Doanh nghiệp quen, gói thầu trúng rất sát giá, bất thường từ việc áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh,…là những thực trạng đang diễn ra tại TTYT huyện Ý Yên, huyện Trực Ninh và huyện Nam Trực.
Tiết kiệm cực thấp cho ngân sách Nhà nước
Rà soát mười hai gói thầu của TTYT huyện Ý Yên từ năm 2019 đến nay, đơn vị này đã chi 32,570,824,606 đồng (Ba mươi hai tỷ năm trăm bảy mươi triệu tám trăm hai tư nghìn sáu trăm lẻ sáu đồng) cho việc mua sắm trang thiết bị y tế. Qua công tác đấu thầu, TTYT huyện Ý Yên tiết kiệm được 72 triệu đồng cho ngân sách Nhà nước. 72 triệu so với 32,57 tỷ đồng, tỷ lệ khiêm tốn đến mức khó tin: 0,2%.
| TTYT huyện Ý Yên |
Theo đó, tại gói thầu mua sắm vật tư y tế tiêu hao, chạy thận nhân tạo năm 2020- 2021 của TTYT huyện Ý Yên, trị giá hơn 4,2 tỷ đồng, liên danh nhà thầu công ty TNHH thương mại và đầu tư Đức An- công ty CP dược Ý Yên trúng với mức giá chênh lệch chỉ 4,2 triệu đồng.
Như đã thành thông lệ, việc nhà thầu trúng sát giá liên tục được lặp lại ở tất cả các gói thầu của đơn vị này.
| 12 gói thầu của TTYT huyện Ý Yên được phóng viên rà soát |
Ngày 27/5/2020, ông Vũ Đức Bằng, giám đốc TTYT huyện Ý Yên, ký quyết định số 126/QĐ-TTYTYY, công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu số 1: Mua vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm và hóa chất khác sử dụng từ tháng 04/ 2020 đến hết tháng 05/ 2021 của trung tâm y tế huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Giá dự toán của gói thầu trên là 4,610,864,000 đồng (bốn tỷ sáu trăm mười triệu tám trăm sáu tư nghìn đồng), đơn vị trúng thầu là công ty CP y tế Quang Minh với giá dự thầu 4,608,656,500 đồng, thấp hơn vẻn vẹn 2,2 triệu đồng.
| QĐ số 126/QĐ-TTYTYY ngày 27/5/2020 của TTYT huyện Ý Yên |
Tình trạng trúng thầu sát giá không chỉ tại TTYT huyện Ý Yên mà còn xuất hiện tràn lan sang các gói thầu của TTYT huyện Nam Trực và TTYT huyện Trực Ninh.
Đơn cử như 06 gói thầu TTYT huyện Trực Ninh thực hiện, tiêu tốn của ngân sách số tiền 14.358.345.500 đồng (mười bốn tỷ ba trăm năm tám triệu ba trăm bốn năm nghìn năm trăm đồng), thấp hơn tổng dự toán 67,9 triệu đồng. Tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước 0,4%.
Đáng nói, trong 6 gói thầu được phóng viên rà soát tại đơn vị này, công ty CP dược và thiết bị y tế Thanh Hiền gần như “bao sân” khi trúng đến 4 gói, tổng trị giá 8.716.823.000 đồng, thấp hơn dự toán gói thầu chỉ 38,6 triệu đồng. Hai gói còn lại là của công ty TNHH dược phẩm Hoàng Liên cũng xấp xỉ gần 6 tỷ đồng, tiết kiệm 29,2 triệu đồng.
| Những gói thầu sát giá diễn ra tại TTYT huyện Trực Ninh |
Không hề thua kém hai TTYT huyện Ý Yên và Trực Ninh, TTYT huyện Nam Trực cũng gia nhập cuộc “chạy đua giá trúng thầu” khi 6 gói thầu, trị giá hơn 11 tỷ, chỉ tiết kiệm được vẻn vẹn 58 triệu đồng cho ngân sách. Tỷ lệ bình quân thấp hơn giá dự toán là 9,6 triệu đồng một gói thầu. Trong các gói thầu của TTYT huyện Nam Trực lại xuất hiện cái tên quen thuộc là công ty CP dược và thiết bị y tế Thanh Hiền, công ty này cũng đã kịp trúng hai gói thầu, trị giá 3,2 tỷ đồng. Một lần nữa, cái “điệp khúc” sát giá lại được lặp lại, ngân sách Nhà nước tiết kiệm được 20 triệu đồng cho hai gói thầu hơn 3 tỷ.
| Địa chỉ hoạt động của công ty CP dược và thiết bị y tế Thanh Hiền nhưng biển hiệu lại ghi Công ty TNHH đông dược Thanh Hiền. Đơn vị này liên tục trúng thầu các gói thuốc và dược liệu tại Nam Định |
| Tổng hợp một số gói thầu của TTYT huyện Nam Trực |
Hình thức chào hàng cạnh tranh có đúng quy định?
Nhằm làm rõ hơn những dấu hiệu khiến dư luận nghi vấn, phóng viên đã có buổi tiếp xúc với 3 trung tâm y tế trên thì đều nhận được những câu khẳng định chắc nịch: chúng tôi làm đúng theo quy định của pháp luật. Lý giải cho thắc mắc tại sao lại quyết định tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức chào hàng cạnh tranh mà không áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi đối với một số gói thầu của công ty CP dược và thiết bị y tế Thanh Hiền, ông Trần Văn Tuyên, giám đốc TTYT huyện Nam Trực viện dẫn: theo Thông tư 15/2019 của Bộ Y tế, mỗi vị thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền là một phần của gói thầu. Vì vậy, chúng tôi chia nhỏ theo từng nhóm, áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh cho các gói thầu này.
Khi phóng viên đề nghị được tiếp cận hồ sơ của những gói thầu dược liệu, các biên bản bàn giao hàng hóa, hồ sơ dự thầu của nhà thầu thì vị này thẳng thừng từ chối dứt khoát: chúng tôi không cung cấp.
Thông tư 15/2019 của Bộ Y tế quy định về việc đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập. Tại điều 9 có hướng dẫn, gói thầu thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền có thể có một hoặc nhiều thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền. Mỗi danh mục thuốc phải được phân chia thành các nhóm, mỗi thuốc trong một nhóm là một phần của gói thầu. Gói thầu thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền được phân chia thành 03 (ba) nhóm theo tiêu chí kỹ thuật khác nhau. Được hiểu, một gói thầu có thể bao gồm nhiều nhóm thuốc, mỗi nhóm thuốc có nhiều vị thuốc, tất cả tổng hòa nên danh mục hàng hóa của một gói thầu, không phải mỗi vị thuốc là một gói thầu như giải thích của ông Trần Văn Tuyên.
Mặt khác, khoản 25, điều 4, Luật đấu thầu năm 2013 cũng định nghĩa rõ: Hàng hóa gồm máy móc, thiết bị, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, vật tư, phụ tùng; hàng tiêu dùng; thuốc, vật tư y tế dùng cho các cơ sở y tế.
Như vậy, việc các TTYT trên áp dụng lựa chọn nhà thầu theo hình thức chào hàng cạnh tranh cho các gói thầu mua sắm các vị thuốc cổ truyền trong năm 2020 không qua mạng, không công khai chi tiết thông tin về các hạng mục hàng hóa thuộc gói thầu có dấu hiệu sai nguyên tắc, đi ngược lại với tinh thần chỉ đạo của Thông tư 11/2019/TT-BKHĐT và theo tinh thần tại văn bản số 579/BKHĐT-QLĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu trên cũng như Nghị quyết 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2020 do Chính phủ ban hành.
Lê Tuấn- Duy Trung
