Mặc dù vaccine do AstraZeneca sản xuất đã giúp hàng triệu người tránh được nguy cơ mắc COVID-19 song mối quan ngại về chứng đông máu đã ảnh hưởng đến việc triển khai tiêm loại vaccine này trên toàn thế giới.
Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances ngày 2/12 cho thấy, một nguyên liệu được sử dụng trong vaccine AstraZeneca có thể là nguyên nhân dẫn tới tình trạng đông máu.
Theo phân tích của nhóm nghiên cứu, vaccine COVID-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson sử dụng virus adeno để mang các protein đột biến của virus corona vào người, từ đó kích hoạt phản ứng miễn dịch bảo vệ.
Tuy nhiên virus adeno đã "hút" yếu tố 4 tiểu cầu (PF4) khiến hệ miễn dịch nhầm lẫn, và giải phóng các kháng thể chống lại PF4. PF4 lại liên kết với các kháng thể và trải qua hàng loạt hoạt động khác đã hình thành nên cục máu đông.
Tiến sĩ Alexander Baker, một thành viên nghiên cứu, cho biết vector virus hoạt động giống nam châm, hút các protein mang điện tích dương như PF4.
Nhóm nghiên cứu thừa nhận vẫn còn phải tiến hành thêm các nghiên cứu sâu để giải thích chi tiết sự hình thành cục máu đông.
Theo các nhà khoa học, cơ thể bắt đầu tấn công PF4 sau khi nhầm nó là một phần của adenovirus. Điều này khiến nhiều kháng thể được tạo ra trong máu, kết hợp với PF4 và tạo nên các cục máu đông nguy hiểm.
Tuy nhiên, hiện tượng này là vô cùng hiếm gặp do nó là kết quả của hàng loạt sự kiện không may.
Giáo sư Alan Parker, từ Trường Y của Đại học Cardiff, cho biết đông máu chỉ xảy ra trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp vì một chuỗi các sự kiện phức tạp cần diễn ra để kích hoạt tác dụng phụ.
“Chúng tôi hy vọng những phát hiện của mình có thể làm rõ hơn những tác dụng phụ hiếm gặp sau khi tiêm vaccine, qua đó góp phần tạo ra các loại vaccine mới, lật ngược tình thế trong bối cảnh đại dịch đang lây lan trên toàn cầu”, ông Alan Parker nói.
Hiện vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải đáp, như tại sao lại có một số người có nguy cơ bị biến chứng cao hơn và tại sao đông máu lại phổ biến nhất ở tĩnh mạch não và gan, đòi hỏi một nghiên cứu sâu hơn.
Hàng loạt quốc gia đã tạm ngừng tiêm vaccine AstraZeneca hồi tháng 3 năm nay, sau khi ghi nhận các trường hợp sau khi tiêm gặp phải chứng đông máu. Giới chức y tế các nước sau đó cho biết biến chứng này là hiếm gặp và lợi ích của việc tiêm vaccine vượt trội so với rủi ro.
Nhiều quốc gia sau đó nối lại việc tiêm vaccine AstraZeneca, riêng châu Âu chuyển sang dùng vaccine Pfizer/BioNTech hoặc Moderna vì những tranh cãi về nguồn cung.
Mộc Miên (Theo ndtv.com)
