Ông Lawrence Faucette, một công dân 58 tuổi đến từ TP.Frederick, bang Maryland, là bệnh nhân suy tim thứ hai được ghép tim heo biến đổi gen đã qua đời.
Trước đó vào ngày 20/9/2023, Lawrence Faucette được êkip đã thực hiện ca ghép tim lợn đầu tiên vào năm 2022 thực hiện phẫu thuật.
Theo thông cáo báo chí từ bệnh viện, Faucette mắc bệnh tim giai đoạn cuối khiến ông không đủ điều kiện để ghép tim truyền thống. "Hy vọng còn lại duy nhất của tôi là quả tim lợn, còn gọi là phương pháp cấy ghép khác loài (xenotransplant)", ông chia sẻ.
Phương pháp này đã được bật đèn xanh theo chương trình nhân đạo của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA). Cơ quan cho biết đây là con đường tiềm năng để bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo được tiếp cận với sản phẩm y tế trong quá trình nghiên cứu, điều trị ngoài thử nghiệm lâm sàng.
Tim lợn được sử dụng đến từ một con lợn biến đổi gen. Các nhà khoa học đã chỉnh sửa 10 gen, trong đó có ba gen bị bất hoạt để loại bỏ alpha gal trong tế bào máu lợn. Alpha gal dễ gây ra phản ứng nghiêm trọng trong hệ miễn dịch con người, dẫn đến thải ghép.
Faucette cũng được các bác sĩ điều trị bằng kháng thể để ngăn chặn sự đào thải. Bên cạnh đó, ê kíp theo dõi bệnh nhân chặt chẽ nhằm phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc virus liên quan. Lợn hiến tặng được sàng lọc chặt chẽ để tìm dấu hiệu virus hoặc mầm bệnh.
Tiến sĩ Bartley Griffith, bác sĩ chính của ca phẫu thuật, cho biết: "Chúng tôi một lần nữa mang đến cho bệnh nhân hiểm nghèo cơ hội sống lâu hơn. Chúng tôi vô cùng biết ơn ông Faucette vì sự dũng cảm, sẵn lòng hỗ trợ nâng cao kiến thức trong lĩnh vực này".
Bệnh viện cho biết Faucette hoàn toàn đồng ý với phương pháp điều trị thử nghiệm và đã được thông báo về mọi rủi ro. Ngoài ra, ông còn trải qua một cuộc đánh giá tâm thần đầy đủ và thảo luận với một nhà đạo đức y học.
"Chúng tôi không mong muốn gì hơn việc có thêm thời gian bên nhau, được làm những điều đơn giản như ngồi trước hiên nhà và uống cà phê cùng nhau", Ann Faucette, vợ ông Faucette, cho biết.
Tim heo biến đổi gien được dùng trong cả 2 ca phẫu thuật nhằm đảm bảo mức độ tương thích với con người cao hơn so với tim heo thông thường, cũng như nhằm đảm bảo tim ghép không bị hệ miễn dịch của bệnh nhân đào thải.
Trước đó, bệnh nhân đầu tiên là ông David Bennett (57 tuổi) cũng được thông báo đã qua đời sau ca ghép tim vào năm 2022, với nhiều biến chứng. Dấu vết của một loại virus gây bệnh cho heo cũng đã được tìm thấy trong quả tim mới của ông.
Cả hai bệnh nhân đều mắc bệnh tim giai đoạn cuối khi được ghép tạng và không thể hồi phục để xuất viện.
Về trường hợp của Bennett, ông từng tương đối khỏe mạnh, nhưng đột nhiên gặp chứng đau ngực dữ dội hồi tháng 10/2021. Ông phải tới khám tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland trong tình trạng mệt mỏi và khó thở. David Bennett Jr., con trai ông và là chuyên gia vật lý trị liệu, hiểu rõ tình trạng bố mình và cho biết "ông ấy không leo nổi ba bậc cầu thang".
Các bác sĩ nỗ lực trong hai tháng để cứu trái tim của Bennett song không thành công. Ông không thể lắp tim nhân tạo do chứng rối loạn nhịp tim không thể kiểm soát, nên chỉ có thể trông chờ được đưa vào danh sách ghép tạng. Tuy nhiên, Bennett không tuân theo chỉ định của bác sĩ, bỏ lỡ các cuộc hẹn khám và ngừng sử dụng thuốc kê đơn, khiến ông không đủ tiêu chuẩn vào danh sách chờ nhận tim từ người hiến.
Khi Trung tâm Y tế Đại học Maryland mời tình nguyện viên tham gia thử nghiệm ghép tim lợn biến đổi gen, Bennett ban đầu không muốn tham gia do có nguy cơ tử vong cao trên bàn mổ. Dù vậy, Bennett thay đổi ý định khi nhận ra rằng ông có thể không bao giờ rời khỏi bệnh viện nếu không phẫu thuật.
Trong ca phẫu thuật kéo dài 9 tiếng ngày 7/1, các bác sĩ thay thế tim ông bằng quả tim của một con lợn biến đổi gen một năm tuổi, nặng 108 kg, được nuôi cho mục đích này. Tiến sĩ Bartley Griffith, người chỉ đạo ca phẫu thuật của Bennett, khi đó cho biết đây chỉ là một cuộc thử nghiệm và không thể chắc chắn về kết quả. Tuy nhiên, hai tháng sau đó, Bennett đã có thể ngồi dậy và xem tivi cùng với các bác sĩ trị liệu của mình, thậm chí hát nhỏ theo màn trình diễn "America the Beautiful". Tuy nhiên không lâu sau đó Bennett yếu dần và qua đời.
Thùy Dung (T/h)
