Cuối năm, bệnh nhân sốt xuất huyết có chiều hướng gia tăng nhưng dịch cao phân tử đặc trị loại bệnh này lại đang khan hiếm.
Tình trạng thiếu thuốc từ tỉnh đến thành phố
Số liệu thống kê cho thấy chỉ trong 7 tháng đầu năm, cả nước có trên 100.000 ca mắc sốt xuất huyết (SXH) với hơn chục trường hợp tử vong.
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hiện các bệnh viện (BV) đang lo lắng dịch cao phân tử (CPT) trọng lượng 200.000 dalton, còn gọi là dung dịch phân tử 6% (HES 200.000 dalton, gọi tắt là dịch CPT 6%) điều trị cho bệnh nhân SXH nặng, sốc bị đứt hàng vì hãng cung cấp sản phẩm (công ty nước ngoài - PV) tuyên bố ngừng sản xuất.
Dịch cao phân tử có tên thương mại là Refortan dùng trong điều trị SXH đang khan hiếm. Trong ảnh: Bác sĩ tại một bệnh viện ở Bến Tre kiểm tra kho chứa dịch cao phân tử - Ảnh: Tuổi trẻ. |
Theo số liệu sử dụng dịch CPT 6%, năm 2018 BV Nhi đồng 1 TP.HCM sử dụng 2.000 chai; BV Nhi đồng 2 sử dụng gần 600 chai; BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM 800 - 1.000 chai. Giá mỗi chai dịch này qua đấu thầu là 137.000 đồng. Căn cứ vào nhu cầu sử dụng năm 2018, năm 2019 các BV cũng đã dự trù số lượng dịch CPT 6% và lên kế hoạch cho đợt đấu thầu mới. Tuy nhiên, không có đơn vị cung cấp dịch CPT 6% nào dự thầu.
Dược sĩ Huỳnh Phương Thảo, Trưởng khoa Dược BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM, cho hay BV chỉ còn khoảng 50 chai dịch CPT 6%, đủ điều trị cho vài chục bệnh nhân. BV đã lập kế hoạch mua thêm dịch CPT 6% trong đợt đấu thầu mới, nhưng công ty từng cung cấp dịch CPT 6% không tham gia. BV cũng đã có công văn hỏi phía nhà cung cấp nhưng công ty này chưa hồi đáp.
Tương tự, BV Nhi đồng 2 TP.HCM cũng chỉ còn hơn 60 chai dịch CPT 6%. Còn bác sĩ Lê Bích Liên, Phó giám đốc BV Nhi đồng 1, nói: “Chúng tôi đã dự trù đủ dịch CPT 6% cho mùa dịch SXH 2019.
Tuy nhiên, hiện BV ở một số tỉnh đã hết loại dịch này nên “mượn” của BV Nhi đồng 1. Nếu BV ở các tỉnh khác tiếp tục “mượn”, chắc chắn sẽ không đủ điều trị cho bệnh nhân tại BV”. Cũng theo bác sĩ Liên, nếu không cho BV các tỉnh mượn dịch CPT 6%, bệnh nhân SXH sốc, nặng cũng sẽ được chuyển lên TP và khi đó bản thân BV cũng sẽ “vỡ trận”.
“BV đã có công văn báo cáo Sở Y tế TP.HCM và Bộ Y tế”, lãnh đạo BV Nhi đồng 1 cho biết.
Ngày 16/9, chia sẻ với Tuổi Trẻ, bác sĩ Nguyễn Lê Đa Hà - giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai - lo lắng nói: "Dịch truyền cao phân tử Refortan bệnh viện thông qua Sở Y tế Đồng Nai đấu thầu mua để điều trị SXH, nhưng số lượng trong kho hiện chỉ còn đủ sử dụng tối đa khoảng 3 tuần".
Dịch CPT 6% dùng cho bệnh nhân mắc sốt xuất huyết sốc nặng đang rất hạn chế về nguồn cung - Ảnh: Thanh niên. |
Theo bác sĩ Hà, tình trạng này rất đáng lo ngại bởi bệnh SXH đang có chiều hướng gia tăng, một ngày bệnh viện tiếp nhận 7 - 8 ca bệnh.
"So với cùng kỳ năm ngoái số bệnh nhân bị SXH nhập viện tăng gấp 3 lần, toàn tỉnh số ca mắc SXH lên đến 13.000 ca, tăng gần 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó đã có 2 ca tử vong" - bác sĩ Hà nói.
Để tránh thiếu thuốc điều trị, bác sĩ Hà cho biết bệnh viện xin nhượng lại một số thuốc từ Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM). Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời, nếu dịch gia tăng sẽ rất bị động.
Ông Từ Quốc Tuấn - giám đốc Sở Y tế An Giang - xác nhận tại Bệnh viện Sản nhi và Bệnh viện Đa khoa khu vực Châu Đốc "kêu" thiếu dịch cao phân tử Refortan điều trị SXH.
Tuy nhiên theo ông Tuấn, vấn đề này vừa được giới chuyên môn thảo luận, đánh giá cần phải xem xét thận trọng, bởi phác đồ điều trị SXH của Bộ Y tế còn rất nhiều loại thuốc khác nhau.
"Thực tế, trong dịch cao phân tử có rất nhiều cỡ, loại khác nhau nhưng do các đơn vị thích dùng loại này (tức Refortan), bởi theo kinh nghiệm thuốc này có vẻ điều trị hiệu quả, ít tác dụng phụ nên được sử dụng nhiều dẫn đến cháy hàng" - ông Tuấn phân tích.
Theo ông Tuấn, năm nay tình trạng dịch SXH có chiều hướng tăng cao, khoảng 60% so với cùng kỳ 2018.
Cần chủ động nguồn thuốc
Để đảm bảo việc cung ứng đủ và kịp thời thuốc phòng chống, điều trị bệnh SXH, Cục Quản lý dược yêu cầu các đơn vị nhập khẩu thuốc chủ động liên hệ với các cơ sở cung cấp thuốc, tìm kiếm nguồn cung dung dịch cao phân tử, đảm bảo cung ứng đủ thuốc ngay khi nhận được đơn đặt hàng của cơ sở khám chữa bệnh.
Ngoài ra, các đơn vị sản xuất xây dựng kế hoạch nghiên cứu sản xuất thuốc có chứa dextran hoặc HES đảm bảo chủ động trong cung ứng thuốc và an ninh y tế.
Trường hợp cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài chưa thể cung ứng ngay dịch cao phân tử hoặc cơ sở nhập khẩu tìm được nguồn cung mới thì khẩn trương lập hồ sơ đề nghị cấp phép nhập khẩu phục vụ nhu cầu phòng chống dịch cấp thiết theo quy định.
Đại diện Phòng Nghiệp vụ dược Sở Y tế TP.HCM, cho biết hiện Sở đã có văn bản gửi Cục Quản lý khám, chữa bệnh và Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) để tìm giải pháp thay thế trong phác đồ điều trị và thuốc liên quan.
“Sợ nhất là tình trạng các BV ở TP “nhượng thuốc” cho các BV khác và các BV ở các tỉnh khác chuyển người bệnh SXH bị sốc đến TP.HCM, gây nên tình trạng thiếu thuốc”, vị này nói.
Trong khi đó, theo Cục Quản lý dược, trong phác đồ điều trị SXH (do Bộ Y tế ban hành năm 2011 và cập nhật ngày 22.8.2019), dung dịch CPT được chỉ định điều trị chống sốc trên bệnh nhân SXH nặng. Các dung dịch CPT đã được sử dụng tại VN, gồm: dextran 40, dextran 70 và HES 200.000 dalton. Tất cả các thuốc này đều được sản xuất tại nước ngoài và đã được cấp số đăng ký lưu hành tại VN. Hiện có 6 loại dịch điều trị SXH có giấy đăng ký lưu hành thuốc tại VN còn hiệu lực; được nhập khẩu theo nhu cầu mà không cần thực hiện việc cấp phép nhập khẩu. Tuy nhiên, do đặc thù thị trường nước ngoài, nhu cầu sử dụng các thuốc này thấp nên nguồn cung rất hạn chế.
Cũng theo Cục Quản lý dược, ngay khi nhận được thông tin về nguy cơ thiếu thuốc, Cục đã có công văn chỉ đạo các cơ sở nhập khẩu, cơ sở kinh doanh liên hệ với nhà sản xuất nước ngoài để tìm nguồn cung ứng thuốc; hướng dẫn các cơ sở lập hồ sơ nhập khẩu trong trường hợp nhà sản xuất không thể cung ứng thuốc có số đăng ký tại VN để Cục xem xét, cấp phép nhập khẩu nhằm đảm bảo cung ứng thuốc đầy đủ, kịp thời cho nhu cầu của các cơ sở khám, chữa bệnh.
Minh Khôi(T/h)
