(ĐSPL) - Về làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ, huyện Thuận Thành, Bắc N?nh mớ? b?ết nơ? đây còn gìn g?ữ được g?ống gà mà từ trước đến nay nh?ều ngườ? chỉ b?ết qua những bức tranh gà ở tranh dân g?an Đông Hồ.
Xa xưa, ngườ? dân làng Hồ co? gà Hồ như một n?ềm tự hào làm vật phẩm t?ến vua, làm tế lễ, quà b?ếu trong những dịp Tết đến, xuân về. Ngườ? xưa không co? nó đơn thuần như một loạ? thực phẩm để mua bán mà nhìn nhận gà Hồ như một tác phẩm nghệ thuật. Đơn g?ản bở? nó mang một dáng vẻ dũng mãnh, hùng tráng mà các g?ống gà khác không có được.
Gà Hồ là g?ống gà ở làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ (Thuận Thành, Bắc N?nh), vốn đẹp như tranh vẽ, nhìn gà trống trưởng thành hộ? đủ 5 phẩm chất của bậc quân tử: văn, vũ, dũng, nhân, tín. “Đầu công, mình cốc cánh tra?” đó là câu truyền m?ệng về nhận b?ết g?ống gà Hồ.
Gà Hồ có những nét đẹp r?êng mà tất cả các g?ống gà khác không có được. Con gà trống chỉ có 2 màu lông chính. Đó là màu lĩnh (đen) và màu mận chín (đỏ đậm).
Gà Hồ đầu rất to (đầu gộc). Mào gà to có màu đỏ hoặc màu hồng như màu hoa mẫu đơn. Còn đuô? gà thường xòe to như cá? nơm, các lông đuô? bằng nhau. Mỗ? kh? những chú gà trống cất t?ếng gáy, ngườ? ta dễ nhìn thấy cá? đuô? nơm ấy. Chân gà Hồ thường to, tròn (quản), vẩy chân mịn màu vỏ đỗ nành.
Chúng tô? về thăm làng Hồ đúng vào ngày tổ chức hộ? th? gà Hồ (Ngày 9/2 âm lịch vừa qua) theo thể thức mớ?, đã phản ánh được nét văn hóa độc đáo của một làng quê có truyền thống nuô? những con gà t?ến vua.
Dân làng Lạc Thổ của thị trấn Hồ cho b?ết, đây là cuộc th? lần thứ tư, sau kh? bị g?án đoạn 13 năm. Chắc phả? đợ? khá lâu mớ? lạ? có cuộc th? này, nên không khí lễ hộ? tạ? đây đã rất náo nh?ệt. Những con gà dự th? được chủ nhân đưa đến nhận mã số, rồ? xếp hàng chờ tớ? lượt để Ban g?ám khảo chấm và sẽ chọn ra những đô? trống má?, đơn trống và đơn má? để trao các g?ả? nhất, nhì, ba cho từng loạ?.
Sau kh? cuộc th? kết thúc chúng tô? tìm đến nhà ông Đỗ Tá Dũng, thôn Lạc Thổ, thị trấn Hồ, Thuận Thành, Bắc N?nh, ngườ? tham dự th? phần cặp đô? gà và đã đạt g?ả? nhất cặp.
Ông cho b?ết: Gà Hồ dự th? được đánh g?á theo những t?êu chí ngh?êm ngặt. Gà trống phả? đạt trọng lượng từ 4kg trở lên, đầu gộc, mang màu mã mận (màu mận chín) hoặc mã lĩnh (màu đen), mào xít hoặc mào nụ, chân cao tròn và to vừa phả?, vẩy mịn màu da hạt đậu nành, đuô? nơm. Gà má? ngoà? v?ệc có đầy đủ các t?êu chí như gà trống, phả? đạt trọng lượng từ 3kg, lông mang màu mã thó (trắng màu đất thó), mã sẻ (lông ch?m sẻ), mã nhãn (màu quả nhãn chín).
Tổng đ?ểm của các con gà tham g?a cuộc th? là 80, trong đó cân nặng ch?ếm một nửa số đ?ểm, nửa số đ?ểm còn lạ? ch?a đều cho 5 t?êu chí gồm đầu, mào, mã, chân và đuô?.
Vớ? một ngườ? luôn đề cao chữ tín như ông Đỗ Tá Dũng thì v?ệc khách hàng đến mua gà nhà ông thì luôn phả? hẹn trước và trong tình trạng th?ếu. Quan đ?ểm của ông là chỉ bán gà do chính g?a đình chăn nuô? thì mớ? đảm bảo và chịu trách nh?ệm về những con gà này.
Dướ? góc độ ẩm thực thì thịt gà Hồ là một món ăn ngon. Thịt thơm, g?òn, ngọt, ăn một lần là nhớ mã?. Vì là loạ? gà g?ống to nên gà muốn ăn thịt được phả? từ 2,5-3 kg trở lên. Vì thế thờ? g?an nuô? một con gà thịt kéo dà? đến 7- 8 tháng. Số lượng gà được bán làm thực phẩm chưa nh?ều.
“Đây là một g?ống gà to, có đặc đ?ểm đầu to, chân to, nó khắc hẳn vớ? gà ngoà? chợ. Nên mỗ? g?a đình nuô? rất kỳ công trong v?ệc chăm sóc. Thức ăn cho gà Hồ chủ yếu là thóc và nấu cám nên thịt rất thơm và săn chắc.
Ch?a tay Lạc Thổ, đ?ều mà chúng tô? tâm đắc nhất đó là ngườ? dân Lạc Thổ a? a? cũng vu? và có nh?ệt huyết muốn gây dựng và bảo tồn dòng g?ống gà Hồ, để t?ếng vang gà Hồ còn mã? bay xa.
GIANG NAM
