Cách đây 3 năm, MacKenzie Scott là một nhà văn, vợ của tỷ phú Jeff Bezos, cũng là mẹ của 4 đứa con. Bà từng khởi xướng một nhóm chống bắt nạt, đồng thời giúp chồng thành lập tập đoàn Amazon vào những năm 90. Tuy giàu có nhưng MacKenzie sống vô cùng kín tiếng và giản dị, hạn chế sự chú ý của truyền thông.
Vào năm 2019, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng khi hay tin vợ chồng Jeff Bezos và MacKenzie Scott ly hôn. Sau cuộc ly hôn khiến báo giới tốn không ít giấy mực, MacKenzie nhận được 1/4 cổ phần của Amazon, tương đương 57 tỷ USD. Ngay lập tức, bà bắt đầu lên kế hoạch làm thế nào để cho đi tất cả.
“Tôi có một số tiền lớn và muốn chia sẻ với mọi người. Tôi sẽ tiếp tục làm việc này cho tới khi két sắt chẳng còn lại gì”, Mackenzie viết hồi tháng 5/2019 khi ký “Cam kết cho đi”, hứa sẽ dành ít nhất một nửa tài sản của mình vào các hoạt động thiện nguyện.
Không chỉ giữ đúng lời hứa của mình, MacKenzie còn đẩy nhanh tiến độ và toàn quyền kiểm soát số tiền cho đi. Trong hơn 2 năm qua, bà đã trao 8,6 tỷ USD cho 780 tổ chức thúc đẩy bình đẳng giới, công bằng chủng tộc, sức khỏe cộng đồng và nhiều vấn đề khác.
MacKenzie nỗ lực cho đi mà không cần phải thành lập văn phòng, thậm chí không có một địa chỉ email và có vẻ cũng không tuyển nhân viên chính thức để hỗ trợ mình. Thay vào đó, bà làm việc cùng người chồng hiện tại Dan Jewett, nhà nghiên cứu và cố vấn từ công ty tư vấn phi lợi nhuận Bridgespan.
Bà làm từ thiện theo cách hoàn toàn độc lập, không có hội đồng quản trị và vì không tặng quà qua quỹ từ thiện nên cũng không phải tuân thủ yêu cầu báo cáo nào. Trong khi đó, quỹ Gates do tỷ phú Bill Gates và vợ cũ Melinda sáng lập với gần 1.800 nhân viên đã trao đi 5,8 tỷ USD tài trợ vào năm 2020.
Đặc biệt, MacKenzie áp dụng triết lý cho đi “không ràng buộc”, có nghĩa mỗi tổ chức từ thiện có thể sử dụng số tiền mà bà trao tặng theo cách mà họ thấy phù hợp.
“Các tổ chức nhận tài trợ được trao quyền thực hiện làm sao sử dụng được số tiền tài trợ một cách thiết thực và phát huy được các giải pháp tốt nhất”, bà viết trên Medium hồi tháng 6/2021.
Chi sẻ với Forbes vào tháng 7 vừa qua sau khi nhận 15 triệu USD từ MacKenzie, Luz Urrutia – Giám đốc điều hành của Quỹ Acction Opportunity cho rằng “món quà như thế dành cho tổ chức phi lợi nhuận tương đương 1 tỷ USD". Được biết, Action là nhà cung cấp các khoản vay cho doanh nghiệp nhỏ ở California, tập trung hỗ trợ phụ nữ và các doanh nghiệp do người da màu làm chủ.
15 triệu USD có thực sự tương đương 1 tỷ USD hay không là điều còn phải bàn cãi. Tuy nhiên, MacKenzie chắc chắn đang thay đổi mô hình tài trợ mà các tỷ phú từng áp dụng trong khi hỗ trợ để thúc đẩy bình đẳng trong xã hội. Bà cũng đang đặt câu hỏi về hệ thống đã đưa mình vào vị trí quyền lực này.
“Tất cả chúng ta đang cố gắng cho đi tài sản có được nhờ các hệ thống đang cần thay đổi", MacKenzie từng nói.
Vào thời điểm mà các tỷ phú như chồng cũ của bà, đang tìm cách bay vào vũ trụ, MacKenzie lại dùng khối tài sản “khổng lồ” của mình để hỗ trợ các tổ chức phi lợi nhuận làm tốt hơn công việc của họ, đồng thời thách thức cách giới giàu tích lũy của cải và quyền lực ở Mỹ.
Bà viết trong bài đăng hồi tháng 6: “Việc đưa các nhà tài trợ lớn thành trung tâm câu chuyện về tiến bộ xã hội là bóp méo vai trò của họ. Trong nỗ lực này, chúng tôi tin rằng sẽ tốt hơn nếu sự giàu có quá mức không tập trung vào một số ít người nhưng họ không phải là người thiết kế, thực hiện tốt nhất các giải pháp”.
Khác với MacKenzie, nhiều người phụ nữ quyền lực nhất thế giới vẫn chịu sự chỉ đạo của người khác. Chẳng hạn như Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, người xếp thứ hai trong danh sách phụ nữ quyền lực nhất thế giới năm 2021 vẫn đang làm việc dưới quyền Tổng thống Joe Biden.
Trong khi đó, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu, Christine Lagarde được các nhà lãnh đạo của Liên minh Châu Âu bầu chọn và có một ban điều hành cùng hội đồng quản lý kiểm soát đến quá trình ra quyết định.
Ngay cả Melinda French Gates, hiện là tỷ phú tự thân sau khi ly hôn với người đồng sáng lập Microsoft Bill Gates cũng lãnh đạo Quỹ Gates cùng chồng cũ. Bà từng tuyên bố sẽ rời vị trí điều hành nếu quan hệ giữa hai người không hòa hợp trong 2 năm tới.
MacKenzie hoàn toàn không chịu bất cứ sự kiềm chế nào như vậy. Dựa vào những điều trên, Forbes lần đầu tiên vinh danh bà là người phụ nữ quyền lực nhất thế giới 2021, thay thế vị trí Thủ tướng Đức Angela Merkel trong bảng xếp hạng.
Với hàng chục tỷ USD chờ để cho đi, MacKenzie có những kế hoạch lớn để tạo ra thay đổi thực sự và tác động lâu dài đến những vấn đề từng không được chú ý và thiếu đầu tư.
“Sự hào phóng có khả năng sinh ra. Càng cho đi nhiều thì sẽ càng tạo ra nhiều hơn”, MacKenzie Scott từng nói.
Đinh Kim(Theo Forbes)
