Theo báo Người lao động, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng mới đây đã có văn bản trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre), phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội, liên quan đến vấn đề trường chợ đen, mua bán, trao đổi ngoại tệ.
Trong đó, đại biểu đã chất vấn về vấn đề thị trường chợ đen, mua bán, trao đổi ngoại tệ, đặc biệt là vụ chuyển tiền hơn 30.000 tỷ đồng ra nước ngoài hiện đang được cử tri quan tâm.
Như truyền thông đưa tin, Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội đã hoàn thành cáo trạng truy tố đối tượng Nguyễn Thị Nguyệt (SN 1985, ở quận Tây Hồ) cùng 12 bị can khác về tội "Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới".
Cụ thể, vào năm 2016, thấy nhiều người có nhu cầu thuê chuyển tiền trái phép ra nước ngoài, Nguyệt đã mua hồ sơ tạm nhập, tái xuất của bị can Phạm Hữu Thuật (41 tuổi, quê Quảng Ninh), sau đó cùng đồng phạm hợp thức hồ sơ dưới dạng xuất nhập khẩu hàng hóa để chuyển tiền thông qua 3 doanh nghiệp và 8 công ty "ma" do vợ chồng Nguyệt lập ra, cấu kết với một số nhân viên ngân hàng có chi nhánh ở Móng Cái (Quảng Ninh) để thực hiện các phi vụ chuyển tiền.
Theo cáo trạng, trong thời gian từ năm 2016 - 2020, sau khi hợp thức được các hồ sơ tạm nhập tái xuất, Nguyệt cùng đồng phạm nhiều lần vận chuyển trái phép tổng số tiền 30.000 tỷ đồng ra nước ngoài và qua đó thu lời bất chính gần 30,5 tỷ đồng.
Trả lời đại biểu về vấn đề trên, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết từ năm 2017, Ngân hàng Nhà nước đã tiếp nhận các báo cáo giao dịch đáng ngờ từ các tổ chức tín dụng liên quan đến các cá nhân nằm trong đường dây của Nguyễn Thị Nguyệt. Trên cơ sở phân tích thông tin giao dịch đáng ngờ, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển giao thông tin cho các đơn vị thuộc bộ Công an và Công an TP Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng để tiến hành điều tra làm rõ vụ việc.
Báo Tuổi trẻ thông tin thêm, người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước khẳng định thị trường chợ đen, mua bán, trao đổi ngoại tệ là thị trường ngoại tệ phi chính thức không được pháp luật thừa nhận. Do đó, mọi giao dịch mua, bán ngoại tệ trên thị trường phi chính thức đều được coi là trái pháp luật, không được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Nếu có nhu cầu mua ngoại tệ, người dân phải mua tại các tổ chức tín dụng, bảo đảm giao dịch là hợp pháp, hợp lệ.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết theo pháp lệnh ngoại hối và các văn bản pháp luật liên quan, khi mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài, khách hàng có trách nhiệm xuất trình các chứng từ theo quy định của tổ chức tín dụng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực của các loại giấy tờ, chứng từ xuất trình.
Đồng thời, các tổ chức tín dụng phải có trách nhiệm xem xét, kiểm tra, lưu giữ các giấy tờ, chứng từ phù hợp các giao dịch thực tế để bảo đảm việc cung ứng các dịch vụ ngoại hối được thực hiện đúng mục đích và phù hợp với quy định của pháp luật. Tổ chức tín dụng cũng phải báo cáo số liệu chuyển tiền thông qua hệ thống báo cáo thống kê; các giao dịch có giá trị lớn.
Nếu nghi ngờ hoặc có cơ sở hợp lý để nghi ngờ tài sản trong giao dịch có nguồn gốc do phạm tội mà có hoặc liên quan tới rửa tiền; giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế ra vào Việt Nam vượt mức giá trị theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (từ 1.000 USD trở lên hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương)… cần phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước.
Về phía Ngân hàng Nhà nước, trên cơ sở kết quả phân tích, xử lý các thông tin nhận được từ các tổ chức tín dụng, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, Ngân hàng Nhà nước cần thường xuyên thanh tra, kiểm tra và cảnh báo, yêu cầu các tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ, có biện pháp phòng ngừa sai phạm, đảm bảo các giao dịch chuyển tiền đúng mục đích và phù hợp với quy định của pháp luật; đề nghị các bộ, ngành liên quan phối hợp với Ngân hàng Nhà nước xác minh, làm rõ các giao dịch đáng ngờ và có biện pháp phát hiện, phòng ngừa việc chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài.
Hiện Ngân hàng Nhà nước vẫn đang tiếp tục phối hợp cung cấp thông tin cho công an để phục vụ quá trình điều tra vụ chuyển 30.000 tỷ đồng trái phép ra nước ngoài.
Minh Hạnh (T/h)
