Khi đi du lịch biển chúng ta nên biết trước những mối nguy hiểm từ biển mà tránh xa, trong đó dòng chảy xa bờ là mối nguy hiểm tiềm ẩn, gây chết người nhiều nhất.
Những mối nguy tiềm ẩn khi đi du lịch biển
Biển luôn là điểm du lịch lý tưởng, nhất là vào những ngày hè nóng nực. Tuy nhiên, tắm biển cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải.
Nước bị nhiễm bẩn
Biển là nơi tập trung nguồn nước chảy từ đất liền ra. Theo nhiều nghiên cứu, các bãi biển gần khu dân cư, khu công nghiệp thường bị ô nhiễm bởi nước thải chưa qua xử lý từ các tàu thuyền, vật nuôi, các chất thải công nghiệp bao gồm nhiều độc tố nguy hiểm.
Một cuộc khảo sát gần đây tại Anh cho thấy có tới 10% các bãi biển phổ biến không đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu về độ sạch của nước biển. Những vùng nước bị ô nhiễm với mức độ nhiễm khuẩn và hóa chất cao có thể gây ra các bệnh liên quan tới hệ tiêu hóa cho những người bơi lội trong nước.
Bỏng nắng
Do các bãi biển thường rất hiếm bóng mát, đồng thời cát biển thường có màu trắng và phản chiếu ánh mặt trời nên khả năng da bị tiếp xúc và hư tổn bởi các tia nắng cao hơn bình thường nhiều lần. Nếu tiếp xúc thường xuyên các tia cực tím từ mặt trời, có thể gây đột biến gene trong các tế bào da và dẫn đến ung thư da.
Để bảo vệ cơ thể khỏi các tia có hại có trong ánh nắng mặt trời cũng như các mối đe dọa mắc phải bệnh ung thư da, người đi biển cần nhớ luôn phải thoa kem chống nắng, nên ở trong bóng râm, nên có áo khoác lên người khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Bị sứa đốt, cắn
Một số loài sứa đặc biệt thích bơi ở các khu vực biển gần bờ. Nếu chẳng may bạn chạm phải chúng, chất độc từ sứa có thể gây khó chịu như cảm giác bỏng rát hoặc thậm chí gây ra các mối đe dọa nghiêm trọng hơn như mẩn đỏ nhiều, dị ứng da nặng.
Theo các chuyên gia cứu hộ tại bãi biển, nếu bạn đột ngột thay đau rát da hãy nhanh chóng bơi trở lại bờ, lau khô vùng da bị sứa đốt, không chà xát mạnh. Sau đó, hãy liên hệ với nhân viên cứu hộ hoặc trạm y tế để dùng sản phẩm làm sạch và giảm đau.
Dị ứng thực phẩm
Nhiều người thường có một ứng dị ứng với cá biến hay một số lại hải sản khác. Triệu chứng dị ứng thực phẩm có thể bắt đầu bằng đổ mồ hôi, mệt mỏi, đau bụng nhẹ và chuyển dần sang các phản ứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, buồn nôn, nhức đầu, tê lưỡi. Một số người còn có thể xuất hiện triệu chứng đau ngực, khó thở.
Vì vậy, để ngăn ngừa dị ứng thực phẩm, bạn nên cẩn thận tránh xa những món hải sản lạ cũng như hỏi kỹ thông tin về món ăn mà mình dùng.
Chuột rút
Chuột rút làm giảm khả năng bơi lội hoặc nguy hiểm hơn là chết đuối. Nếu đang đằm mình trong dòng nước biển và gặp hiện tượng này, bạn cần bình tĩnh để xử lý.
Trường hợp cơ bụng bị chuột rút, hãy thả lỏng cơ thể trong tư thế dang rộng tay chân. Từ từ hít sâu và dùng tay bấm các huyệt xung quanh, xoa nhẹ nhàng lên vùng chuột rút, sau đó nhờ người đưa lên bờ.
Gặp chuột rút với các vùng khác trên cơ thể, cần tìm cách lên bờ ngay để được chữa trị. Nếu là chuột rút bắp chân, bạn hãy nhỏm dậy duỗi thẳng chân, đứng bằng gót giúp cơ bắp giãn ra. Hoặc bạn nằm xuống, giữ chân thẳng tối đa và nhờ người đẩy mạnh các ngón chân ngược về hướng đầu gối.
Nếu bị chuột rút ở đùi, du khách nên ngồi xuống, nhờ người giúp kéo chân thật thẳng, nâng gót lên, cùng lúc dùng tay ấn mạnh đầu gối xuống. Gặp hiện tượng này lúc đang bơi, hãy giơ một tay kêu cứu, tay kia đập xuống nước giữ cơ thể không bị chìm.
Say sóng
Triệu chứng thường thấy của say sóng là da đỏ, khô và nóng dù có thể toàn thân vẫn đổ mồ hôi, nhiệt độ tăng cao, mạch nhanh, yếu. Người bị say sẽ thở hổn hển, co giật, buồn nôn, nôn mửa, nhức đầu, hoa mắt và bất tỉnh.
Cách xử lý là đưa nạn nhân ra chỗ thoáng, cởi bỏ bớt quần áo, chườm khăn lạnh để nhanh chóng hạ nhiệt độ về mức 37 độ C. Bên cạnh đó, bạn cũng phải chú ý tới hơi thở của người bị nạn và tìm kiếm hỗ trợ y tế.
Say nắng
Tương tự say sóng, say nắng xảy ra khi thân nhiệt tăng cao hơn mức bình thường, có thể vì ở ngoài nắng quá lâu. Bạn cần cởi bớt quần áo ngoài và làm mát bằng cách chườm vải, khăn thấm nước lên nạn nhân.
Ngoài ra, bạn có thể dùng quạt để làm mát, liên tục theo dõi tình hình nạn nhân. Cách tốt nhất là gọi hoặc nhờ người tìm trợ giúp y tế để được chăm sóc đúng cách.
Để tránh say nắng, khi đi du lịch bạn nên uống nhiều nước, không nên ngồi giữa trời nắng quá lâu và giảm bớt những hoạt động ngoài trời giữa ngày hè nóng nực.
Rơi vào dòng chảy xa bờ
Đây là dòng chảy dài và khá hẹp, từ phía bờ hướng ra biển, còn có tên gọi Rip. Du khách có thể nhận thấy dòng chảy xa bờ bằng mắt thường.
Chúng là dòng nước mạnh, chảy từ bờ hướng ra biển. Sóng sẽ đánh và đưa nước vào bờ trong khi dòng chảy này liên tục trôi ngược lại. Nơi có dòng chảy xa bờ chủ yếu là vùng nước lặng, màu sậm hơn do độ sâu bất thường và hầu như không có sóng. Trong quá trình đổ vào bờ, sóng xuất hiện một khoảng đứt quãng.
Một trong những mối nguy hiểm nhất khi bơi trên biển đó là dòng chảy xa bờ, vì vậy sau đây là bí quyết thoát khỏi dòng chảy xa bờ:
Bí quyết thoát khỏi dòng nước "tử thần" khi tắm biển
Vào trưa ngày 29/12/2013, trong lúc tắm tại bãi 30/4 ở Cần Giờ (TP.HCM), 7 nam sinh của trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm (Bình Dương) đã bị nước cuốn trôi.
Theo người dân, bãi biển nơi các học sinh ra tắm gần khu vực dự án khu đô thị lấn biển Cần Giờ nên có nhiều hố sâu, bãi trũng và nước xoáy bất ngờ. Nguyên nhân 7 nam sinh bị nước biển cuốn trôi vẫn chưa được xác định chính thức, tuy nhiên, một trong những tai nạn nguy hiểm mà chúng ta có nguy cơ bị mắc phải khi đi biển là bị dòng chảy xa bờ cuốn đi.
Để có một chuyến đi an toàn, bạn cần trang bị cho mình hành trang, kiến thức cần thiết để tự bảo vệ mình trước một số nguy hiểm bất ngờ có thể ập tới. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến khái niệm, cách xác định và bí kíp để sống sót nếu bạn không may lọt vào "dòng chảy tử thần" này.
Dòng chảy xa bờ là gì?
Rip Current là dòng chảy xa bờ, dòng ngược. Đây là một dòng chảy khá dài và hẹp, chảy từ phía bờ hướng ra biển, thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa bão.
Cơ chế hình thành dòng chảy xa bờ.
Về cơ bản sóng sẽ đánh và đưa nước biển vào bờ. Nhưng khi nước biển được đưa liên tục vào bờ, nó sẽ tập hợp lại thành một dòng chảy đi thẳng ra biển, khi đó, dòng chảy xa bờ hình thành.
Dòng chảy này xảy ra trong vùng sóng đổ, thường do địa hình vùng biển. Vùng này ở xa bờ thường bị chắn bởi san hô hoặc cát, đá ngầm, khi sóng ập đến sẽ dồn nước vào một lạch sâu, rồi đổ ngược ra khơi.
Dòng chảy xa bờ thường khá hẹp, từ 1-3m, nhưng có khi rộng đến cả chục mét, kéo dài đến hàng trăm mét ngoài khơi. Đây là dòng chảy rất mạnh và nguy hiểm, với vận tốc sóng dao động từ 0,5- 1m/s, nhưng cũng có lúc lên đến 2,5m/s. Lúc này, kể cả vận động viện bơi lội cũng không thể bơi ngược dòng. Theo thống kê, có hàng trăm vụ chết đuối trên các bãi biển mỗi năm vì dòng chảy này.
Có 3 loại dòng chảy xa bờ:
- Dòng ngược tức thì (Flash Rip Current): dòng chảy hình thành, biến mất nhanh chóng do sự giảm của mực nước biển và độ cao của sóng tăng đột ngột.
- Dòng ngược cố định (Fixed Rip Current): hình thành do nước biển bị chắn bởi 2 đường cát, có thể tồn tại trong khoảng thời gian từ vài ngày đến hàng tuần, thậm chí hàng tháng.
- Dòng ngược vĩnh cửu (Permanent Rip Current) hình thành do địa hình vùng biển. Ở vùng biển có nhiều san hô, dòng chảy này có thể tồn tại vĩnh viễn.
Cách xác định dòng chảy xa bờ
Rip Current có thể xuất hiện tại bất kỳ nơi nào có sóng, kể cả hồ lớn (ở Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào). Nhưng để xác định nó không phải dễ dàng đối với những người chưa biết. Những bức ảnh dưới đây có thể phần nào giúp chúng ta xác định được dòng xoáy tử thần này.
Có thể xác định khi thấy dòng nước bị khuấy tung, ngầu bọt, hoặc hơi bập bềnh.
Dòng ngược thường cuốn theo rong biển và các mảnh vật trôi nổi khác như rác, tạo thành một dòng hướng ra xa bờ.
Dòng chảy xa bờ cũng khuấy cát từ dưới đáy nên nếu đột nhiên thấy vùng nước có màu đục hơn hẳn so với các vùng xung quanh, hãy tránh xa.
Một đoạn đứt gãy trong cơn sóng cũng là dấu hiệu nhận biết của dòng chảy xa bờ.
Bí kíp để thoát khỏi dòng chảy xa bờ
Rip Current có thể đột nhiên xuất hiện với vận tốc từ 0,3 - 0,6m/s và thường sẽ không có dấu hiệu để nhận biết. Nhưng một khi lọt vào và để bị cuốn ra xa, dòng chảy này có thể nhanh chóng "tăng tốc", đạt đến 1 - 2,5m/s, lúc này, không ai có thể thoát khỏi dòng xoáy tử thần này.
Nhưng khi mắc phải dòng xoáy tử thần, bạn hãy cố gắng thực hiện những điều sau đây:
Không được hoảng sợ. Đây là điều tối quan trọng. Cảm giác bị cuốn trôi ra ngoài khơi chắc chắn sẽ rất tệ và kinh khủng, nhưng hãy cố gắng giữ bình tĩnh. Dòng rút bờ sẽ không hút bạn xuống đáy mà chỉ đưa bạn ra xa bờ thôi. Và thông thường, dòng chảy tức thời đưa bạn ra xa bờ khoảng 30m.
Không bơi ngược dòng. Đừng cố gắng bơi ngược dòng chảy xa bờ bởi hầu hết các trường hợp chết đuối vì dòng ngược không phải vì bị hút xuống dưới mà vì người bị nạn quá hoảng loạn và cố gắng bơi ngược dòng nước.
Đây là điều không thể, vì với vận tốc 2,5m/s thì dù có là Michael Phelps - anh chàng kình ngư người Mỹ với nhiều kỷ lục thế giới - cũng sẽ kiệt sức và chết đuối mà thôi.
Bơi ngang bờ biển.Thay vì cố bơi ngược dòng, hãy tìm cách bơi song song với bờ biển, tức là vuông góc với dòng chảy. Sau khi đã thoát khỏi dòng xoáy, hãy bơi chéo góc và hướng về phía bờ.
Đi theo dòng chảy. Đối với những người không biết bơi, hoặc đã đuối sức, không đủ thể lực để thoát khỏi dòng ngược, hãy thả nổi mình trôi theo dòng. Khi đã hết dòng ngược, cố gắng bơi song song với bờ biển, hoặc ra hiệu cho cứu hộ hoặc người dân gần đó ứng cứu.
Tổng hợp
