Nhận diện và phòng tránh bệnh “vi khuẩn ăn thịt người”

Trong gần 2 tháng, đã có 28 ca liên quan đến "vi khuẩn ăn thịt người" (bệnh Whitmore) phải nhập bệnh viện Đà Nẵng có 2 bệnh nhân đã tử vong.

Ký ức ớn lạnh khi nhiễm bệnh

Ngày 25/11, bác sĩ Lê Đức Nhân - Giám đốc bệnh viện Đà Nẵng - cho biết, bệnh Whitmore, thường được gọi là "vi khuẩn ăn thịt người", đã xuất hiện tại địa phương. Theo vị Giám đốc, từ đầu năm đến hết tháng Chín, bệnh viện tiếp nhận 4 ca. Từ đầu tháng 10 đến 24/11, bệnh viện tiếp nhận 28 ca.

Tất cả các ca bệnh này đều có kết quả cấy dịch cơ thể như máu, mủ ổ áp xe, nước tiểu... dương tính. Các ca bệnh chủ yếu đến từ Quảng Nam, một số ở Nghệ An, Quảng Ngãi và TP.Đà Nẵng. Trong số đó, có 3 bệnh nhân nặng được chuyển từ khoa Y học nhiệt đới sang khoa Hồi sức tích cực điều trị. Do bệnh nặng, đã có 2 trường hợp tử vong, 1 trường hợp ở Quảng Nam và 1 trường hợp ở Quảng Ngãi.

Ông T. bị bệnh ngay ở đùi.

Bệnh nhân Dương V.T. (SN 1974), ngụ huyện Đại Lộc (Quảng Nam) đang được điều trị tại bệnh viện Đà Nẵng. Anh cho biết, mình làm nghề phụ hồ. Trước đó, anh có vết bầm tím ở đùi. Sau đó, anh dọn dẹp nhà cửa sau lũ, tiếp xúc với nước lũ và bùn non thì vết bầm bị sưng và nhức. Anh bị ớn lạnh, sốt nên được người thân đưa đến bệnh viện Đa khoa Miền núi phía Bắc Quảng Nam. Do bệnh ngày càng nặng nên anh được chuyển đến bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng.

Trong khi đó, anh Lê H.S. (SN 1977), ngụ xã Đại Thắng (Đại Lộc) đang ổn định sức khỏe, thể trạng đã tốt hơn sau những ngày đầu nhập viện. Anh S. làm nghề nông. Trước đó, anh bị sưng ở ngón chân. Sau khi dọn dẹp lũ, ngón chân của anh bị sưng mủ, không đi được. Ngoài ra, anh còn triệu chứng sốt và tiêu chảy. Anh S. được người thân đưa vào bệnh viện Đa khoa Miền núi Bắc Quảng Nam sau đó chuyển ra bệnh viện Đà Nẵng.

Lời khuyên từ bác sĩ

Theo bác sĩ Nhân, bệnh Whitmore (Melioidosis) do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei sống trong
môi trường tự nhiên gây ra. Bệnh gây áp xe, hoại tử nhiều cơ quan trong đó có da. Bệnh rất ít gặp, không bùng phát thành dịch, tuy nhiên bệnh cảnh thường tiến triển rất nghiêm trọng, tỉ lệ tử vong cao, đặc biệt với những người đang mắc bệnh mạn tính.

Người và động vật có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với đất và nước bị nhiễm vi khuẩn, do hít phải các hạt nước hoặc bụi li ti có nhiễm vi khuẩn, uống phải nguồn nước có vi khuẩn. Nguy cơ gây bệnh qua tiếp xúc trực tiếp với vết xây xước nhỏ ngoài da. Bệnh hiếm khi lây truyền từ người sang người nhưng công tác phòng tránh bệnh Whitmore vẫn cần được đảm bảo.

Bệnh cảnh lâm sàng của bệnh Whitmore đa dạng, phức tạp như sốt với các kiểu như sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng, thường chẩn đoán nhầm với bệnh khác như: Bệnh viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, bệnh nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu...

Ông S. đang được điều trị ở bệnh viện.

Thời gian ủ bệnh thường 1 đến 21 ngày, trung bình là 9 ngày. Mức độ nghiêm trọng của bệnh dựa vào tình trạng nhiễm trùng. Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, bệnh thận mạn tính và ung thư có nguy cơ tử vong cao hơn khi nhiễm vi khuẩn này.

Bác sĩ Nhân khuyến cáo: “Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh Whitmore. Do đó, để phòng bệnh người dân cần chủ động phòng tránh bệnh bằng cách giữ gìn vệ sinh cá nhân và khu vực xung quanh nơi ở”.

Bác sĩ Phạm Ngọc Hàm - Trưởng khoa Y học nhiệt đới (bệnh viện Đà Nẵng) - khuyên, bệnh nhân nên hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, bao gồm đất, nước, bùn lầy, đặc biệt là những nơi có ô nhiễm nặng. Người bệnh cần trang bị đầy đủ giày, dép và găng tay đối với những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời, tránh tiếp xúc trực tiếp với đất và nước nhiễm bẩn.

Khi có vết thương hở trên da, vết loét hoặc bỏng, bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có nguy cơ bị ô nhiễm và chứa vi khuẩn. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì phải sử dụng băng chống thấm, găng tay cao su, ủng cao su... và cần đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, rửa sạch sẽ trước và ngay sau khi tiếp
xúc.

Những người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch... cần được điều trị ổn định, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn. “Đặc biệt, mùa mưa lũ là điều kiện thuận lợi cho bệnh whitmore phát triển. Nếu nghi ngờ mắc phải có các triệu chứng của bệnh whitmore, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, phát hiện vi khuẩn gây bệnh và điều trị kịp thời”, bác sĩ Hàm nói.