Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là Tết giết sâu bọ (5/5), là một ngày Tết truyền thống của một số nước Đông Á. Những ngày này không thể thiếu được những món ăn mang đặc trưng truyền thống.
Ngày này, người dân thường ăn những món như hoa quả, cơm rượu nếp, bánh tro và thịt vịt với quan niệm chúng sẽ có tác dụng giệt trừ sâu bọ, làm thanh lọc cơ thể.
Cơm rượu nếp (cái rượu)
Cơm rượu nếp là một món ăn không thể thiếu trong các gia đình ngày Tết Đoan Ngọ. Cơm rượu nếp là một món dễ làm, dễ ăn, tuy nhiên để làm ra được đúng thứ cơm rượu vừa ngon, ngọt, vừa có thể giúp cơ thể "giải độc, tiêu tán bệnh tật" thì cần phải hết sức cẩn thận trong khâu lựa chọn men rượu.
Bánh tro
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ Việt Nam và một số nơi của Miền Bắc. Bánh tro có nhiều tên và hình dáng khác nhau như bánh ú, bánh gio, bánh âm và có vài biến thể khác nhau theo địa phương.
Bánh tro được bán rất nhiều trong ngày Tết Đoan Ngọ bởi vì ông cha ta tin rằng, loài bánh này có khả năng tiêu tan bệnh tật trong cơ thể người.
Đó là lý do vì sao trong ngày Tết Đoan Ngọ, trong mỗi gia đình đều không thể thiếu món bánh tro cùng với một ít hoa quả và rượu nếp. Theo quan niệm của ông cha ta, tháng 5 âm lịch là thời điểm "độc trời" nhất trong năm, thời tiết oi bức, dễ sinh bệnh nên cần phải có những món ăn mang tính mát để giải nhiệt.
Thịt vịt
Trong số những món ăn quen thuộc vào ngày Tết Đoan Ngọ này thì thịt vịt có lẽ là một món ăn ít được nhắc đến nhất.
Tuy nhiên, đối với một số địa phương, đặc biệt là miền Trung và một số tỉnh miền Bắc, đây lại là một món ăn truyền thống bắt buộc phải có trong ngày Tết "giết sâu bọ" này.
Dù không phổ biến nhưng rất nhiều người lựa chọn đây là món ăn truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ.
Chè trôi nước
Người miền Bắc ăn bánh trôi vào ngày 3 tháng 3 Âm lịch nhưng người miền Nam lại ăn món chè trôi nước có cách làm tương tự vào ngày 5 tháng 5. Bánh trôi được làm từ bột nếp, nhân đậu xanh ăn kèm với nước cốt dừa. Theo dân gian quan niệm thì món này được làm từ gạo nếp – nguyên liệu được nhân dân ta quan niệm có khả sâu bọ rất tốt.
Hoa quả
Hoa quả là món đồ không thể thiếu trong mâm cơm cúng hàng ngày của mỗi gia đình người Việt. Cùng với bánh tro và cơm rượu nếp, người Việt càng không thể quên được được hoa quả trong ngày Tết Đoan Ngọ.
Đúng như ý nghĩa để "giết sâu bọ", tiêu tan bệnh tật, làm mát cơ thể, các loại hoa quả trên mâm cơm của người Việt ngày Tết Đoan Ngọ thường là những loại quả mùa hè, chua chua ngon ngọt như mận, đào, vải, chôm chôm, xoài, dưa hấu... Đây là những loại quả điển hình không thể nào thiếu trong ngày mùng 5/5 âm lịch này.
Kiều Trang (T/h)
