Nga sẽ vượt xa các nước về công nghệ tàu ngầm tương lai?

Nga hiện là một cường quốc quân sự hàng đầu thế giới. Ở bất kỳ thời điểm nào, sức mạnh quân sự của Nga luôn tạo ra thế cân bằng đối với Mỹ và phương Tây, góp một phần không nhỏ vào việc kiềm chế tham vọng xây dựng một thế giới đơn cực của Mỹ. Khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, tình hình tài chính khó khăn, chi tiêu quốc phòng của Nga giảm mạnh, hàng loạt các dự án vũ khí bị đình chỉ. Nhưng những năm trở lại đây đã đánh dấu sự khởi sắc của nền kinh tế Nga nói chung và ngành công nghiệp quốc phòng nói riêng. Theo các chuyên gia, nước Nga đang khôi phục lại sức mạnh quân sự như những gì mà thời Liên Xô đã từng làm được. Điều này có thể dễ dàng nhận thấy qua hàng loạt các dự án vũ khí vào loại hiện đại nhất thế giới đang được triển khai. Điển hình trong đó là dự án phát triển tàu ngầm thế hệ thứ 5 đã được Nga bắt tay vào nghiên cứu.

Tàu ngầm là một trong những loại vũ khí có vai trò đặc biệt quan trọng trong kho vũ khí của mỗi nước. Tàu ngầm còn được coi là thước đo sức mạnh không chỉ của lực lượng hải quân mà chúng còn là minh chứng cho sự phát triển của nền khoa học kỹ thuật quân sự của một quốc gia. Tàu ngầm chính là thứ vũ khí đòi hỏi khả năng thiết kế, chế tạo, vận hành phức tạp nhất trong tất cả các loại vũ khí mà con người từng sản xuất được. Chính vì vậy hiện nay trên thế giới không nhiều nước làm chủ được công nghệ sản xuất tàu ngầm.

Còn nước Nga đã bước sang năm kỷ niệm thứ 100 về ngành đóng tàu ngầm. Đi cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, tàu ngầm cũng được chế tạo với những tính năng kỹ thuật mới để đáp ứng nhu cầu thực tế của chiến tranh hiện đại. Hiện nay, quân đội Nga đang thực hiện dự án tàu ngầm thế hệ thứ 4 lớp Borey. Dự án này sẽ đóng tới 10 tàu ngầm hạt nhân chiến lược và dự kiến đến năm 2020 sẽ bàn giao hết cho lực lượng hải quân Nga (hiện nay đã có 2 chiếc được bàn giao). Mặc dù vậy, ngay từ bây giờ, Nga đi trước một bước và lên chương trình để nghiên cứu và xây dựng tàu ngầm thế hệ 5 nhằm trang bị cho lực lượng hải quân trong tương lai.

Điểm nhấn đầu tiên của lớp tàu ngầm thế hệ 5 là chúng sẽ được trang bị hệ thống động cơ đẩy tối tân (AIP). Động cơ AIP là loại động cơ phi hạt nhân có thể hoạt động mà không phụ thuộc vào không khí bên ngoài. Hệ thống động cơ đẩy AIP hiện đang được phát triển tại xưởng đóng tàu Sevmash - xưởng đóng tàu lớn nhất và hiện đại nhất của Nga, nơi này cũng đang thực hiện dự án tàu ngầm thế hệ thứ 4 lớp Borey. Hệ thống AIP của Nga sử dụng pin nhiên liệu oxy/hydro với khả năng hoạt động liên tục dưới nước 45 ngày. Công nghệ này là công nghệ mới mà một cường quốc như Mỹ cũng chưa chế tạo thành công.

Các tàu ngầm hiện nay bao gồm tàu ngầm chạy bằng động cơ điện–diesel và tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đều đang tồn tại những nhược điểm không thể khắc phục được. Cụ thể như tàu ngầm điện-diesel có thời gian lặn không lâu, chỉ vài ngày là chúng phải nổi lên mặt nước để sạc lại điện, mặc dù loại tàu ngầm này có khả năng hoạt động khá êm ái, ít tiếng ồn nhưng do phải nổi lên liên tục sẽ làm giảm bí mật của tàu ngầm khi hoạt động trong các khu vực nhạy cảm. Còn tàu ngầm hạt nhân với khả năng hoạt động lâu dài và bền bỉ, chúng có khả năng lặn với thời gian cực lâu lên đến vài tháng không cần phải nổi lên. Nhưng tàu ngầm hạt nhân có nhược điểm là sự tỏa nhiệt cao do lò phản ứng hạt nhân tỏa ra nên buộc phải trang bị thêm động cơ làm mát, điều này làm tăng tiếng ồn dẫn đến tăng khả năng bị các hệ thống trinh sát tàu ngầm của đối phương phát hiện. Trong khi đó, trên chiến trường, yếu tố bí mật đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Chính vì những nguyên nhân trên, các chuyên gia vũ khí hàng đầu của Nga đang nghiên cứu để hoàn thiện động cơ đẩy AIP để khắc phục các nhược điểm của thế hệ tàu ngầm hiện nay. Hệ thống AIP có thể cung cấp đủ năng lượng nhằm duy trì hoạt động của tàu ngầm, giúp tàu có thể lặn nhiều ngày liên tục. Hiện nay, việc sản xuất hệ thống AIP vẫn đang gặp phải một số khó khăn như là làm sao tăng tính an toàn cháy nổ cho hệ thống, bởi nhiên liệu của chúng là khí oxy được lưu trữ trong các chất oxy hóa có nguy cơ cháy nổ cao. Bên cạnh đó, chi phí cho hệ thống AIP hiện còn khá đắt đỏ, dự kiến sẽ làm tăng giá mỗi tàu ngầm thêm hơn 100 triệu USD. Ngoài ra hiệu suất của hệ thống động cơ AIP vẫn còn thấp, chưa giúp tàu có thể đạt vận tốc nhanh như hiện nay. Chính vì vậy, Nga đang nghiên cứu theo hướng kết hợp trang bị cùng lúc 2 động cơ là điện - diesel và AIP cho tàu ngầm thế hệ 5. Lúc đó con tàu mới sẽ hạn chế được tiếng ồn so với tàu ngầm hạt nhân và tăng khả năng hoạt động lâu dưới đại dương như tàu ngầm hạt nhân. Tư lệnh Hải quân Nga Đô đốc Chirkov cho biết ngành công nghiệp đóng tàu Nga "sẽ hoàn tất việc phát triển hệ thống AIP trước năm 2017 và sẽ có chiếc tàu ngầm đầu tiên được trang bị hệ thống này trước năm 2018”.

Bên cạnh tạo ra cuộc cách mạng trong việc chế tạo động cơ AIP thì tàu ngầm thế hệ 5 của Nga sẽ được cải tiến, nâng cấp và thay thế các thiết bị điện tử, hệ thống thông tin liên lạc giúp chúng hoàn thiện và hiện đại hơn rất nhiều thế hệ tàu ngầm thứ 4 như hiện nay. Đáng chú ý là tàu ngầm thế hệ mới sẽ được trang bị các Sonar có thể cảnh báo và phát hiện các mục tiêu ở khoảng cách xa hơn. Ngoài ra các hệ thống vũ khí sẽ được điều khiển và dẫn đường chính xác hơn, sức tấn công uy lực hơn đáp ứng đầy đủ yêu cầu của lực lượng hải quân trong các cuộc chiến tranh hiện tại và tương lai.

Theo một số nguồn tin, việc nghiên cứu và phát triển tàu ngầm thế hệ 5 thực tế đã được Nga âm thầm bắt đầu triển khai từ đầu năm 2013, tại Cục thiết kế trung ương Rubin của Nga. Theo đó tàu ngầm thế hệ mới này sẽ có thời gian phục vụ khoảng 50 năm.         

Với những tiêu chuẩn kỹ thuật cao, hệ thống vũ khí hiện đại, khả năng hoạt động độc lập, giảm tiếng ồn được đặt ra cho tàu ngầm thế hệ 5, một khi chúng được sản xuất và đưa vào triển khai, tất cả những tàu ngầm hiện đại nhất thuộc thế hệ 4 dù đó là tàu ngầm hạt nhân tân tiến nhất của Mỹ cũng sẽ không phải là đối thủ. Và tất cả thế giới lại phải nói rằng, Nga đã đi trước thế giới một bước trong công nghệ đóng tàu ngầm quân sự.