Trả lời kiến nghị của cử tri trước Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về việc gần đây các trang mạng xã hội thường xuyên đăng tải những nội dung chưa được kiểm chứng về chất lượng và một số thông tin sai lệch; một số ca sĩ nổi tiếng đăng những hành động không phù hợp với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam, gây bất bình và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của người dân, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) có biện pháp xử lý như thế nào?
Trả lời về vấn đề này, Bộ TT&TT cho biết, tình trạng nghệ sĩ, người nổi tiếng và KOLs (người có tầm ảnh hưởng) tham gia quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đang diễn biến phức tạp và gây nhiều hệ lụy tiêu cực.
Các cá nhân này thường lợi dụng sự nổi tiếng, được nhiều người quan tâm để quảng cáo phóng đại công dụng của thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh và mỹ phẩm, lừa dối người tiêu dùng về việc đã sử dụng sản phẩm; dùng uy tín cá nhân quảng cáo cho hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, dịch vụ tài chính, đầu tư, tiền ảo và tín dụng đen…
Kiến nghị xử lý nghiêm KOLs quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội
Hình thức quảng cáo phổ biến nhất là tự đăng tin bài, livestream bằng tài khoản mạng xã hội (MXH) có đông người theo dõi của mình; hoặc xuất hiện trong các hình ảnh, video được nhãn hàng phát tán, chạy quảng cáo rộng rãi trên mạng, chủ yếu là trên MXH xuyên biên giới.
Thế nhưng, việc xử lý vi phạm này chưa triệt để. Nêu lý do của tình trạng này, Bộ TT&TT cho biết, Luật Quảng cáo năm 2012 chưa có quy định về trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, KOLs khi tham gia quảng cáo.
Do đó, chưa có ràng buộc đối với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, KOLs trong trường hợp nội dung quảng cáo là không đúng sự thật hoặc yêu cầu họ phải tìm hiểu về công dụng, tính năng, nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm, dịch vụ và có trách nhiệm về các nội dung mình quảng cáo.
Bên cạnh đó, chế tài xử phạt thấp, chưa đủ tính răn đe so với thu nhập từ quảng cáo phi pháp mang lại.
Để ngăn chặn tình trạng này, Bộ TT&TT đang tiếp tục tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm đối với nghệ sĩ và KOLs: Bộ sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc giám sát, xử lý nghiêm những nghệ sĩ, KOLs quảng cáo sai sự thật, đồng thời đăng tải thông tin công khai về các trường hợp vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo người dân;
Tập trung rà quét, phát hiện và xử lý các quảng cáo sai sự thật, tập trung trên Facebook, YouTube, TikTok; yêu cầu Facebook, Google, TikTok tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về quảng cáo, chặn gỡ các quảng cáo sai sự thật theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, tập trung vào nhóm sản phẩm thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không cho phép quảng cáo khi chưa được cơ quan chuyên ngành về y tế cấp phép, xác nhận nội dung quảng cáo; đồng thời, xây dựng các thuật toán AI để chủ động rà quét, gỡ bỏ triệt để quảng cáo và tài khoản quảng cáo có vi phạm.
Bộ TT&TT cho biết Bộ này cũng sẽ phối hợp với các Bộ, ngành và áp dụng biện pháp kỹ thuật, công nghệ AI để tăng cường quản lý, rà quét nội dung, hình ảnh, video để phát hiện quảng cáo vi phạm.
Đặc biệt, Bộ TT&TT cũng đề xuất bổ sung trách nhiệm xác thực thông tin quảng cáo và đảm bảo nội dung quảng cáo minh bạch, an toàn của người nổi tiếng, KOLs vào Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quảng cáo: phân biệt nội dung quảng cáo và nội dung thông thường; thông báo cho người xem về việc đang thực hiện quảng cáo; tuân thủ quy định về pháp luật về quảng cáo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bổ sung thêm các chế tài xử phạt để đảm bảo tính răn đe như: tăng mức phạt, thu hồi Giấy phép, truy thu thu nhập từ việc quảng cáo phi pháp, cấm hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo;
Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai quy trình xử lý vi phạm đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, theo hướng: Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật; Hạn chế biểu diễn, phát sóng, đăng tải, sử dụng hình ảnh trên báo chí, Đài phát thanh truyền hình, trên môi trường mạng theo Quy trình thí điểm đã ban hành (phong sát)…
