Lưu Bị (161 – 223) còn được gọi là Hán Chiêu Liệt, tự Huyền Đức, là người quận Trác thuộc U Châu. Ông chính là Hoàng đế khai quốc của nước Quý Hán (Thục Hán), một chính trị gia và thủ lĩnh quân sự kiệt suất vào cuối thời nhà Đông Hán, đầu thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc.
Trong “Tam Quốc Diễn Nghĩa”, ngoại hình của Lưu Bị được mô tả như sau: “Sinh ra thân cao 7 tấc 5 thốn, hai dái tai dài, hai tay qua gối, mắt có thể nhìn qua tai, môi dày mọng”.
Nhà văn La Quán Trung cũng mô tả nhân vật Lưu Bị giống như một vị thư sinh trói gà không chặt, không thích đọc sách, chỉ thích cưỡi ngựa, ca hát và mặc quần áo đẹp. Tính tình thuộc trầm mặc ít nói, mừng giận không lộ ra mặt. Đồng thời, Lưu Bị là một nhân kiệt có chí lớn, thích kết giao với anh hùng hào kiệt trong thiên hạ để mong được nghiệp lớn, khôi phục tòng thất nhà Hán.

Hình ảnh Lưu Bị trên phim. Ảnh: Sohu
Ở “Hậu Hán thư - Quyển 75”, Lữ Bố đã mắng Lưu Bị là đồ “tai to” trước khi qua đời.
Từ những chi tiết trên, có thể tổng kết rằng, ngoại hình của Lưu Bị khá to lớn hơn người bình thường. Trong đó, chiều cao “7 tấc 5 thốn” (chiếu theo đơn vị 1 tấc thời Tam quốc bằng 24 cm thì chiều cao của Lưu Bị là hơn 1,8m), còn tay dài qua gối có lẽ là thủ pháp phóng đại trong miêu tả người.
Quá trình xử lý của trí tuệ nhân tạo (AI) cho ra hình ảnh Lưu Bị cực kỳ “điển trai” và trẻ trung, bởi bộ râu quen thuộc từ tạo hình trên phim, đôi tai không quá to và cặp mắt phượng như mô tả trong tiểu thuyết. Ngoại hình như vậy có thể làm xiêu lòng bất kỳ cô gái nào.
Ở một bức hình khác của Lưu Bị được AI phục dựng từ tranh cổ, ông trông khác hẳn với các nhân vật trong những bộ phim xoay quanh chủ đề Tam quốc. Lưu Bị do AI "vẽ" có một vầng trán cao, dáng người đầy đặn và khuôn mặt đầy vẻ uy nghiêm của một vị hoàng đế.
Lưu Bị có thân thế như thế nào?
Lưu Bị được sử sách xác nhận là dòng dõi xa của hoàng tộc nhà Hán. Tuy nhiên, không giống như Tào Tháo và Tôn Quyền xuất thân từ tầng lớp quý tộc và có cơ sở nhất định (có nhiều tài sản, uy danh gia tộc) để "làm vốn" trên đường gây dựng phát triển sự nghiệp, Lưu Bị có danh nghĩa là dòng dõi nhà Hán nhưng ông xuất thân từ một gia đình nghèo nàn, thuở nhỏ phải đan giày cỏ kiếm sống, tay trắng làm nên cơ nghiệp.
Vậy nên, quá trình phát triển thế lực của Lưu Bị trong thời loạn cũng vất vả, gian truân hơn và lâu dài hơn. Mặc dù gặp nhiều thất bại nhưng ông vẫn kiên định, không nản lòng, tỏ ra có chí khí lớn.

Một hình ảnh của Lưu Bị do AI tạo ra.
Sự nghiệp của Lưu Bị khởi đầu bằng việc tham gia trấn áp cuộc khởi nghĩa Khăn Vàng và làm quan cho triều đình. Thế nhưng, đường quan lộ của ông ban đầu không được suôn sẻ. Gặp lúc nhà Hán suy yếu và nổ ra cuộc chiến quân phiệt, Lưu Bị cùng hai người huynh đệ kết nghĩa là Quan Vũ và Trương Phi dần dần tự gây dựng lực lượng và tham gia vào cuộc chiến này.
Khi Lưu Bị nương nhờ, Tào Tháo đối xử rất tốt với ông, cho ngồi cùng xe, hay ăn uống và bàn luận cùng nhau. Trong một cuộc nói chuyện, Tào Tháo bảo: "Ngày nay anh hùng trong thiên hạ, chỉ có sứ quân (Lưu Bị) và Tháo này vậy. Lũ Bản Sơ (Viên Thiệu) chẳng đáng kể đến".
Câu nói của Tào Tháo mang ý dò xét nhưng cũng cho thấy Tào Tháo đánh giá rất cao tài năng của Lưu Bị, cho rằng ông có tài năng hơn hẳn những tướng cát cứ khác.
Tương tự, các mưu sĩ Quách Gia, Trình Dục của Tào Tháo đánh giá Lưu Bị "có hùng tài mà rất được lòng người, không chịu ở dưới người, mưu tính của Lưu Bị chưa thể lường được vậy". Trong khi đó, Lỗ Túc của Đông Ngô đánh giá "Lưu Bị là kiêu hùng thiên hạ", còn Hoàng Quyền nhận xét "Lưu Bị có kiêu danh". Đây đều là các quân sư giỏi mưu kế, và họ đều nhận ra Lưu Bị là nhân vật trí dũng song toàn.

Một hình ảnh khác của Lưu Bị do AI tạo ra. Ảnh: Sohu
Các nhà nghiên cứu sau này đánh giá, trong quá trình phát triển sự nghiệp, Lưu Bị tỏ ra là người giỏi chiêu hiền đãi sĩ. Ông đã thu phục được nhiều hào kiệt phò tá.
Cụ thể, văn thần có Gia Cát Lượng, Bàng Thống, Pháp Chính, Hứa Tĩnh, Mã Lương. Võ thần có Quan Vũ, Trương Phi, Hoàng Trung, Mã Siêu, Triệu Vân, Ngụy Diên… Những điều đó đủ để thấy Lưu Bị không phải là một người nhu nhược, không có tài năng gì.