Những năm qua, đặc biệt là trong 5 năm trở lại đây, tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã phối hợp với BHXH Việt Nam thực hiện hàng trăm cuộc giám sát thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BH thất nghiệp bảo đảm quyền lợi cho người lao động…
Qua kiểm tra, giám sát phát hiện nhiều người chưa tham gia bảo hiểm
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, từ năm 2013-2016, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại BHXH 9 tỉnh thành phố gồm: Bình Phước, Gia Lai, Tây Ninh, Cần Thơ, Điện Biên, Sơn La, Quảng Bình, Bắc Kạn, Lào Cai. Qua thực hiện phối hợp kiểm tra đã phát hiện 3.494 lao động chưa tham gia đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT; 2.553 lao động đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT không đúng mức quy định; yêu cầu truy thu số tiền là 716 triệu đồng do đơn vị sử dụng lao động chưa tham gia BHXH, BHYT cho người lao động. Ngoài ra, đã phát hiện và yêu cầu thu hồi về quỹ BHXH số tiền 577 triệu đồng do thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe chưa đúng quy định...
Từ năm 2017, theo Luật BHXH năm 2014, cơ quan BHXH Việt Nam được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành BHXH, BH thất nghiệp, BHYT. Do vậy, BHXH Việt Nam chỉ tổ chức thành lập các Đoàn thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT nên không có sự phối hợp kiểm tra với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Đẩy mạnh khởi kiện ra tòa án các hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm
Tháng 9/2016, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ký quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu giữa hai bên trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Theo quy chế, cơ quan BHXH có trách nhiệm cung cấp cho tổ chức công đoàn danh sách các đơn vị nợ BHXH cần khởi kiện, hồ sơ xác định nợ và các tài liệu khác có liên quan để phục vụ việc khởi kiện.
Sau gần 2 năm triển khai thực hiện Quy chế, việc phối hợp giữa cơ quan BHXH và tổ chức công đoàn đã đạt một số kết quả nhất định như: Cơ quan BHXH các cấp đã cung cấp 2.909 hồ sơ đơn vị sử dụng lao động nợ tiền BHXH cho công đoàn cùng cấp để thực hiện việc khởi kiện (riêng năm 2018 là 887 hồ sơ), LĐLĐ tỉnh đã nộp 126 hồ sơ khởi kiện cho tòa án, 04 vụ việc đã có Quyết định công nhận thỏa thuận của tòa án (hòa giải thành) với tổng số tiền đã trả nợ sau hòa giải là 1 tỷ 320 triệu đồng (riêng năm 2018 là 696 triệu đồng).
Cơ quan BHXH và tổ chức công đoàn đã tích cực phối hợp đôn đốc, thuyết phục các đơn vị sử dụng lao động trả nợ. Theo đó, nhiều đơn vị đã chủ động khắc phục hết nợ hoặc cam kết trả nợ theo lộ trình. Tính đến cuối tháng 7/2018, đã có 986 đơn vị nợ tiền BHXH nộp hết số tiền nợ, 883 đơn vị đã khắc phục một phần số nợ với tổng số tiền thu được là 878 tỷ đồng (riêng năm 2018 là 176 tỷ đồng).
Cũng theo ông Đào Việt Ánh, những khó khăn, vướng mắc gặp phải trong khi tổ chức công đoàn thực hiện khởi kiện đơn vị nợ BHXH đã được BHXH Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam báo cáo kịp thời và được Chính phủ lắng nghe, chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan tháo gỡ. Tại các cuộc họp liên ngành giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, BHXH Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao và các bộ, ngành có liên quan, vấn đề quyền khởi kiện của cơ quan BHXH, khó khăn khi tổ chức công đoàn khởi kiện đã được thảo luận, xem xét.
Từ tình hình khởi kiện trong thời gian vừa qua, Phó Tổng giám đốc Đào Việt Ánh cho rằng, để tổ chức công đoàn có thể thực hiện tốt quyền khởi kiện, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: đề nghị điều chỉnh quy định pháp luật theo hướng cho phép công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở được quyền khởi kiện đơn vị nợ BHXH (hiện nay đang quy định cho công đoàn cơ sở thực hiện); tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng của hệ thống cán bộ công đoàn đảm nhiệm công tác khởi kiện; phối hợp chặt chẽ với cơ quan BHXH các cấp để nắm bắt thông tin, hỗ trợ thực hiện việc khởi kiện. Nâng cao vai trò của tổ chức công đoàn trong việc bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động, tập thể người lao động.
Đồng thời, tổ chức công đoàn phối hợp với cơ quan BHXH các cấp đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các đơn vị sử dụng lao động; nâng cao ý thức tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân người lao động.
Theo Sức khỏe và Đời sống
