Nghệ An: Dự án nâng cấp đập bỏ dở, dân kêu trời vì thiếu nước sản xuất

(ĐSPL) – Dự án sửa chữa, nâng cập đập Hống Vàng tại xã Thanh Khê, huyện Thanh Chương (Nghệ An) có số tổng mức đầu tư 7 tỷ đã thi công nhưng bị bỏ dở gần 5 năm nay đã gây ra nhiều bất cập, ảnh hưởng đến việc sản xuất cũng như đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây.

Theo đó, dự án được triển khai đầu năm 2011 và dự kiến sẽ hoàn thành xong trong vòng 6 tháng kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực với mục đích nhằm nâng cao đời sống sản xuất của người dân địa phương.

Thế nhưng đến nay gần 5 năm đã trôi qua công trình vẫn chưa được hoàn thành, và trái ngược với mục đích ban đầu, giờ đây, công trình bị bỏ dở đã khiến cho cuộc sống sinh hoạt, sản xuấtcủa người dân bị ảnh hưởng rất lớn.

Toàn cảnh đập Hống Vàng, xã Thanh Khê, huyện Thanh Chương (Nghệ An).

Được phê duyệt từ đầu năm 2011 với kinh phí hơn 7 tỷ từ nguồn Ngân sách Nhà nước đầu tư hàng năm, cùng với nguồn ngân sách của huyện, xã và người dân vùng hưởng lợi, dự án sửa chữa, nâng cấp đập Hống Vàng tại xã Thanh Khê được UBND huyện Thanh Chương (Nghệ An) làm chủ đầu tư và chủ thầu đứng ra đảm nhiệm thi công là Công ty cổ phần xây dựng và giám sát Duy Hưng (số 5, ngõ 2, khối 19 phường Hưng Bình, TP Vinh, Nghệ An).

Mục đích của công trình đề ra nhằm đảm bảo nguồn nước tưới tiêu cho 60ha đất sản xuất nông nghiệp lúa 2 và năng suất bình quân lúa từ 4 tấn/ha lên 5,5 tấn/ha đồng thời cung cấp nước sinh hoạt cho người dân xã Thanh Khê. Thế nhưng sau khi thi công được một thời gian, công trình đột ngột bị bỏ dở cho đến nay và vẫn chưa biết lúc nào sẽ được tiếp tục thi công.

Chị N.T.C., người dân sống tại xóm Lương Điền, xã Thanh Khê cho hay: “Khi nghe tin có dự án làm đập, người dân xung quanh đây có phản đối vì không có đền bù, hơn nữa sẽ ảnh hưởng lớn tới người dân vì khi sửa đập, nếu vào mùa mưa lụt có thể ngập lên nửa nhà. Thấy người dân phản đối nhiều quá nên xã cũng cho đền bù rồi. Bây giờ thấy công trình bị bỏ dở cũng khá lâu mà chưa thấy đơn vị thi công quay lại làm, phía bên kia đều sạt lở hết”.

Thân đập Hống Vàng bị sạt lở.

Bà T., một người dân sống tại xóm 4, xã Thanh Khê cũng bức xúc: “Chúng tôi ở đây đa phần là làm nông, ban đầu thấy có dự án nâng cấp, sửa chữa đập Hống Vàng để tăng năng suất chúng tôi cũng mừng. Nhưng giờ đã gần 5 năm rồi mà thấy chưa làm xong, xây, sửa rồi cứ để như thế đã gây ảnh hưởng tới việc tưới tiêu, mương bị đất đã lấp hết rồi khó mà lấy nước để phục vụ sản xuất. Tôi thấy công trình còn chưa làm xong mà đã thấy nhiều chỗ hư hỏng”.

Được biết, bà T. cũng như nhiều hộ dân khác, kinh tế chính chỉ phụ thuộc vào mấy sào ruộng khoán. Hiện, do mỗi năm chỉ làm được một vụ mùa, thu nhập eo hẹp khiến cuộc sống sinh hoạt trong gia đình càng thêm khó khăn. “Chúng tôi bây giờ cũng đã có tuổi rồi nên cũng không thể đi làm thêm ở bên ngoài kiếm thêm thu nhập được. Hết vụ Đông Xuân, chúng tôi cũng chỉ biết quanh quẩn ở nhà”, bà T. nói.

Ông N.V.B. cho hay: "Trước đây khi chưa sửa chữa đập nước này, chúng tôi còn có mương nước phục vụ đầy đủ cho hai mùa vụ xuân và hè thu. Nhưng bây giờ cả năm chỉ làm có mỗi vụ ĐÔng Xuân, còn vụ Hè Thu thiếu nước, không đủ tưới tiêu. Công trình kéo dài tới nhiều năm nay mà ở đây là vùng núi, đất đá sạt lở ở thân đập rất không an toàn cho tính mạng người dân, đặc biệt là vào mùa mưa bão, lũ quét”.

Qua tìm hiểu được biết, đã rất nhiều lần, người dân ở gần khu vực đập Hống Vàng kiến nghị lên xã việc nhà thầu bỏ dở thi công, công trình “ phơi nắng phơi mưa”  làm ảnh hưởng tới đời sống sản xuất và sinh hoạt. Thế nhưng trong các cuộc họp dân ở xã, huyện cũng chỉ cho người về trao đổi, bàn bạc và rồi cuối cùng vẫn không có câu trả lời thỏa đáng cũng như phương hướng giải quyết triệt để.

Quan sát thực tế tại công trình nâng cấp, sửa chữa, đúng như nhiều người dân phản ánh, công trình chưa làm xong đã xuống cấp nghiêm trọng.

Theo thiết kế ban đầu thì thân đập sẽ được đắp đất đồng chất độ chặt K95 không thấm nước, mái đập phía thượng lưu có hệ thống khung vây bằng dằm bê tông cốt thép mác 200 để giữ giữa ổn định phàn mái ghép đá, hộc dày 25cm, tiếp đến là lớp đã dăm dày 10cm... Tuy nhiên, trong quá trình thi công, nhà thầu lại sử dụng loại đá cuội ở khe suối để đưa vào đổ bê tông phần dầm hệ thống khung vây mái đập.

Chủ thầu xây dựng tận dụng đá cuội để đưa vào thi công.

Hậu quả là nhiều điểm bị rộ, hỏng, lộ cốt thép ra ngoài và bong vỡ do chất lượng bê tông kém. Phần đá dăm dày 10cm cũng bị nhà thầu đổi thành đá cuội tận dụng ở khe suối... Vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn khi phần thân đập đắp bằng đất đồng chất có độ chặt K95 đã bị rò rỉ nước từ phía thượng lưu xuống dưới hạ lưu qua thân đập thành từng dòng chảy. Hiện tượng này tạo thành lỗ hỏng trong thân đập và có nguy cơ vỡ đập, đe dọa tới tính mạng người dân.

Cống dẫn nước quá cao không thể lấy nước trên mương phục vụ tưới tiêu đủ cho 2 vụ mùa.

Để làm rõ vấn đề chúng tôi đã nhiều lần kết nối với ông Phan Văn Toàn, đại diện Công ty cổ phần xây dựng và giám sát Duy Hưng nhưng không liên lạc được.

Trao đổi với ông Nguyễn Khắc Tân, Chủ tịch UBND xã Thanh Khê, huyện Thanh Chương, ông này thừa nhận: “Dự án sửa chữa, nâng cấp công trình đập Hống Vàng chậm tiến độ, ảnh hưởng tới sinh hoạt cũng như sản xuất mùa vụ của người dân. Nước tưới tiêu vào vụ mùa xuân thì có thể đảm bảo, còn vụ hè thu thì không đủ nguồn nước sản xuất. Công trình từ khi bắt đầu thi công cho đến nay thì thân đập cũng gần hỏng.”

Ông Tân thông tin thêm: “Do xã không có kinh phí giải phóng mặt bằng, năm ngoái kinh phí đã trích ra hơn 60 triệu đền bù cây lâm nghiệp rồi. Nguồn kinh phí thiếu hụt nên nhà thầu xây dở xong họ để đó, bây giờ trên tỉnh rót vốn về thì họ mới tiếp tục tiến hành thi công. Xã cũng đã có phản ánh lên huyện, lên tỉnh nhưng đến nay vẫn chưa có phúc đáp”.

PHƯỢNG HOÀNG