Sau khi dư luận dậy sóng về vụ án ca sĩ Châu Việt Cường khiến một cô gái tử vong khi cả hai đang mắc ảo giác vì sử dụng ma túy đá đã có không ít người tỏ ra lo sợ trước sự tàn phá kinh hoàng từ chất gây nghiện này.
Sự việc này tiếp tục đánh thêm một tiếng chuông cảnh tỉnh về tác hại đáng sợ của các loại ma túy tổng hợp.
Ma túy đá là gì?
Ma túy đá thực chất là hóa chất tổng hợp từ thuốc kích thích amphetamine, có tên khoa học là methamphetamin (trước đây còn xuất hiện với tên dược phẩm là Methedrine nên còn được gọi tắt là Met). Ma túy đá được xếp vào loại ma túy gây kích thích hệ thần kinh trung ương.
Trái với lời đồn đại cho rằng ma túy đá “an toàn”, các cuộc thử nghiệm khoa học cho thấy đây là hợp chất hoàn toàn độc hại. Về mặt tác dụng dược lý, khi thử trên súc vật, ma túy đá giống như thuốc lắc cho thấy có tác dụng hỗn hợp của sự kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ảo giác bằng cách ảnh hưởng đến các chất sinh học trung gian của não là serotonin và dopamin, đặc biệt đối với serotonin.
Do tác động đến chức năng “sinh serotonin” của não mà ma túy gây nên hội chứng gọi là “hội chứng serotonin” (serotonin syndrome) gây thay đổi cách cư xử, thái độ, thuốc lắc còn gây tăng thân nhiệt (người nóng lên như bị sốt).
Quan trọng hơn hết là nó gây độc tính đối với não. Việc sử dụng ma túy đá lâu dài không đưa đến cái chết tức khắc hay từ từ cũng dẫn đến các bệnh tâm thần, từ lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.
| Ma tuý đá. |
Có thể loạn thần ngay lần đầu sử dụng
Theo TS.BS Nguyễn Văn Tuấn, Khoa điều trị lạm dụng chất (khoa H), Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, ma túy tổng hợp là một trong những loại ma túy mạnh nhất, có tác dụng kích thích trên hệ thần kinh trung ương và cơ thể. Ở Việt Nam, ma túy tổng hợp được sử dụng chủ yếu là “ma túy đá” và “thuốc lắc”.
Ma túy đá về hóa học là methamphetamine dạng tinh khiết (methamphetamine crystal). Khi sử dụng liều cao có thể nhiễm độc cấp methamphetamine, biểu hiện bằng tình trạng kích thích mạnh về tâm thần, cơ thể, gây ảo giác, hoang tưởng cấp, rối loạn cảm xúc và hành vi, người bệnh mất kiểm soát. Những biểu hiện này, dân nghiện gọi là “ngáo đá”.
“Nhiều bệnh nhân (BN) từng điều trị ở BV Tâm thần Hà Nội kể lại, khi “ngáo đá” họ nhìn thấy người thân ruột thịt như là quái vật, dị nhân, ác quỷ…, hoặc cảm giác như ai đó đang và sẽ tấn công, giết hại mình nên họ có phản ứng hoặc chạy trốn hoặc tấn công lại”, TS. Tuấn cho biết.
Còn về mặt cơ thể, với tác động cấp tính của ma túy đá có thể gây nên tình trạng trụy tim mạch do hưng phấn tim mạch quá mức, gây thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp…, ảnh hưởng tới xương, răng, nội tiết, đặc biệt có thể gây rối loạn chuyển hóa mà chủ yếu là ảnh hưởng tới xương và hệ thống hormon, gây nên tình trạng rối loạn sinh tinh, cũng như chất lượng về tinh trùng gây vô sinh.
Về hậu quả lâu dài, ma túy đá gây rối loạn chức năng, tổn thương não mãn tính, tức là không có ma túy đá trong máu vẫn tồn tại tình trạng loạn thần, hoang tưởng, ảo giác kéo dài, rối loạn cảm xúc, hành vi do ảo giác, hoang tưởng gây ra.
Còn một mối nguy hại nữa là tình trạng sau tác động của ma túy đá còn được gọi là “xả đá”, gây hưng phấn về mặt tình dục, họ có thể sống thác loạn như bầy đàn, dẫn đến việc quan hệ tình dục không có kiểm soát và bảo vệ dẫn đến nguy cơ cao lây nhiễm các bệnh tình dục như HIV, giang mai, lậu…
“Điểm khác biệt so với ma túy truyền thống như thuốc phiện và heroin là ma túy đá không nhất thiết nghiện mới gây loạn thần, mà lạm dụng lần đầu cũng có thể gây nên loạn thần do nhiễm độc methamphetamine. Nhiễm độc methamphetamine gây loạn thần cấp, trong tình trạng này người sử dụng mất kiểm soát cảm xúc, hành vi, có thể gây nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh, thậm chí gây án”, TS. Tuấn nhấn mạnh.
| Sử dụng ma tuý đá gâ nhiều hệ luỵ. |
Hủy hoại não, tim và toàn bộ cơ thể
Việc sử dụng ma túy đá không đem đến cái chết ngay lập tức nhưng khi sử dụng nhiều, lặp đi lặp lại nó sẽ khiến bệnh nhân lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.
Chất Methamphetamine trong ma túy đá sẽ làm tăng nhịp tim một cách bất thường cũng như nhiệt độ cơ thể. Nếu nhiệt độ vượt quá mức cho phép, con nghiện có nguy cơ bị đột quỵ, tổn thương não bất thường và dẫn tới cái chết ngay lập tức.
Ma túy đá có thể gây nên tình trạng trụy tim mạch do hưng phấn tim mạch quá mức, gây thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp…, ảnh hưởng tới xương, răng, nội tiết, đặc biệt có thể gây rối loạn chuyển hóa mà chủ yếu là ảnh hưởng tới xương và hệ thống hormone.
| Ma tuý đá huỷ hoại toàn bộ cơ thể. |
Quá trình ma túy đá gây ảo giác lên người sử dụng Khi sử dụng ma túy đá, người dùng sẽ trải qua nhiều giai đoạn ma túy tác động vào hệ thần kinh trung ương, làm biến đổi và chi phối mọi hành vi. Ban đầu, sau khi hút, tiêm chích ma túy, người dùng sẽ trải qua việc tăng nhịp tim, tăng quá trình trao đổi chất và tăng huyết áp. Các biến đổi này tạo thành cơn hưng phấn vật lý kéo dài tới 30 phút. 4 đến 16 giờ sau, người dùng trải qua cơn khoái cảm thấy mình thông minh, tự tin và tập trung cao độ hơn. Thái độ của họ trở nên hung dữ, hay gây sự, ngắt lời và làm những việc vô nghĩa xuất phát từ hiệu ứng ảo giác. Trong khoảng 3 đến 15 ngày, người bệnh lại tiếp tục dùng thêm ma túy với ham muốn duy trì khoái cảm. Người dùng ma túy không buồn ngủ, phấn khích về cả thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên sau mỗi lần sử dụng, khoái cảm sẽ giảm đi. Họ mất ngủ liên tục từ 3 đến 15 ngày, gặp ảo giác, nghe và thấy những điều người khác không cảm nhận được. Họ rất dễ gây nguy hiểm cho những người xung quanh. Đó là quá trình ma túy đá gây ảo giác lên người sử dụng. Sau những giai đoạn kể trên, người dùng ma túy hoàn toàn suy sụp. Họ trở nên vô cảm và có nhu cầu ngủ li bì đến khi trở lại bình thường, với thể trạng xấu đi nhiều so với trước khi sử dụng ma túy đá. Người nghiện ma túy sẽ mắc các chứng rối loạn tâm thần như lo âu, trầm cảm, kích động, suy giảm nhận thức, ảo giác bị truy hại, giết chóc. |
Mỹ An (T/h)
