Cựu cố vấn an ninh quốc gia Philippines cảnh báo rằng nếu Trung Quốc hoàn thành kế hoạch xây căn cứ quân sự ở đảo Gạc Ma, ASEAN sẽ lâm vào tình trạng nguy hiểm.
Theo kênh tin tức ANC (Philippines) ngày 10/6, cựu cố vấn an ninh quốc gia Philippines - ông Roilo Golez - nhận định việc Trung Quốc xây cơ sở quân sự, đường băng trên đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam sẽ đẩy sự ổn định của các nước Đông Nam Á rơi vào tình thế nguy hiểm.
“Căn cứ mà Trung Quốc dự tính xây bao gồm cả bến tàu để họ có thể tiếp tế và hỗ trợ cho các tàu khu trục. Ngoài ra, bạn có thể thấy đường băng có chiều dài hơn 1,6 km. Điều này thực sự nguy hiểm vì đây có thể làm căn cứ cho các máy bay chiến đấu, như chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc (có phạm vi hoạt động hơn 3.200 km). Đảo Gạc Ma là chấm tròn ở giữa, vòng tròn xung quanh bán kính khoảng hơn 1.600 km. Phạm vi này bao gồm rất nhiều phần lãnh thổ của các nước trong khu vực. Do vậy tất cả căn cứ của chúng ta đều bị đe dọa”, ông Golez nhấn mạnh.
 |
Thiết kế căn cứ quân sự bao gồm một sân bay trên bãi đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam do Viện Nghiên cứu và Thiết kế số 9 của Trung Quốc tiết lộ. Ảnh: Yahoo! Philippines |
Ông Golez khẳng định Trung Quốc muốn thay đổi thế cân bằng quyền lực tại Đông Nam Á qua kế hoạch xây dựng các công trình phi pháp này.
“Trung Quốc muốn củng cố quyền lực trên Biển Đông và biến nơi đây thành ao nhà. Họ thực sự muốn khẳng định tuyên bố chủ quyền trong đường lưỡi bò tự vẽ ra. Họ muốn thay đổi cán cân quyền lực ở châu Á - Thái Bình Dương vì nước Mỹ vẫn đang giữ vị trí thống trị. Trung Quốc đã bắt đầu thách thức vị trí này”, ông Golez nhận định.
Trong khi đó, giáo sư Richard Heydarian (ngành Quan hệ quốc tế, Đại học Ateneo, Philippines) cho rằng Trung Quốc muốn “tạo sự đã rồi” bằng cách khai hoang, cải tạo và chiếm các vùng biển tranh chấp cùng những phần đất tại đó.
 |
Hình ảnh cụm Sinh Tồn tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam từ trên không do NASA chụp, trong đó bãi Gạc Ma nằm ở điểm cuối phía nam. Ảnh: NASA |
Theo ông Heydarian, Trung Quốc còn có thể tận dụng biện pháp này khi đối mặt với phán quyết quốc tế về tranh chấp lãnh thổ và hàng hải với các láng giềng trong khu vực.
“Trung Quốc dự đoán họ sẽ phải đối mặt với phán quyết pháp lý từ trọng tài quốc tế. Nếu xem xét những xu hướng trọng tài quốc tế gần đây sẽ thấy họ thường ưu tiên và giành đặc quyền cho những quốc gia tiếp tục thiết lập và thực thi quyền chủ quyền hiệu quả và liên tục. Nếu Trung Quốc có thể xây dựng các cơ sở tại đây, biến nó thành các hòn đảo nhân tạo và nằm trong vùng kinh tế 200 hải lý thì Trung Quốc có thể tìm ra cách để biện hộ".
Trước đó, báo Want China Times của Đài Loan dẫn nguồn Thời báo Hoàn Cầu cho rằng Trung Quốc lên kế hoạch xây dựng đảo nhân tạo ở đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Các cơ sở quân sự như căn cứ không quân, cảng hải quân sẽ được xây dựng trên đảo này.
Tờ South China Morning Post hôm 8/6 cũng dẫn lời ông Li Jie, một chuyên gia hải quân thuộc Viện Nghiên cứu Hải quân Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đang tìm cách biến căn cứ tại bãi đá ngầm Chữ thập thuộc quần đảo Trường Sa thành một đảo nhân tạo toàn diện, bao gồm đường băng và cảng biển, với ý đồ triển khai hiệu quả hơn sức mạnh quân sự ở Biển Đông.
Trong khi đó, giáo sư Jin Canrong, một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân Dân ở Bắc Kinh, cho biết, chính quyền trung ương Trung Quốc đã nhận bản đề xuất xây dựng một đảo nhân tạo tại bãi đá ngầm Chữ thập.
Theo giáo sư Jin, đảo nhân tạo này sẽ có diện tích gấp đôi căn cứ quân sự Mỹ ở Diego Garcia ở giữa Ấn Độ Dương.
