Tai nạn giao thông (TNGT) là một vấn đề nhức nhối của xã hội, tất cả những hành vi vi phạm gây TNGT sẽ vừa phải bồi thường, vừa bị xử phạt hành chính, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các quy định pháp luật hiện hành.
Đã có không ít những trường hợp, đặc biệt là trong các vụ tai nạn nghiêm trọng, người gây tai nạn có thể tìm cách để tránh trách nhiệm pháp lý. Một cách phổ biến là nhờ người khác đứng ra nhận tội thay. Hành vi này không chỉ gây rối loạn cho quá trình điều tra mà còn làm lệch lạc kết quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công lý.
Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật, Đoàn Luật sư TP.HCM
Trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, nhận tội thay cho người khác gây ra tai nạn là một hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hành vi này không chỉ làm sai lệch quá trình điều tra, xử lý vụ án mà còn gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người bị hại và của xã hội.
Theo luật sư Bình, hành vi nhận tội thay cho người khác có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm, tội cung cấp tài liệu sai sự thật, tội khai báo gian dối hoặc tội không tố giác tội phạm.
Tội che giấu tội phạm
Đối với tội che giấu tội phạm, căn cứ tại khoản 1, Điều 18, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định như sau: Người nào không hứa hẹn trước, nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm tội, dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm.
Đồng thời, tại khoản 2, Điều 18, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 thì ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp che giấu các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.
Điều 389 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định hai khung hình phạt đối với tội danh này như sau: Người nào không hứa hẹn trước mà che giấu một trong các tội phạm quy định tại một số điều quy định tại Bộ luật Hình sự thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm. Phạm tội trong trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn cản trở việc phát hiện tội phạm hoặc có những hành vi khác bao che người phạm tội, thì bị phạt tù từ 2-7 năm.
Ảnh minh hoạ
Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối
Đối với tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối, căn cứ tại Điều 382 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 thì tài liệu sai sự thật là những tài liệu giả mạo hoặc có nội dung sai lệch với sự thật nhằm đánh lừa người đọc. Khai báo gian dối là hành vi trình bày vụ việc, ý kiến không trung thực, khách quan về vụ việc.
Người có hành vi cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối biết rõ thông tin sai sự thật nhưng vẫn cố gắng thực hiện. Tội danh này có ba khung hình phạt chính với mức phạt tù cao nhất lên đến 5 năm tù giam, ngoài ra người phạm tội còn có thể phải chịu hình phạt bổ sung là bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định lên đến 5 năm.
Tội không tố giác tội phạm
Đối với tội không tố giác tội phạm là hành vi của người biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác. Tội danh này được quy định tại Điều 390 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, với khung hình phạt lên đến ba năm tù giam.
Trong trường hợp người không tố giác nếu đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự hoặc miễn hình phạt.
Luật sư Bình nhấn mạnh, nhận tội thay không chỉ gây hại cho bản thân người nhận mà còn tạo ra nhiều hệ lụy xấu cho xã hội. Nó làm mất lòng tin vào hệ thống pháp luật, làm gia tăng tính khó khăn trong công tác điều tra của cơ quan chức năng. Ngoài ra, người thực sự gây tai nạn không chịu trách nhiệm sẽ có cơ hội tiếp tục hành vi vi phạm, gây nguy hiểm cho cộng đồng.
Trong bất kỳ tình huống nào, việc tuân thủ pháp luật là điều quan trọng nhất. Khi chứng kiến hoặc liên quan đến vụ tai nạn, hãy cung cấp thông tin chính xác và hợp tác với cơ quan điều tra.
