Ngày 19/5, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng thông tin, tại cuộc thảo luận của các nhà lãnh đạo G7 trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh đang diễn ra ở thành phố Hiroshima (Nhật Bản), Tổng thống Biden khẳng định Mỹ “sẽ hỗ trợ nỗ lực chung với các đồng minh và đối tác nhằm đào tạo các phi công Ukraine sử dụng chiến đấu cơ thế hệ 4, trong đó có F-16, để tiếp tục củng cố và cải thiện năng lực của Không quân Ukraine".
Quyết định được đưa ra có thể tạo một bước ngoặt trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine và có ý nghĩa như một “cam kết lâu dài đối với quyền tự vệ của Ukraine”.
“Hiện tại chúng tôi đã cung cấp tất cả những gì đã cam kết. Ukraine sẽ cần thêm các thiết bị, lực lượng, trong tương lai để có thể ngăn chặn các đợt tấn công của Nga. Tiêm kích thế hệ thứ 4 F-16 là một phần trong số đó”, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói. “Tất cả các vũ khí mà Mỹ cung cấp cho Ukraine đều đi kèm với đề xuất cơ bản rằng chúng tôi không cho phép hoặc hỗ trợ các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga”.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh Nhà Trắng đang chịu sức ép ngày càng lớn từ Quốc hội và các đồng minh về việc phải giúp Ukraine mua sắm máy bay, khi cường độ Nga tấn công từ trên không ngày càng tăng.
Thời gian qua, Ukraine liên tục kêu gọi các nước phương Tây cung cấp tiêm kích F-16 - do Tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ sản xuất. Ukraine nói rằng F-16 hiệu quả hơn nhiều so với các máy bay thời Liên Xô mà Kiev hiện có.
Tuy nhiên, chính phủ các nước phương Tây đã cảnh giác với việc viện trợ quá nhiều vũ khí khiến an ninh của họ bị ảnh hưởng. Các nước này cũng tránh viện trợ các vũ khí với tầm hoạt động có thể tấn công sâu vào lãnh thổ Nga và khiến Mosocw có lý do để leo thang chiến tranh.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng từng thẳng thắn gạt bỏ khả năng cung cấp F-16 cho Ukraine, với lý do là cần mất nhiều tháng để huấn luyện phi công và lực lượng hỗ trợ mặt đất, và việc cung cấp phương tiện này cho Kiev có thể bị hiểu là hành động leo thang.
Tuy nhiên, tuần trước, sau chuyến thăm châu Âu của Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky, Anh và Hà Lan cho biết họ sẽ thành lập một “liên minh quốc tế” để mua F-16 và huấn luyện phi công cho Ukraine.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng tuyên bố không có “điều cấm kỵ nào” trong việc huấn luyện phi công Ukraine tại Pháp, khiến trọng tâm chuyển sang Mỹ, vì Washington cần đồng ý trước khi các đồng minh chuyển bất kỳ chiếc F-16 nào cho Ukraine.
Mộc Miên(T/h)
