Nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của mạng xã hội Facebook Mark Zuckerberg đang ấp ủ mục tiêu thậm chí còn tham vọng hơn việc phủ sóng internet khắp toàn cầu. Đó là điều có thể khẳng định khi anh và người vợ của mình bày tỏ nguyện vọng được hỗ trợ xóa bỏ mọi căn bệnh trên thế giới trong thế kỷ 21 này.
| Mark Zuckerberg và Priscilla Chan tại buổi lễ tuyên bố chi 3 tỷ USD nghiên cứu điều trị bệnh. Ảnh: AP. |
Mục tiêu kỳ hạn… 80 năm
Theo thông tin mới nhất, Zuckerberg cùng vợ là Priscilla Chan cam kết sẽ bỏ ra khoản tiền không nhỏ là 3 tỷ USD trong giai đoạn 10 năm tới để đẩy nhanh các hoạt động nghiên cứu khoa học cơ bản. Nguồn tiền sẽ được “rót” vào quá trình tạo ra các công cụ nghiên cứu, từ phần cứng tới phần mềm, thậm chí cả những kỹ thuật chưa được khám phá ra, với hy vọng sẽ dẫn tới những bước đột phá trong khoa học, tương tự như những phát minh và phát hiện về kính hiển vi và trình tự chuỗi DNA trong các thế hệ trước.
Với mục tiêu đề ra là “chữa trị, phòng ngừa hoặc kiểm soát tất cả bệnh dịch” trong khoảng 80 năm tới, cặp vợ chồng nổi tiếng hiện đã hơn 30 tuổi ít có khả năng sống tới khi kiểm chứng thành quả. Họ thừa nhận rằng cái đích vạch ra thoạt nghe có vẻ điên rồ, nhưng vẫn tỏ ra tin tưởng mạnh mẽ khi nhìn lại bước tiến rất dài của y học và khoa học trong 100 năm qua – với sự ra đời của vắcxin, nhóm thuốc điều trị mỡ máu (statin) phòng ngừa bệnh mạch vành, hóa trị,… sau hàng thiên niên kỷ hầu như không có chút tiến bộ nào.
Ông chủ Facebook Zuckerberg cho rằng với tốc độ tiến triển như hiện nay, có khả năng sẽ giải quyết được hầu hết các vấn đề này “vào cuối thế kỷ 21”. Cặp vợ chồng Zuckerberg-Chan đã bỏ ra quãng thời gian 2 năm để trao đổi với giới khoa học và chuyên gia trong các lĩnh vực khác trước khi lên kế hoạch cho “tham vọng” của họ. Trong một cuộc phỏng vấn, Zuckerberg từng nhấn mạnh rằng quyết định này “không phải là điều mà chúng tôi rút ra từ sách vở”.
Thông qua tổ chức nhân đạo có tên Sáng kiến Chan Zuckerberg, cam kết của cặp đôi sẽ bao gồm khoản tiền 600 triệu USD dành cho việc thành lập một trung tâm nghiên cứu mới tại San Francisco. Đó sẽ là nơi giới nghiên cứu khoa học và y tế sẽ cùng làm việc với các kỹ sư trong các dự án kéo dài nhiều năm hoặc thậm chí là nhiều thập kỷ. Mục tiêu cũng không phải chỉ tập trung hạn hẹp trong phạm vi các bệnh cụ thể, chẳng hạn như ung thư xương hay bệnh Parkinson, mà thay vào đó là tiến hành hoạt động nghiên cứu cơ bản. Dễ hiểu hơn, có thể hình dung việc lập bản đồ tế bào chỉ rõ các dạng tế bào khác nhau trong cơ thể có thể hỗ trợ các nhà nghiên cứu điều chế ra nhiều loại thuốc khác nhau.
Truyền cảm hứng
Nhiều người cho rằng, có lẽ chính công việc bác sỹ nhi khoa của Chan là động lực lớn thôi thúc vợ chồng ông chủ mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay quyết định theo đuổi một mục tiêu cao cả đến vậy. Chia sẻ với hãng tin AP của Mỹ, phu nhân nhà Zuckerberg nói: “Tôi từng ở cạnh nhiều gia đình khi đã chạm tới giới hạn khả thi của y học và khoa học. Tôi đã phải thông báo tới nhiều người nhà bệnh nhân về căn bệnh bạch cầu quái ác, hay đơn giản là chúng tôi không đủ khả năng cứu sống con cái của họ”.
Zuckerberg và Chan hy vọng cố gắng của họ sẽ là nguồn cảm hứng cho những nỗ lực và sự hợp tác có tầm ảnh hưởng xa rộng hơn trong các lĩnh vực khoa học, y tế và kỹ thuật, để hoạt động nghiên cứu cơ bản sẽ không bao giờ vấp phải những giới hạn. Về thực trạng hiện nay, Zuckerberg cũng bày tỏ quan điểm: “Chúng ta chi cho hoạt động chăm sóc sức khỏe, trị bệnh khoản tiền nhiều gấp 50 lần con số chi cho hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ để hướng tới việc ngay từ đầu không có người nào bị nhiễm bệnh nữa”.
Eric Lander, giáo sư sinh học tại Viện Công nghệ Massachusetts chia sẻ rằng ông đã có khoảng 20 cuộc trao đổi với Zuckerberg và Chan trong năm qua về sáng kiến kể trên và gọi nó là “mục tiêu đúng đắn trong khung thời gian hợp lý”. Dù không trực tiếp tham gia vào dự án này, song cũng như nhiều đồng nghiệp khác, giáo sư Lander tỏ rõ lòng tin vào triển vọng của nó, khen ngợi rằng “Mark đã mang lại những mô hình mới cho lĩnh vực này thông qua Facebook”. Bản thân Zuckerberg cũng khẳng định với nguồn quỹ ủng hộ hoạt động khoa học như hiện nay, khó có thể xây dựng các nhóm khoa học với quy mô như điều có thể tìm thấy ở “một công ty công nghệ đẳng cấp thế giới”.
Trên tạp chí Science, David Baltimore - chủ nhân giải Nobel danh giá cũng viết rằng những nỗ lực từ phía khu vực tư như của Zuckerberg và Chan có thể hỗ trợ bổ sung vào hoạt động gây quỹ của chính phủ và “khởi xướng cho những đột phá trong nghiên cứu theo chiều hướng chưa được kiểm chứng mà vốn dĩ không nhận được nguồn hỗ trợ từ chính phủ”.
Trung tâm sắp sửa ra đời của vợ chồng nhà Zuckerberg sẽ có tên là Biohub và hoạt động với tư cách một trung tâm nghiên cứu độc lập tại Đại học California, San Francisco, cộng tác với Đại học California tại Berkeley và Đại học Stanford. Sáng kiến khoa học Chan Zuckerberg sẽ do nhà thần kinh học nổi tiếng Cori Bargmann điều hành và hứa hẹn đem lại cơ hội có một không hai để đưa khoa học phát triển theo chiều hướng hoàn toàn mới.
Cặp đôi đáng ngưỡng mộ
Ắt hẳn nhiều người vẫn còn nhớ thời điểm cuối năm 2015, cặp đôi Zuckerberg và Chan cũng từng gây chấn động làng truyền thông khi tuyên bố sẽ quyên góp 99% tổng tài sản của mình cho các hoạt động từ thiện. Khi con gái bé bỏng chào đời, cặp vợ chồng đã không ngần ngại đi đến quyết định “cho đi” gần như toàn bộ số của cải đang sở hữu để góp phần hỗ trợ giải quyết các vấn đề của thế giới.
Thời điểm đó, con số 99% nói trên được định giá khoảng hơn 45 tỷ USD giá trị chứng khoán của Facebook, và nhà Zuckerberg đã chuyển chúng cho Sáng kiến Chan Zuckerberg, với quyền kiểm soát cổ phần Facebook vẫn nằm trong tay Zuckerberg. Còn với quyết định có phần táo bạo vừa qua, Zuckerberg và Chan chỉ nhấn mạnh rằng họ tin mục tiêu đặt ra có thể được hiện thực hóa, nếu không phải ở thời của họ, thì sẽ là ở thời của con cái. Rõ ràng, họ không màng đến việc bao giờ “thu lãi”, mà chỉ quan tâm đến khoản lợi mà cộng đồng sẽ được thụ hưởng trong tương lai.
Vợ chồng Zuckerberg-Chan thường được so sánh với Bill và Melinda Gates, cặp đôi tỷ phú cũng dành nhiều tâm sức và tài lực cho các vấn đề y tế và giáo dục. Nhà Gates từng tuyên bố đầu tư vào hoạt động nghiên cứu khoa học cơ bản là gốc rễ cho những sáng kiến và thành tựu quan trọng nhất của thế giới. Và gia đình ông chủ Microsoft cũng nhận xét rằng Zuckerberg và Chan “đang có những gắn kết vượt xa sức tưởng tượng với hoạt động nghiên cứu và phát triển, từ đó dẫn lối mở đường đến với những cú đột phá trong điều trị bệnh và giúp hàng triệu người thoát cảnh nghèo đói”.
Nguồn: Báo Nghệ An
