(ĐS&PL) "Nh?ều vụ cháy các nhà máy pháo hoa trên thế g?ớ? cũng như ở V?ệt Nam đều đưa ra nguyên nhân... tự cháy. Đ?ều này là không thuyết phục kh?ến công tác phòng cháy chữa cháy chưa được đặt đúng vị trí". Đó là ch?a sẻ của TS. Nguyễn Văn Khả?, nguyên Trưởng phòng ngh?ên cứu v?ện Kỹ thuật Quân sự (nay là v?ện Khoa học Kỹ thuật Quân sự V?ệt Nam).
Không thể có chuyện... tự cháy!?
Thưa ông, vớ? tư cách là nhà ngh?ên cứu, ông bình luận gì kh? thông t?n đưa đến dư luận là xưởng sản xuất pháo hoa của nhà máy Z121 tự cháy?
Vấn đề đặt ra ở đây là vật l?ệu gây cháy xưởng pháo hoa là gì? Chắc chắn không phả? là do chập đ?ện như các vụ cháy chợ, cháy nhà. Và cũng không phả? là do hàn xì, sửa chữa do xỉ rơ? xuống gây cháy. Đây là ha? nguyên nhân mà cứ cháy là ngườ? ta đổ cho nó. Thêm vào đó, ngày hôm xảy ra cháy nổ thì nh?ệt độ không cao (ngày 12/10 nh?ệt độ chỉ 22-330C, trên vùng Thanh Ba là m?ền rừng nú? chắc chắn sẽ mát hơn) nên không phả? là ngày dễ bốc lửa, cũng không phả? ngày mưa để có sấm chớp phát ra t?a lửa đ?ện làm nguyên nhân gây cháy nổ.
Như vậy, trong trường hợp này, các vật l?ệu gây cháy là các vật l?ệu sử dụng trong quá trình chế tạo pháo hoa. Nguồn cháy có thể do mẩu thuốc lá, đóm thuốc lào hoặc máy chạy bắn t?a lửa đ?ện. Bở? vậy, hoạt động của một ch?ếc máy mà? cũng có thể dễ dàng gây cháy kh? có lửa bắn ra thờ? đ?ểm có sự ma xát mạnh g?ữa máy và các thanh sắt trong quá trình mà?. Đ?ều đó cho thấy, nguyên nhân gây ra vụ cháy có thể do vật l?ệu cháy bao gồm các nguyên l?ệu chế tạo pháo hoa như g?ấy bọc ngoà?, kíp, thuốc, quả pháo hoa và quá trình cọ xát g?ữa các dụng cụ máy móc trong quá trình làm v?ệc. Ngoà? những khả năng gây cháy trên, trường hợp tự cháy là đ?ều không thể xảy ra. Bở? vì, cũng vớ? nh?ệt độ trong phòng như vậy, ngườ? ta có thể để thuốc rất lâu mà không xảy ra cháy nổ.
TS Nguyễn Văn Khả?.
Còn nguyên nhân chủ quan từ phía ngườ? lao động được nhìn nhận thế nào, thưa ông?
Trong một số trường hợp, ngườ? ta rả? thuốc cháy nổ từ đ?ểm cần phá huỷ cho đến một vị trí nào đó rồ? t?ến hành đốt, nhưng chỉ cần gạt hoặc tướ? nước lên thuốc thì ngọn lửa cũng đồng thờ? bị dập tắt ngay lập tức. Tô? thấy ngườ? ta xếp và phơ? pháo hoa một cách thủ công, lạc hậu. Đ?ều này dẫn tớ? khả năng vật chứa chất nổ bị rơ?, v?ệc va đập mạnh có thể kích thích gây nổ. Đây là một vụ ta? nạn khủng kh?ếp mà nguyên nhân của nó cần được đ?ều tra, làm rõ. Hơn nữa cũng phả? xem vụ cháy này xảy ra ở ngoà? sân hay trong nhà chế tạo, nhà sản xuất, nhà kho. Từ đó có thể phán đoán nguyên nhân gây ra vụ cháy có phả? do v?ệc bất cẩn đánh rơ?, làm vỡ, va chạm hàng hoá trong quá trình vận chuyển, khuân vác hay không. Tô? vẫn nhấn mạnh khả năng "tự cháy" là một đ?ều hoàn toàn ph? lý.
Loạ? ra khỏ? khu dân cư những nguy h?ểm
Nếu các cơ quan chức năng không tìm ra nguyên nhân của cháy nổ thì v?ệc phòng cháy chữa cháy sẽ không đạt được t?êu chí hạn chế tố? đa nguy cơ cháy nổ?
Đ?ều này là đúng bở? chúng ta không khoanh vùng được nguyên nhân thì không phòng ngừa tốt được. Theo ý k?ến của cá nhân tô?, v?ệc đ?ều tra nguyên nhân vụ nổ trên cần phả? tuân theo những quy luật tự nh?ên về lýá hoá học chứ không thể "phán" theo một cách máy móc theo k?ểu "đo g?a tốc v?ên đạn". Vấn đề đặt ra ở đây là công tác phòng chống cháy nổ được tổ chức như thế nào, chất lượng ra sao. Lấy ví dụ như vụ cháy ở Hả? Dương, sau kh? xảy ra cháy 2 g?ờ, xe cứu hoả mớ? đến, tạ? sao trước đó, dân không đập vỡ cửa kính để chữa cháy kịp thờ?? Nếu v?ệc cứu hoả được t?ến hành kịp thờ?, ngay sau kh? xảy ra cháy thì chắc chắn đám cháy sẽ nhanh chóng bị khống chế, dập tắt. Rõ ràng hệ thống phòng cháy chữa cháy còn có những bất cập.
Nh?ều ngườ? dân đang lo sợ về những khố? thuốc nổ khổng lồ ẩn chứa nh?ều nguy h?ểm. Ông nghĩ sao về v?ệc để một nhà máy có nguy cơ cao gần khu dân cư?
Một vấn đề quan trọng đặt ra sau vụ ta? nạn k?nh hoàng này là có nên đặt một xưởng sản xuất vớ? khố? lượng chất cháy nổ khổng lồ g?ữa một khu dân cư hay không. Chúng ta đặt ra g?ả thuyết trong ngày xảy ra vụ nổ, có một đám ma và một đám cướ? được tổ chức tạ? khu dân cư gần nhà máy vớ? rất đông khách khứa, xe cộ ra vào thì hậu quả sẽ ngh?êm trọng đến mức nào? Qua chuyện này, một lần nữa cho thấy tình trạng "mất bò mớ? lo làm chuồng". Ngay cả một số kho xăng ở trung tâm thành phố Hà Nộ? cũng đang được d? dờ? thì không có lý do nào những khố? lượng thuốc nổ khổng lồ trên không được d? chuyển đến những khu vực nằm xa khu dân cư để tránh ảnh hưởng đến sự an nguy của ngườ? dân. Đây là v?ệc bắt buộc phả? d? chuyển mà phả? d? chuyển từ lâu rồ? mớ? đúng. H?ện nay, các công ty k?nh doanh, các nhà sản xuất đều đặt lợ? nhuận lên trên cao nhất, bất chấp v?ệc ảnh hưởng đến cộng đồng. Đ?ều này là không thể chấp nhận được.
X?n cảm ơn ông.
