Phần nghi lễ ghê rợn nhất là đoạn hai chú lợn bị chém sẽ được diễn ra tại khu vực quây kín và hạn chế người vào chứng kiến.
Sáng 10/2 (mùng 6 tháng Giêng), người dân làng Ném Thượng (phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) tổ chức lễ hội chém lợn tại đình làng nhằm tôn vinh đức thánh Đoàn Thượng, một danh tướng thời Lý có công với dân, với nước.
Từ chiều 5/1 Âm lịch, hai “ông ỉn” được tắm sạch sẽ và bôi thêm son đỏ khắp người, ngự ở sân đình - Ảnh: Dân Việt. |
Lễ hội là nét văn hóa lâu đời của người dân làng Ném Thượng, được tổ chức hàng năm nhằm tưởng nhớ vị thành hoàng làng (sứ quân Nguyễn Thủ Tiệp hoặc tướng quân Đoàn Thượng) đã chém lợn để nuôi quân, đồng thời cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
Ông Nguyễn Văn Hiển, Phó Chủ tịch UBND phường Khắc Niệm, TP. Bắc Ninh (Trưởng ban tổ chức lễ hội Ném Thượng) cho biết, song song với lễ hội, nghi lễ chém lợn cũng được người dân địa phương khôi phục và gìn giữ từ nhiều năm nay.
Từ tháng 8 năm trước, dân làng đã chọn những con lợn giống và người chủ nuôi hợp tuổi, có gia cảnh tốt để giao nhiệm vụ chăn nuôi, chờ đến ngày lễ. Năm nay, anh Nguyễn Đăng Học và chị Vũ Thị Hà được chọn là một trong hai gia đình 49 tuổi nuôi lợn làm lễ.
Để bày tỏ lòng thành, dân làng gọi 2 chú lợn là “ông Ỉn”. “Ông Ỉn” được anh Học, chị Hà chăm sóc từ rằm tháng 8 năm ngoái, tăng từ 30 kg lên 167 kg.
Đoàn tế rước di chuyển hai “ông ỉn” xung quanh làng để người dân được nhìn ngắm “ông ỉn” và lấy may trong năm mới - Ảnh: Dân Việt. |
2 “ông Ỉn” sau khi được rước đi quanh làng thì sẽ được đưa vào phòng kín để thực hiện nghi lễ. Trước đây, nghi lễ được diễn ra công khai ở sân đình. Nhưng từ năm 2016, sau nhiều tranh luận trong và ngoài nước, nghi lễ chém lợn được thực hiện ở một khu được quây kín bạt bên phải đình.
Khu vực tiến hành chém lợn được quây kín và hạn chế người ra vào - Ảnh: Tri thức trực tuyến. |
Bên ngoài phòng chém, đội múa lân vẫn biểu diễn phục vụ người xem. Tiếng nhạc bật to để át đi phần nào tiếng kêu của 2 “ông Ỉn”. Nghi lễ kết thúc, cỗ ngọc tế thánh làm từ thịt của 2 “ông” được chuẩn bị trong 10 phút. Cỗ ngọc sau khi được dâng lên cúng lễ sẽ được chia lộc cho các cụ cao niên và khách thập phương, phần còn lại được chia cho các suất đinh trong làng.
“Chúng tôi đã vận động, tuyên truyền giải thích cho người dân hiểu và khuyên người dân từ bỏ việc chém lợn giữa sân đình gây. Trong các năm 2016, 2017, 2018, chúng tôi vẫn thực hiện nghi lễ rước hai “ông ỉn” từ đình đi quanh làng, nhưng không thực hiện việc chém lợn ở giữa đình nữa. Việc làm này nhận được sự đồng tình của lãnh đạo tỉnh, các địa phương, người dân ở làng Ném Thượng”, ông Hiển chia sẻ.
Xung quanh lễ hội này, nhiều ý kiến cho rằng, trước đó năm Dậu, nhiều người đã kiêng cúng gà. Năm 2019 Kỳ Hợi, là năm con lợn, vậy tại sao làng không bỏ lễ hội này trong năm nay. Ông Hiển nói thêm: “Đây là tục lệ, tín ngưỡng bao đời nay của làng Ném Thượng nên không thể bỏ, kể cả năm nay là năm Kỷ Hợi. Thêm nữa, kể cả chúng tôi vận động, thuyết phục, các cụ bô lão, người dân trong làng cũng không đồng ý. Tôi cho rằng, quan trọng là ở tâm mỗi gia đình. Vào năm Dậu, có gia đình không cúng gà, nhưng có gia đình vẫn cúng gà bình thường đó thôi”.
Vị Trưởng ban tổ chức lễ hội Ném Thượng cho biết thêm, lễ hội Ném Thượng năm 2019 sẽ diễn trong hai ngày 9-10/2/2019 (tức ngày 5 và 6 Âm lịch). “Về cơ bản lễ hội năm nay không có nhiều thay đổi, nghi lễ rước hai “ông ỉn” đi quanh làng vẫn diễn ra. Và cũng không có màn chém lợn giữa sân đình. Sau khi hành lễ xong, hai “ông ỉn” sẽ được đưa vào khu vực làm cỗ ngọc tế Thánh. Khu vực này được quây kín và lực lượng công an bảo vệ nghiêm ngặt, chỉ những người trong ban tổ chức mới được vào trong”, ông Hiển thông tin.
Minh Minh(T/h)
