Nguyên nhân cuộc binh biến tại Zimbabwe hôm 14/11 được cho là do cảnh sát cố gắng bắt giữ Tổng Tư lệnh quân đội Zimbabwe Constantino Chiwenga tại sân bay, sau khi ông trở về từ chuyến thăm Trung Quốc.
Tờ Newsdze Zimbabwe tiết lộ, ngày 12/11, khi vừa xuông sân bay quốc tế Robert Mugabe ở thủ đô Harare sau chuyến thăm Trung Quốc, một nhóm Cảnh sát Zimbabwe đã cố bắt giữ Tổng Tư lệnh quân đội Constantino Chiwenga. Tuy nhiên, kế hoạch bắt giữ vị lãnh đạo quân đội bất thành bởi quân đội kịp thời triển khai lực lượng để bảo vệ ông.
Đây là kế hoạch nhằm loại bỏ những người ủng hộ cựu phó tổng thống Emmerson Mnangagwa, người trước đó đã bị sa thải và trục xuất.
Tư lệnh quân đội Zimbabwe Constantino Chiwenga. (Ảnh: Newsday) |
"Căng thẳng chính trị leo thang khi cảnh sát được lệnh bắt Chiwenga tại sân bay. Một đội cảnh sát được triển khai để bắt ông ấy, nhưng Chiwenga đã được tình báo quân đội báo tin", một nguồn thạo tin cho biết.
Một ngày sau vụ bắt "hụt", Tướng Chiwenga tổ chức họp báo tại trụ sở chính KG VI của quân đội tại Harare, đưa ra cảnh báo rằng quân đội có thể sẽ vào cuộc để ngăn chặn cuộc khủng hoảng tiềm ẩn, xuất phát từ cuộc đấu đá nội bộ của đảng cầm quyền Zanu-PF.
Tiếp đó ngày 14/11, lãnh đạo trẻ của Zanu-PF Kudzanai Chipanga công khai chỉ trích Chiwenga, cáo buộc ông là “kẻ phiến loạn”, “tội phạm”, người phải chịu trách nhiệm về doanh thu kim cương bị sụt giảm của đất nước Đông Phi.
Đáp lại sự công kích từ Zanu-PF, Quân đội sau đó triển khai binh sĩ và khí tài đến kiểm soát các vị trí trọng yếu ở thủ đô Harare và đài truyền hình quốc gia. Họ quản thúc tại gia Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe từ ngày 15/11 nhưng khẳng định không đảo chính mà chỉ muốn nhắm vào "những tên tội phạm quanh Tổng thống".
Dân Zimbabwe đổ xuống đường kêu gọi Tổng thống từ chức. (Ảnh: Reuters) |
Ở một diễn biến khác, hàng vạn người đã tập trung tại thủ đô Harare để biểu tình, yêu cầu Tổng thống Robert Mugabe từ chức. Đây được cho là động thái ủng hộ hành động của Tướng Chiwenga.
Ngay cả các cựu binh, những người năm ngoái vẫn trung thành với ông Mugabe, cũng nói rằng Tổng thống nên từ chức.
"Chúng tôi muốn khôi phục lại niềm tự hào và ngày mai là ngày chúng ta có thể hoàn thành nhiệm vụ mà quân đội đã khởi động. Sẽ không có sự quay lại đối với Mugabe. Ông ấy phải rời đi", Christopher Mutsvangwa, chủ tịch hội cựu chiến binh chia sẻ với Reuters.
Hoàng Giang (T/h)
