Theo Euronews, nghiên cứu mới mang lại kết quả đầy hứa hẹn đối với u nguyên bào thần kinh đệm - một trong những loại u não phổ biến và nguy hiểm nhất ở người trưởng thành. Căn bệnh này ước tính ảnh hưởng đến khoảng 19.000 người mỗi năm tại Liên minh châu Âu (EU).
Phương pháp điều trị u nguyên bào thần kinh đệm không thay đổi nhiều kể từ đầu những năm 2020, gồm hóa trị, xạ trị và phẫu thuật. Thời gian sống trung bình của một người bệnh được chẩn đoán mắc u nguyên bào thần kinh đệm là 15 tháng.
“Tế bào ung thư là tế bào chịu áp lực. Chúng không bình thường. Về cơ bản, chúng bị áp lực, cuối cùng sử dụng các cơ chế phản ứng với áp lực để đạt được lợi thế. Ưu điểm của chúng là sức đề kháng cao hơn, mạnh mẽ hơn và có khả năng di chuyển, nhờ đó có thể chịu được áp lực bổ sung như hóa trị tốt hơn”, ông Eric Chevet, Trưởng phòng thí nghiệm nghiên cứu ung thư của Viện Nghiên cứu Y tế và Sức khỏe Quốc gia Pháp (INSERM) nói hồi năm 2015.
Trong trường hợp u nguyên bào thần kinh đệm, các tế bào sử dụng loại protein có tên IRE1 như một phần của cơ chế phản ứng với áp lực, khiến chúng trở nên kháng thuốc ung thư hơn. Giai đoạn này được gọi là "xác định mục tiêu".
Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu xem liệu việc tác động vào quá trình này có thể làm suy yếu tế bào ung thư hay không. Những kết quả đầy hứa hẹn vừa được công bố trên tạp chí iScience.
Nghiên cứu được tiến hành theo 3 bước, với sự hợp tác của các nhà nghiên cứu thuộc INSERM và Đại học Gothenburg (Thụy Điển). Đầu tiên, nhóm nghiên cứu tại Đại học Gothenburg làm việc trên các mô hình điện toán, sàng lọc khoảng 15 triệu phân tử và chạy mô phỏng để dự đoán cách chúng phản ứng với protein trong cơ thể. Z4P được xác định là phân tử có thể hữu ích.
Tiếp theo, các nhà nghiên cứu thử nghiệm tế bào để kiểm tra tác động của phân tử đó đối với tế bào ung thư. Họ phát hiện, phân tử Z4P không chỉ khiến đề kháng của các tế bào ung thư kém hơn mà còn ngăn chặn khả năng di chuyển của chúng. Được biết, khả năng di chuyển là một trong những nguyên nhân khiến u nguyên bào thần kinh đêm trở nên nguy hiểm như vậy.
Cuối cùng, các nhà nghiên cứu thử nghiệm phát hiện trên cơ thể sống. Cụ thể, họ dùng phân tử Z4P để nhắm mục tiêu vào các tế bào ung thư ở chuột, kết hợp với loại thuốc temozolomide (TMZ) - một loại hóa trị liệu thường được sử dụng trong u nguyên bào thần kinh đệm.
Từ đó, các nhà nghiên cứu phát hiện phương pháp điều trị kết hợp làm suy yếu khả năng chống lại áp lực của tế bào ung thư, đồng thời thu nhỏ đáng kể kích thước của khối u. Nếu chỉ sử dụng TMZ, các khối u trở lại sau khoảng 100 - 150 ngày nhưng nếu kết hợp với Z4P thì tất cả các tế bào ung thư đều biến mất, những con chuột không bị ung thư tái phát sau 200 ngày.
Mặc dù thử nghiệm cho kết quả đầy hứa hẹn nhưng mục tiêu tạo ra một loại thuốc mới vẫn còn rất xa. Ông Chevet chia sẻ, trong trường hợp lạc quan nhất, không gặp bất cứ trở ngại nào, bệnh nhân có thể phải đợi 15 năm nữa mới có thể được điều trị bằng phương pháp này.
Phân tử Z4P cần được sửa đổi để trở nên hiệu quả hơn trong việc chống lại các tế bào ung thư và cần được thử nghiệm trên nhiều động vật hơn trước khi có thể thử nghiệm trên người. Phòng thí nghiệm nghiên cứu ung thư của INSERM sẽ phối hợp với Viện Khoa học Hóa học Rennes (Pháp) để tiến hành bước tiếp theo của nghiên cứu.
Nhìn xa hơn, những phát hiện mới có thể mang đến hy vọng cho các phương pháp điều trị chống lại các loại ung thư khác.
“Chúng tôi đã bắt đầu nghiên cứu việc áp dụng phương pháp đối với các dạng khối u ác tính khác như ung thư tuyến tụy, ung thư vú bộ ba âm tính và một số loại ung thư gan”, giáo sư Leif Eriksson tại Đại học Gothenburg, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ.
Đinh Kim (Theo Euronews)
