Theo truyền thống, lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu tháng Chạp không đủ 30 ngày). Tuy nhiên, ngày nay, các gia đình có thể sắp xếp tổ chức tiệc tất niên sớm hơn một chút tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình.
Vào ngày cúng tất niên, cả đại gia đình thường tụ tập, quây quần bên mâm cơm tất niên, cùng nhau trò chuyện, cùng nhau thưởng thức các món ăn truyền thống và cùng tổng kết lại một năm đã qua.
Mâm cơm tất niên miền Bắc
Theo phong tục của người miền Bắc thì mâm cơm tất niên phải đủ 4 bát 4 đĩa đối với cỗ nhỏ. Với cỗ lớn thì phải 6 bát 6 đĩa hay 8 bát 8 đĩa, có những mâm cỗ phải xếp cao hai ba tầng. Đĩa cúng tất niên không thể thiếu gồm: Thịt gà, thịt lợn, giò, chả quế. Ngoài ra, các gia đình miền Bắc cũng thường thêm một đĩa xôi gấc để mong cả năm có vận đỏ, may mắn ngập tràn.
Bốn bát trên mâm gồm: Móng giò hầm măng, miến nấu lòng gà, bát bóng thẻ, bát mọc nấm thả. Ngoài ra, bánh chưng, hành muối và nem rán cũng là những món cần có.
Các gia đình cũng có thể thêm một số món tùy theo khẩu vị như thịt đông, nộm, gà tần...
Mâm cơm tất niên miền Trung
Ở miền Trung cũng như miền Bắc, mâm cơm tất niên sẽ tùy theo hoàn cảnh mà có món mặn gồm đĩa dưa món, giò lụa, đĩa thịt đông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả cuốn, đĩa thịt heo luộc, giá chua, măng khô hầm móng giò, bát miến Huế, đĩa cá chiên, hay đĩa ram…
Mâm cơm tất niên miền Nam
Vì đặc trưng thời tiết ở miền Nam nắng nóng nên mâm cỗ cúng tất niên ở đây thường ưu tiên đồ nguội.
Mâm cơm tất niên gồm có: bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm; canh măng nấu (dùng măng tươi thay cho măng khô), thêm bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu (thịt heo, trứng với nước dừa); đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, đĩa nem, đĩa chả giò, đĩa dưa giá, củ kiệu.
Linh Chi (T/h)
