?p từ ngày em ấy chưa nổ? t?ếng, ngày em vẫn lang thang ở Sà? Gòn, ấp ủ một chuyến đ?. Lúc đó mình mớ? tham g?a vào trang Couchsurf?ng, thấy em hay hỏ? thông t?n travel trên d?ễn đàn, x?n ý k?ến từ những traveler khác, những ngườ? có nh?ều k?nh ngh?ệm đ? bụ?.
Nhưng lúc đó cũng chả có ấn tượng gì lắm, vì Couchsurf?ng là nơ? mà dân du lịch vòng quanh thế g?ớ? đầy rẫy, nơ? những ý tưởng đ? xuyên lục địa cứ nảy ra hằng ngày như nấm mọc sau mưa, chẳng có gì lạ. Bẵng đ? một thờ? g?an, một ngườ? bạn mình bảo có em này hay lắm, và quăng cho mình l?nk Facebook của Huyền.
Lướt qua những trang nhật ký của em ở Brune?, Malays?a, Ấn Độ, lòng vòng các nước Châu Á, thấy em có vẻ là một ngườ? khá cá tính. Rồ? "Xách balô lên và đ?" xuất bản, Huyền ch?p đột nh?ên nổ? lên như một h?ện tượng mớ?, được báo chí và g?ớ? trẻ tung hô. Cá? tên Huyền ch?p trở thành một thương h?ệu khá ăn khách. Đến mình cũng phả? ngỡ ngàng.
Phả? nó? thẳng một đ?ều là mình không hề yêu thích Huyền ch?p, thần tượng hay ngưỡng mộ gì em ấy cả. Thậm chí còn thấy bình thường. Trước Huyền ch?p, đã có rất nh?ều ngườ? V?ệt đ? bụ? khắp thế g?ớ?, và họ xứng đáng được tôn v?nh hơn rất nh?ều. Bác Nguyễn Tường Bách, một thành v?ên lão luyện của d?ễn đàn Phượt vừa xuất bản "Đường xa nắng mớ?", vớ? chuyến đ? lên Tây Tạng và khám phá đỉnh Ngân Sơn l?nh th?êng - thế g?ớ? của các vị Phật theo quan n?ệm của ngườ? Tây Tạng.
Cuốn sách thể h?ện những ch?êm ngh?ệm sâu sắc của một con ngườ? đã từng ph?êu bạt g?ang hồ vớ? vốn k?ến thức uyên thâm, những cảm khá? đáng quý của một tính cách kh?êm tốn và g?ản dị. T?ến sĩ Nguyễn Phương Ma? vớ? "Tô? là một con lừa" và hành trình độc đáo mô phỏng con đường Hồ? g?áo qua những vùng mưa bom lửa đạn như Lyb?a, Syr?a, nhằm cho độc g?ả những cá? nhìn sâu sắc hơn về văn m?nh Lưỡng Hà, văn hóa Trung Đông và Hồ? g?áo, kh?ến cả bạn bè phương Tây cũng phả? nể phục.
Những hành trình đó chẳng phả? rất mạo h?ểm ph?êu lưu, chẳng phả? mang những mục đích rất đáng quý đó sao? Nhưng có mấy a? b?ết đến tên tuổ? của họ? Sách của họ ?n ra, nhanh chóng chìm trong những kệ sách đầy t?ểu thuyết ngôn tình vớ vẩn.
Thế tạ? sao Huyền ch?p lạ? nổ? t?ếng dường ấy?
Thứ nhất, em ấy b?ết cách để tự lăng xê bản thân. Thứ ha?, em ấy có mố? quan hệ khá thân th?ết vớ? báo g?ớ?, kh?ến v?ệc PR tên tuổ? Huyền ch?p chuyên ngh?ệp và dễ dàng hơn.
Thứ ba, bản thân Huyền là một ngườ? có nh?ều kỹ năng khá, như kỹ năng v?ết lách, kỹ năng x?n v?ệc làm, kỹ năng phượt... Mình dùng từ kỹ năng chứ không phả? tà? năng. Vì những gì Huyền thể h?ện chưa đến mức gọ? là tà? năng. Vì mình b?ết những đ?ều đó không chỉ r?êng Huyền mà bất kỳ ngườ? nào cũng có thể trau dồ? được qua thờ? g?an.
Mớ? đây, Huyền ch?p ra mắt tập 2 của "Xách balo lên và đ?" vớ? tựa đề: "Đừng khóc ở Châu Ph?". Mình chưa đọc hết tập 1 của "Xách balô lên và đ và cũng không có ý định mua tập 2, đơn g?ản vì mình không thích g?ọng văn của em ấy lắm. Nhưng mình không h?ểu sao một số bạn lạ? ngh? ngờ tính chân thực của những câu chuyện đó.
Là một phượt tử ngh?ên cứu khá kỹ về xuất nhập cảnh, v?sa, du lịch, đ? bụ? và các vấn đề l?ên quan, mình thấy những suy luận phản bác Huyền ch?p thực sự hết sức buồn cườ?. Những ngườ? ngh? ngờ Huyền Ch?p là những ngườ? chưa h?ểu gì về cá? gọ? là đ? bụ?.
Vì vậy, mình muốn đính chính một số đ?ều mà ngườ? trẻ hay nhầm tưởng, không phả? để bênh vực cho Huyền Ch?p, mà là để g?úp những ngườ? muốn đ? mà chưa đ? được có cá? nhìn đúng đắn hơn về phượt.
Một, 700 USD đ? vòng quanh thế g?ớ?. T?ếng Anh có ha? từ r?êng b?ệt: "traveler" và "tour?st", để phân b?ệt ha? k?ểu du lịch. Cùng là đ?, nhưng k?ểu tour?st mà ngườ? V?ệt thường b?ết là những ngườ? du lịch nghỉ dưỡng, ở khách sạn, thăm danh lam thắng cảnh, mua quà cáp b?ếu bạn bè, và trở về.
Còn traveler là những ngườ? đ? để h?ểu về văn hóa bản địa, để kết bạn vớ? dân địa phương, để làm g?àu vốn sống của mình. Traveler tránh những nơ? đông khách du lịch, ăn ở lăn lóc cùng dân bản xứ, khám phá những vẻ đẹp mà tour?st không thể nào thấy được. Dĩ nh?ên bạn không thể tour chỉ vớ? 700 USD trong tú?.
Nhưng bạn có thể travel vớ? số t?ền còn ít hơn thế. Câu chuyện của Huyền Ch?p thực sự không có gì nổ? bật ở các nước Châu Âu, nơ? v?ệc nghỉ làm đ? bụ? và? năm về làm t?ếp là chuyện thường ngày ở huyện. Vớ? sự trợ g?úp của các trang web chuyên về lữ hành, traveler có thể h?tchh?k?ng (x?n đ? nhờ), ở homestay Couchsurf?ng, x?n làm v?ệc trong HelpX để đổ? lấy chỗ ngủ và thức ăn, hoàn toàn không mất t?ền.
Các bạn trẻ phản đố? Huyền ch?p chắc không hề b?ết rằng có một nghề mớ? nổ? ở phương tây được gọ? là "profess?onal traveler" - dân lữ hành chuyên ngh?ệp. Những ngườ? này đ? đến đâu làm v?ệc đến đấy, làm đủ mọ? nghề từ v?ết blog, chụp ảnh, phục vụ, làm báo... tất cả chỉ để k?ếm đủ t?ền và đ? đến địa chỉ t?ếp theo, cứ thế ph?êu bạt khắp năm châu và sống cả đờ? trên những con đường lạ.
Khá nh?ều ngườ? bạn của mình trên Couchsurf?ng đ? lữ hành theo những cách không tốn nh?ều t?ền như vậy, và họ đã đ? nh?ều nơ? trên thế g?ớ?. Mình cũng đã nh?ều lần đ? bụ? và thấy ch? phí không cao. Có một sự thật mà chỉ những ngườ? đã đ? rồ? mớ? b?ết, đó là bạn không cần có quá nh?ều t?ền để có thể "travel".
Ha?, về v?sa. Một số bạn ngây thơ phát b?ểu rằng: phả? có tay trong bộ ngoạ? g?ao mớ? x?n được v?sa qua 25 nước, hay muốn x?n v?sa phả? có ít nhất 5000$ trong tú?, thế mà dám bịa chuyện bố láo. X?n thưa, chỉ có những nước phát tr?ển như Anh, Mỹ, Nhật, Úc mớ? yêu cầu chứng m?nh thu nhập/tà? sản kh? x?n v?sa.
Lý do là vì họ e ngạ? ngườ? V?ệt x?n v?sa qua được đến đó rồ? trốn lạ? luôn, nên kh? có tà? sản g?á trị lớn ở V?ệt Nam thì bảo đảm một phần rằng những ngườ? này sẽ trở về sau đó. Còn những quốc g?a khác thì hầu như chỉ cần nộp hồ sơ là có thể lấy được.
Để đến Sr? Lanka, bạn chỉ cần đ?ền vào một cá? form trên mạng, nộp 25 USD, là có ngay v?sa Sr? Lanka. Muốn lấy v?sa đến Ấn Độ? 40 USD và bộ hồ sơ hợp lệ, thế là bạn có thể đến thăm đền Taj Mahal. Thử xem các nước mà Huyền ch?p đã đ? qua: Kenya, Eth?op?a, Tazan?a... đa phần là những quốc g?a nằm dướ? cùng trong bảng xếp hạng GDP đầu ngườ? thế g?ớ?, họ có gì để lo sợ chứ?
Ba, hậu quả nguy h?ểm. Một số ngườ? bảo rằng nếu những gì Huyền Ch?p nó? không phả? là sự thật, và những câu chuyện của cô kích động ngườ? trẻ l?ều mạng đ? bụ?, thì hậu quả sẽ rất nguy h?ểm. Hậu quả thế nào? Nguy h?ểm gì chứ? Con vẹt trong lồng luôn cho rằng rừng xanh là nguy h?ểm, con ếch trong ao tù luôn sợ hã? xung quanh.
Mình thách các bạn trẻ ra đ? đấy, cứ l?ều mạng đ?, xem có dám chăng. Cứ thử đ? thử đ?, để b?ết có thực sự nguy h?ểm không. Cứ thử đ? thử đ?, rồ? bạn sẽ b?ết thế g?ớ? bên ngoà? tuy có khác b?ệt so vớ? mô? trường của bạn, nhưng ở đâu cũng có nhân loạ?, ở đâu cũng có tình ngườ?. Những ngườ? ở các đất nước khác dù màu da màu tóc khác nhau, nhưng sẽ mở rộng vòng tay chào đón bạn, m?ễn bạn có cá? tâm tốt lành, và một chút cẩn trọng hợp lý.
Ngay cả nếu bạn có bỏ mạng trên đường đ? như anh chàng Ch?stopher Mc. Candless trên đường khám phá Alaska hoang dã, thì ít ra sau này tên tuổ? của bạn cũng sẽ được dựng thành ph?m, như bộ ph?m "Into the w?ld" đã tạo cảm hứng cho b?ết bao nh?êu ngườ? đam mê lữ hành trên toàn thế g?ớ?. Còn hơn là chết g?à trong một căn phòng cũ kỹ mà vẫn chưa làm được v?ệc gì đẹp đẽ cho cuộc đờ? mình.
Cách đây và? năm, Raphael Fellmer và bạn gá? anh N?eves Palmer đ? lữ hành từ Châu Âu qua Châu Mỹ không có một xu nào dính tú?. Ngược lạ?, họ không dùng t?ền và từ chố? tất cả các hỗ trợ về t?ền bạc trên hành trình của mình. Họ chỉ dùng h?tchh?k?ng (đ? nhờ xe) và boat-h?k?ng (đ? nhờ tàu) để đ?, g?úp v?ệc trong các nông trạ? để có chỗ nghỉ đêm, thuyết g?ảng trong các trường đạ? học để đổ? lạ? bữa trưa.
Và họ lan tỏa thông đ?ệp về một thế g?ớ? của lòng nhân đạo, của tình yêu thương và n?ềm t?n vào những đ?ều tốt đẹp ở đờ?, về sự hòa hợp g?ữa con ngườ? vớ? con ngườ? và con ngườ? vớ? th?ên nh?ên, về sự phù du của đồng t?ền. Hành trình của đô? bạn trẻ này g?ờ đã kết thúc vớ? một g?a đình nhỏ ấm cúng, vớ? những dự án hỗ trợ cộng đồng qua trang web Eotop?a.
Do vậy, những v?ệc Huyền Ch?p làm tuy có quá tuyệt d?ệu, đến nỗ? không thể t?n được đố? vớ? ngườ? V?ệt, nhưng thực ra chỉ là chuyện bình thường trên thế g?ớ?. Sa? lầm của Huyền (lạ? một sa? lầm nữa) là đã v?ết về nó, vớ? những ch? t?ết không rõ ràng, lạ? có phần đánh bóng lên câu chuyện của mình, kh?ến ngườ? đọc không t?n rằng tất cả đều là sự thật.
Traveler không phả? là những ngườ? quá g?àu có, nhưng họ là những ngườ? tự do. Huyền ch?p đã là một traveler vớ? những tố chất r?êng, vớ? n?ềm đam mê ch?nh phục những con đường mớ?. Gần đây, chạy theo danh t?ếng, những câu chuyện của em đã dần mất đ? chất lửa, nét say mê đặc sắc ấy.
Dù vẫn không có nh?ều ấn tượng tốt về em, nhưng mình vẫn mong em đứng vững qua những g?ông bão này, để lấy lạ? ngọn lửa đam mê, để t?ếp tục là ngườ? truyền cảm hứng, g?úp ngườ? trẻ V?ệt bước ra khỏ? mô? trường chật hẹp của mình và khám phá thế g?ớ? chung quanh. Để V?ệt Nam có thêm nh?ều ngườ? lữ hành, và bớt đ? các anh hùng bàn phím."
(Bà? v?ết thể h?ện quan đ?ểm r?êng của tác g?ả)
Theo Eda?ly