“Phải mất 3 ngày tôi mới có được tác phẩm bởi dù tin tưởng vào nhiếp ảnh gia nhưng lần đầu thoát y hoàn toàn ở nơi hoang vắng như thế, tôi không tránh khỏi nhiều lo lắng bủa vây”, một người mẫu chia sẻ.
Góc khuất nghề mẫu nude
Mẫu nude (mẫu khỏa thân) ở Việt Nam chưa được coi là một nghề và không có công ty chuyên người mẫu nude. Hoạt động người mẫu nude hiện nay mới chỉ là tự phát, người mẫu tự thỏa thuận với họa sĩ, nhiếp ảnh gia để hành nghề.
Mẫu nude Việt Nam phổ biến là mẫu vẽ (trong các trường mỹ thuật), mẫu ảnh và mẫu body painting. Với mẫu vẽ, nơi làm việc của họ thường là các trường mỹ thuật như ĐH Mỹ thuật Việt Nam, ĐH Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, ĐH Mỹ thuật TPHCM…Công việc của họ là đến lớp theo từng tiết học 45 phút để làm mẫu cho các sinh viên vẽ. Mẫu nude ở các trường Mỹ thuật đã có từ rất lâu, trong các môn học của sinh viên nhưng cũng ít người biết đến họ bởi công việc đó mang tính đặc thù riêng.
| Nhiếp ảnh gia Thái Phiên cùng người mẫu. Ảnh: Tienphong |
Cô N. đã ngoài 40 tuổi, là người mẫu nude nhiều năm cho nhiều thế hệ sinh viên ĐH Mỹ thuật Việt Nam cho biết, ban đầu cô làm mẫu cho sinh viên vẽ có mặc bikini, được 3 năm thì cô mới có thể tự tin nude hoàn toàn để tạo dáng cho các sinh viên vẽ. Công việc này đòi hỏi phải đứng hoặc ngồi bất động suốt 45 phút nên rất mỏi và người mới vào nghề khó mà chịu được. Tuy nhiên, mẫu nude ở trường không đòi hỏi cao về hình thể nên nhiều người ở nhiều độ tuổi, cả nam giới đều có thể làm được chứ không chỉ riêng các cô gái trẻ đẹp. Theo cô N., không chỉ cô mà còn vài đồng nghiệp khác của cô làm mẫu nude cho sinh viên lâu năm cũng cảm thấy nghề này khá bình thường. Thông thường các trường đều có quy định rõ ràng về các tiết học vẽ mẫu nude như sinh viên không được đem máy chụp hình vô tiết học, không được bàn cãi bình phẩm hay tỏ thái độ gì với mẫu. “Nhiều sinh viên ban đầu cũng hơi sốc khi thấy người mẫu nude, nhưng đó là nghề nghiệp nên họ quen dần và cả mẫu, cả sinh viên đều thấy bình thường”- Cô N. cho biết.
Nhưng với mẫu ảnh nude hay mẫu body painting, không gian và thời gian làm việc của họ đa dạng và thất thường hơn chứ không phải ban ngày ở trường Mỹ thuật. Những mẫu nữ trẻ thường có nhiều cơ hội bởi vẻ đẹp hình thể dễ dàng nhận được lời mời hợp tác từ các họa sĩ, các nhiếp ảnh gia hơn. Ngoài những show chụp ảnh ở những nơi kín đáo, mẫu nude còn phải trèo đèo lội suối đi chụp ngoại cảnh ở trên rừng, dưới biển, thác nước… phục vụ cho ý tưởng của nhiếp ảnh gia.
K. một trong số ít người mẫu được nhiếp ảnh gia Thái Phiên chọn làm mẫu nude chia sẻ: “Lần đầu chụp ảnh nude, đó là chuyến đi mà tôi nhớ mãi suốt đời. Tôi đi cùng anh Thái Phiên đến một hòn đảo vắng vẻ để sáng tác. Phải mất 3 ngày tôi mới có được tác phẩm bởi dù tin tưởng vào nhiếp ảnh gia nhưng lần đầu thoát y hoàn toàn ở nơi hoang vắng như thế, tôi không tránh khỏi nhiều lo lắng bủa vây. Nhưng chụp ảnh nude là vậy, đâu có thể chụp giữa đông người được”.
Nhiếp ảnh gia Thái Phiên cũng chia sẻ, có lần anh đưa mẫu nữ vượt đường xá xa xôi đến một bãi đá gập ghềnh nằm cheo leo bên những vực thẳm sâu hun hút giữa rừng. Khi chuẩn bị chụp thì cơn mưa xối xả ập đến nên anh và người mẫu phải bám vào những tảng đá trơn trượt để quay lại. Nhiếp ảnh gia trấn an người mẫu nhưng lại đeo túi đồ nghề cố di chuyển nhanh đến bờ. Thấy mẫu lóp ngóp trong cơn mưa, nước mắt giàn giụa trách lòng anh cũng đau như cắt. Sau đó, anh mới giải thích làm vậy bởi sợ sét đánh, làm nguy hiểm người mẫu do mang chân máy bằng kim loại theo.
Bên cạnh đó, một số mẫu nữ trẻ đẹp sẵn sàng làm mẫu nude miễn phí cho các họa sĩ, nhiếp ảnh gia bởi họ yêu thích nghệ thuật, muốn cùng thực hiện tác phẩm “để đời”. Nhiếp ảnh gia Dương Công Định, người đã chụp ảnh nude hơn 20 năm nay chia sẻ: “Trong hơn 20 năm sáng tác, tôi chỉ chụp chừng 10 người mẫu dù có nhiều người tìm đến tôi. Các người mẫu đều tự nguyện không nhận tiền thù lao khi làm việc với tôi và có hợp đồng rõ ràng điều này”. Cũng tương tự, theo nhiếp ảnh gia Thái Phiên thì người mẫu nude của anh ít khi đòi hỏi tiền thù lao. Nhưng Thái Phiên không bao giờ để họ thiệt thòi nên mỗi khi mời mẫu đi chụp, anh đều đưa cho họ ít tiền tiêu vặt. “Nhưng điều hạnh phúc nhất của người mẫu nude là mỗi khi xong ảnh, tôi đều gửi tặng họ một tấm ảnh đẹp nhất dành riêng cho mẫu. Đó là lời cảm ơn tôi tặng cho mẫu vì đã giúp tôi hoàn thành công việc”- Thái Phiên nói.
Đồng tiền “xương máu”
Thù lao bèo bọt, nhiều tai tiếng, nguy cơ cao bị sàm sỡ, lạm dụng… nhưng đó chỉ là một số ít trong vô vàn những gian truân, nước mắt của nghề làm mẫu nude.
Trang điểm xong xuôi, N.T.T Linh, 25 tuổi bắt đầu những tư thế tạo dáng đầu tiên trên đám cỏ lau tại khu vực Q.2, TP.HCM. Trên người Thùy Linh chỉ là một tấm voan mỏng, không đủ ngăn nắng, gió và những đàn côn trùng kiến, muỗi xung quanh đang chực chờ người mẫu nằm im sẽ tiến tới.
Xung quanh Linh, 12 nhiếp ảnh bấm máy liên tiếp. Buổi chụp hình bắt đầu lúc 6 giờ sáng và chỉ kết thúc khi đã 13 giờ trưa. Linh và người trang điểm cho cô thu dọn đồ nghề và đứng dậy khi trên người cô đã chi chít vết muỗi cắn và vết xước từ đám cỏ dại. Nhận 800.000 đồng tiền cát- xê, Linh nghĩ đến hộp cơm khô khốc trong căn nhà trọ ở Q.Bình Thạnh và những đêm không ngủ được vì đau dạ dày do nhịn đói thường xuyên, đau xương khớp do phải đứng, ngồi trong khoảng thời gian dài.
Linh quê ở huyện Bố Trạch, Quảng Bình, cô chưa có bằng tốt nghiệp THPT. 17 tuổi cô đã vào lập thân ở TP.HCM với nghề làm mẫu cho các nhiếp ảnh, họa sĩ. Ngay từ những ngày đầu đến với nghề, Linh đã chọn làm mẫu nude vì sở thích, đồng thời tin tưởng nhiếp ảnh gia hướng dẫn cô đến với nghề. Linh tự học cách tạo dáng bằng cách lên mạng xem những người mẫu đi trước, thời gian đầu tiên, cô có được những mối chụp hình qua một người trung gian. Về sau, phát hiện người trung gian thường xuyên ăn chặn tiền cát- xê của mình, Linh tách ra, tự nhận các hợp đồng riêng.
“Cát-xê thấp nhất mỗi buổi là 800.000 đồng/ngày, còn cao nhất là 2 triệu đồng/ngày, thời gian chụp thì vô cùng lắm, có thể 6 tiếng, có khi 12 tiếng. Nhưng số lượng những ngày được 2 triệu không nhiều do tôi không phải mẫu tên tuổi. Có những buổi 12-15 nhiếp ảnh cùng chụp tôi nhưng không phải ai cũng boa cho thêm tiền, có boa cũng chỉ vài trăm ngàn đồng, nên trung bình mỗi tháng tôi chỉ kiếm được 10 triệu đồng ”, Linh bộc bạch.
Linh chia sẻ thêm về những góc khuất trong nghề: “Có những gã đàn ông trẻ lợi dụng tôi để sờ soạng, ôm hôn, có người còn gạ gẫm tôi qua đêm với họ. Có người còn tạo sức ép cho tôi bằng cách nhắn tin đe dọa bảo sẽ lấy ảnh của tôi cho lên mạng, gửi về quê cho ba mẹ tôi xem”.
N.A.T, 24 tuổi, một mẫu nude tự do tại TP.HCM chưa thể quên được lần bị chính người trung gian gài bẫy để cô gặp phải “yêu râu xanh”.
“Thông thường tôi không bao giờ nhận chụp một mẫu - một nhiếp ảnh trong khách sạn, nhưng lần đó chị ta quả quyết đây là nhiếp ảnh rất đàng hoàng, máy ảnh rất chuyên nghiệp. Tôi đến nơi, chị ta để lại tôi một mình trong phòng, gã đàn ông kia không có mang theo máy ảnh gì cả, chỉ nói chụp bằng điện thoại, tôi đã cố vùng vẫy nhưng không thoát được tay đồi bại đó”, N.A.T bật khóc khi kể về một cú sốc lớn trong nghề của mình.
Cú sốc đó cũng khiến N.A.T tỉnh táo hơn trước các lời mời, cô tìm hiểu trước về các nhiếp ảnh, nói không với chụp nude trong khách sạn, nếu như không có những người khác đi cùng.
N.A.T cho hay, khi nhận lời chụp hình với các nhiếp ảnh, cô cũng như nhiều mẫu nude tự do khác không có hợp đồng văn bản rõ ràng về việc bản quyền hình ảnh. Do đó, một ngày N.A.T tá hỏa khi được bạn bè thông báo, thấy hình cô trên một trang web sex. “Chúng tôi chỉ biết ngậm đắng nuốt cay thôi, ai không đủ trơ lỳ cảm xúc thì tìm nghề khác để mưu sinh, biết kiện ai bây giờ?”, N.A.T giãi bày.
Nam Anh (T/h)
