Mục tiêu đa nhiệm cho tài khoản giao thông
Đời sống và Pháp luật (ĐS&PL):Từ ngày 1/8/2022, tất cả tuyến cao tốc trên toàn quốc đã chính thức triển khai dịch vụ thu phí không dừng. Sau hơn 4 tháng, xin ông cho biết hiện nay việc vận hành thu phí trên các tuyến cao tốc đã thu được kết quả thế nào?
Ông Hồ Trọng Vinh: Sau hơn 4 tháng triển khai hoàn toàn thu phí không dừng ETC tại các tuyến cao tốc trên toàn quốc, hệ thống thu phí về cơ bản liên tục được tối ưu dịch vụ để mang lại những hành trình trọn vẹn nhất cho khách hàng. Đặc biệt, những giá trị to lớn mà dịch vụ thu phí không dừng mang lại đã được các chủ phương tiện tham gia giao thông nhận thức rõ ràng hơn.
Tính đến thời điểm hiện tại, số lượng xe cả nước là 5 triệu phương tiện, số lượng phương tiện đã dán thẻ ETC của hai nhà cung cấp dịch vụ chiếm hơn 85%. Trong đó, riêng số phương tiện dán thẻ và sử dụng dịch vụ VETC là gần 2,5 triệu khách hàng, chiếm gần 60% trên tổng số phương tiện dán thẻ ETC toàn quốc.
Đến nay, công tác vận hành ETC đã ổn định, các sự cố kỹ thuật đã được khắc phục hoàn toàn sau thời gian đầu đưa vào khai thác. Thực tế, thời gian qua trạm trên làn ETC được rút ngắn 6 - 7 lần so với hình thức thu phí 1 dừng. Các tuyến cao tốc đều giảm ùn tắc, lực lượng chức năng không còn phải căng mình để điều tiết giao thông hay các sự cố ùn ứ ngay trước trạm.
ĐS&PL:Ngoài dịch vụ thu cước, phí, VETC có dự định mở rộng hoạt động kinh doanh của mình đối với các mảng dịch vụ khác không? Kế hoạch phát triển của doanh nghiệp trong thời gian tới được tính toán như thế nào?
Ông Hồ Trọng Vinh: Trong những năm tới, khi hệ thống VETC đã hoàn thiện và tinh chỉnh ổn định, chúng tôi hướng tới phải nâng cấp giá trị gia tăng cho khách hàng bằng việc thêm tính năng trung gian thanh toán của tài khoản giao thông. Theo đó, khách hàng có thể sử dụng tài khoản giao thông như một ví điện tử trực tiếp, bên cạnh chi trả phí giao thông, tài khoản ETC còn được sử dụng để thanh toán bãi đỗ xe, phí cảng biển, cảng hàng không, giao thông thông minh... Bản thân VETC khi đó sẽ là một trung tâm thanh toán. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tối ưu tiện ích cho khách hàng trên một tài khoản để khách hàng có được trải nghiệm tốt hơn. Đây là kế hoạch ngắn hạn trong 1-3 năm tới.
Về dài hạn, chúng tôi xác định sẽ mở rộng cung cấp sản phẩm và dịch vụ giao thông thông minh, hướng tới hình thành một hệ sinh thái toàn diện, rút ngắn tối đa các khâu trung gian và cung cấp dịch vụ trọn gói cho khách hàng bằng việc kết hợp với các đối tác lớn về xe ô tô.
ĐS&PL:Từ nay đến năm 2030 và xa hơn nữa, Việt Nam sẽ có thêm hàng nghìn km đường cao tốc mới với yêu cầu triển khai thu phí không dừng. Doanh nghiệp đã có chuẩn bị, kế hoạch cụ thể như thế nào để đón đầu, đáp ứng tốt nhu cầu mới đặc biệt để tránh gặp phải những sự cố trong việc vận hành một hệ thống ngày càng rộng lớn hơn?
Ông Hồ Trọng Vinh: Về mặt chính sách, trong tương lai gần sẽ có hàng nghìn km đường cao tốc sắp được hình thành và đưa vào sử dụng với yêu cầu sử dụng thu phí tuy nhiên điều này vẫn cần chờ quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Về mặt doanh nghiệp, là một trong hai đơn vị hiện cung cấp dịch vụ thu phí không dừng, VETC luôn sẵn sàng để tiếp tục mở rộng việc cung cấp dịch vụ thu phí không dừng cho các tuyến cao tốc, quốc lộ mới trong tương lai.
Hiện tại, hệ thống VETC mỗi ngày có khoảng 1,5 triệu giao dịch/ngày. Tuy nhiên trong thiết kế thì hệ thống VETC có thể phục vụ với công suất tối đa tới 10 triệu giao dịch/ngày. Như vậy với dự báo phát triển hệ thống cao tốc trong 5 -10 năm tới, hệ thống của VETC vẫn hoàn toàn có thể đáp ứng được.
ĐS&PL:Hiện nay trong việc triển khai thu phí không chỉ có duy nhất hai đơn vị thực hiện. Liệu việc quá ít sự lựa chọn có dẫn đến tình trạng trì trệ, chậm chuyển đổi, chậm nâng cao chất lượng dịch vụ hay không?
Ông Hồ Trọng Vinh: Động lực để không ngừng tiến lên của chúng tôi là trải nghiệm của người dùng chứ không phải sự cạnh tranh, ganh đua với các đơn vị khác. Chúng tôi mong muốn sẽ không ngừng tối ưu hóa trải nghiệm cho người sử dụng, tăng cường tính tiện ích cho hệ thống để ngày càng đa nhiệm. Do đó chúng tôi phải không ngừng cập nhật, tự thay đổi mình để thích ứng với đòi hỏi ngày càng cao của xã hội và người dân. Đó là động lực.
VETC cũng không có khái niệm cạnh tranh với VDTC vì thực tế hiện nay có 2 đơn vị thực hiện và để nâng cấp chất lượng dịch vụ của ETC thì rõ ràng 2 đơn vị đó phải phối hợp với nhau, đơn vị kia có tốt thì mình cũng mới tốt lên được. Bản thân dù muốn hay không, giữa VETC và VDTC cũng phải chia sẻ và dùng chung với nhau nhiều thứ từ công nghệ cho đến hạ tầng, do đó không có lý do gì phải cạnh tranh mà không phối hợp với nhau để cùng phát triển.
“Lợi ích” khổng lồ từ giá trị mang lại cho xã hội
ĐS&PL:Thưa ông, việc triển khai thành công mô hình thu phí không dừng có lẽ mang lại cho doanh nghiệp một khoản lợi nhuận khủng trong năm qua?
Ông Hồ Trọng Vinh: Dự án thu phí không dừng là dự án triển khai theo phương thức đối tác công tư PPP, lợi nhuận không thể tính toán như dự án kinh doanh bên ngoài. VETC không có lãi trong việc triển khai dự án này mà lãi ở trong phương án tài chính Bộ GTVT trả trên vốn chủ sở hữu cho nhà đầu tư. Nếu phương án tài chính của dự án tốt thì sẽ hoàn vốn cho dự án sớm và giai đoạn cuối dự án thì Nhà đầu tư mới được nhận lãi.
Đối với dự án này tiền thu về được bao nhiêu, lãi bấy nhiêu theo phương án tài chính, đấy là để hoàn vốn cho dự án chứ không phải là lợi nhuận của Nhà đầu tư. Theo phương án tài chính thì dự kiến thời gian hoàn vốn của dự án này là 20 năm.
Trong khi đó, chúng tôi có một “lợi ích” khổng lồ là những giá trị vô hình tạo ra cho xã hội từ dự án này. Đó là thời gian, công sức, nhân sự thực thi, sự tiện lợi trong quản lý và vận hành và nhất là sự minh bạch vốn đang rất được xã hội đề cao. Cách đây 7 năm khi bắt đầu triển khai, chúng tôi đã tính toán nhờ dự này mà xã hội có thể tiết kiệm được hàng chục nghìn tỷ mỗi năm.
ĐS&PL:Việc triển khai thành công thu phí không dừng càng cho thấy việc áp dụng công nghệ vào thực tiễn mà cụ thể ở đây là giao thông dù là một xu hướng tất yếu nhưng không hề dễ dàng. Từ góc nhìn thực tiễn của doanh nghiệp, xin ông đánh giá về vấn đề này?
Ông Hồ Trọng Vinh: Dự án thu phí không dừng ETC đã gặp muôn vàn khó khăn từ những ngày đầu thực hiện. Để đạt được thành công như hiện tại, tôi cho rằng có 3 yếu tố mang tính then chốt và quyết định. Trước hết, ngoài nỗ lực của doanh nghiệp còn có vai trò rất lớn của Chính phủ và cả hệ thống chính trị, thể hiện bằng quyết tâm chính trị và khát vọng đồng bộ hóa hạ tầng thanh toán điện tử.
Sự thành công của ETC không thể không kể đến quá trình thay đổi nhận thức và thói quen của người dân khi tham gia giao thông. Có thể xem giai đoạn đại dịch Covid-19 như một giai đoạn mang tính bứt phá đối với thu phí không dừng. Ở thời điểm đó mọi người hạn chế ra đường và đã ra đường thì rất hạn chế tiếp xúc với nhau, hạn chế sử dụng tiền mặt do đó các dịch vụ tự động, tránh tiếp xúc có cơ hội để phát triển mạnh mẽ và chứng minh giá trị.
ĐS&PL:Xin cảm ơn ông vì cuộc trò chuyện.
Nguyễn Hà - Mạnh Quốc (Thực hiện)
Ảnh: Hữu Thắng
Bài đăng trên ấn phẩm đặc biệt tạp chí in Đời sống & Pháp luật gộp 12 số từ 13-24 (16/1 đến 28/1/2023)
