Ngườ? chết cũng được bảo trợ(?!)
Sau một năm trờ? đ?ều tra, cùng vớ? sự g?úp đỡ của các đồng ngh?ệp tờ Tampa Bay T?mes (bang Flor?da) và trung t&ac?rc;m Báo cáo đ?ều tra CIR (The Center for Invest?gat?ve Report?ng), các phóng v?&ec?rc;n CNN đ&at?lde; vẽ l&ec?rc;n một bức tranh toàn cảnh về các tổ chức từ th?ện tạ? Hoa Kỳ. B&ec?rc;n cạnh nh?ều t&ec?rc;n tuổ? uy t&?acute;n, hoạt động theo đúng t&oc?rc;n chỉ cao đẹp th&?grave; đáng t?ếc thay, cũng kh&oc?rc;ng th?ếu những kẻ cơ hộ? lợ? dụng nỗ? đau của ngườ? khác để trục lợ?.
Nằm trong một kho phế l?ệu ph&?acute;a sau một trạm xăng ở Flor?da, tổ chức mang t&ec?rc;n “Mạng lướ? chăm sóc trẻ em” (KWN-K?ds W?sh Network) mỗ? năm nhận được hàng tr?ệu đ&oc?rc; la Mỹ từ các nhà hảo t&ac?rc;m tr&ec?rc;n khắp thế g?ớ?. Sứ mệnh ch&?acute;nh của tổ chức là hỗ trợ tà? ch&?acute;nh cho các g?a đ&?grave;nh có con nhỏ bị th?ệt mạng và phòng chống những ta? nạn chết ngườ? thường gặp ở trẻ em, nhưng cách ch? dùng quỹ cứu trợ của tổ chức này thật chẳng khác nào là lừa đảo.
Các chuy&ec?rc;n g?a tà? ch&?acute;nh của CNN và CIR đ&at?lde; bóc tách dòng t?ền ch? t?&ec?rc;u của KWN và phát h?ện ra rằng, trung b&?grave;nh họ chỉ dành chưa đầy 3 cent tr&ec?rc;n mỗ? đ&oc?rc; la (1 đ&oc?rc; la = 100 cent) cho hoạt động nh&ac?rc;n đạo. Hầu hết số t?ền còn lạ? (tr&ec?rc;n 97\%) được dành cho các nhà vận động tà? trợ của tổ chức này và các c&oc?rc;ng ty “ph? lợ? nhuận” mà tổ chức này thu&ec?rc; để g?úp duy tr&?grave; hoạt động của m&?grave;nh. Trong thập n?&ec?rc;n 1990-2000, KWN đ&at?lde; ch? ra gần 110 tr?ệu USD cho v?ệc k&ec?rc;u gọ? tà? trợ. Th&ec?rc;m 4,8 tr?ệu USD nữa được trả cho ngườ? sáng lập, tổ chức và các c&oc?rc;ng ty tư vấn.
Một thực tế đáng buồn là các tổ chức từ th?ện như KWN ở Hoa Kỳ kh&oc?rc;ng phả? là cá b?ệt. Từ hồ sơ của Ch&?acute;nh phủ và các bang, nhóm đ?ều tra đ&at?lde; xác định được gần 6.000 tổ chức từ th?ện đ&at?lde; ch? phần lớn t?ền quy&ec?rc;n góp được cho các c&oc?rc;ng ty ph? lợ? nhuận, thay v&?grave; cho các trường hợp cần được g?úp đỡ. Số t?ền ch? sa? mục đ&?acute;ch này ở 50 tổ chức “tồ? tệ nhất” l&ec?rc;n tớ? gần một tỷ USD chỉ trong vòng một thập n?&ec?rc;n qua.
T&?acute;nh trung b&?grave;nh, tỷ lệ ch? cho đúng đố? tượng chưa tớ? 4\%. Chỉ các c&oc?rc;ng ty “s&ac?rc;n sau” là vớ bẫm: một tổ chức chuy&ec?rc;n g?úp đỡ bệnh nh&ac?rc;n ung thư đ&at?lde; ch? 18 tr?ệu USD trong vòng 8 năm cho một c&oc?rc;ng ty tư vấn thuộc sở hữu của con tra? ngườ? sáng lập. Tương tự, khoản ch? lớn nhất của một tổ chức khác lạ? là dành cho đề tà? ngh?&ec?rc;n cứu y khoa ở c&oc?rc;ng ty tư nh&ac?rc;n chuy&ec?rc;n tư vấn do ngườ? nhà Chủ tịch tổ chức này đứng đầu. Theo thống k&ec?rc; của tờ Tampa Bay T?mes, từ năm 1998 đến nay, các tổ chức từ th?ện ở bang này đ&at?lde; thu được 68 tr?ệu USD t?ền tà? trợ, trong kh? con số lũy kế ch? ra cho các nạn nh&ac?rc;n chỉ là hơn 3 tr?ệu USD.
Các khoản ch? trực t?ếp cho ngườ? cần g?úp đỡ lu&oc?rc;n thấp nhất
Để che g?ấu sự ph? lý này, l&at?lde;nh đạo các tổ chức này đ&at?lde; dùng đủ mọ? ch?&ec?rc;u trò để đánh lừa các nhà hảo t&ac?rc;m. Thủ thuật kế toán thường được dùng là thổ? phồng g?á trị của các khoản cứu trợ thực sự. B&ec?rc;n cạnh đó là v?ệc lập “danh sách ma” những ngườ? đang hưởng trợ cấp thường xuy&ec?rc;n. CIR phát h?ện ra, trong danh sách của một tổ chức như thế, có rất nh?ều cựu ch?ến b?nh v&oc?rc; g?a cư, thậm ch&?acute; cả những bệnh nh&ac?rc;n ung thư đ&at?lde; chết từ nh?ều năm nay. Tr&ec?rc;n sổ sách, những ngườ? này đều đang được chăm sóc tạ? bệnh v?ện hoặc nhà r?&ec?rc;ng, dướ? sự bảo trợ về k?nh ph&?acute; của tổ chức này.
Ngườ? d&ac?rc;n nổ? khùng kh? lòng tốt bị lợ? dụng
Nhóm đ?ều tra đ&at?lde; gặp rất nh?ều khó khăn kh? muốn t?ếp cận sự thật. Dù là một tổ chức l?&ec?rc;n bang, nhưng CIR chỉ nhận được những lờ? từ chố? kh? y&ec?rc;u cầu các tổ chức từ th?ện bị ngh? ngờ cho phép t&?grave;m h?ểu số l?ệu kế toán. Nh?ều ngườ? đứng đầu các tổ chức như thế thậm ch&?acute; còn đe dọa gọ? cảnh sát và ra lệnh bảo vệ đóng cửa, kh&oc?rc;ng t?ếp khách. &Oc?rc;ng này vộ? v&at?lde; chu? vào xe hơ? kh? thấy phóng v?&ec?rc;n đang định chụp ảnh m&?grave;nh.
Một ngườ? đ?ều hành khác th&?grave; cở? mở hơn, đồng ý trả lờ? phỏng vấn nhưng cũng kh&oc?rc;ng chịu t?ết lộ các con số. Ngườ? đ?ều hành này cho b?ết, hoạt động của tổ chức m&?grave;nh là “hướng đến mục t?&ec?rc;u l&ac?rc;u dà?”, n&ec?rc;n những số l?ệu h?ện tạ? chưa nó? l&ec?rc;n đ?ều g&?grave;. Để b?ện m?nh cho những khoản t?ền khổng lồ ch? cho các c&oc?rc;ng ty tư vấn, vị G?ám đốc đ?ều hành này cho b?ết, ch? ph&?acute; cho v?ệc g&ac?rc;y quỹ ngày càng cao do v?ệc k&ec?rc;u gọ? tà? trợ trong thờ? buổ? k?nh tế khó khăn này đang trở n&ec?rc;n rất khó khăn.
Trước những khuất tất tày trờ? này, dư luận Mỹ đang hết sức phẫn nộ. Bấy l&ac?rc;u nay, họ lu&oc?rc;n t?n tưởng rằng những đồng t?ền ủng hộ của m&?grave;nh đang được sử dụng đúng mục đ&?acute;ch, góp phần g?ảm bớt khó khăn, khổ đau cho những ngườ? nghèo khó tr&ec?rc;n đất nước và toàn thế g?ớ?. Kh&oc?rc;ng a? ngờ được rằng, m&?grave;nh lạ? đang v&oc?rc; t&?grave;nh làm g?àu cho các c&oc?rc;ng ty s&ac?rc;n sau của cá nh&ac?rc;n l&at?lde;nh đạo các tổ chức từ th?ện “rởm” ấy. &Oc?rc;ng Wh?te, g?áo sư k?nh tế học tạ? trường đạ? học Columb?a cho b?ết, ch? ph&?acute; cho hoạt động của một tổ chức từ th?ện kh&oc?rc;ng được vượt quá 35 cent tr&ec?rc;n mỗ? đ&oc?rc; la thu được, bao gồm tất cả các khoản ch? như lương cho nh&ac?rc;n sự, ch? ph&?acute; hành ch&?acute;nh và cả v?ệc vận động tà? trợ.
Bản danh sách “đen” gồm 50 tổ chức từ th?ện “rởm” được c&oc?rc;ng kha?
Trong bảng danh sách “đen” gồm “50 tổ chức từ th?ện tồ? tệ nhất Hoa Kỳ” mà nhóm đ?ều tra c&oc?rc;ng bố, h?ện tạ?, tổ chức KWN - K?ds W?sh Network đang đứng đầu bảng. Số t?ền 50 tổ chức này thu được trong 10 năm qua là 1,3 tỷ USD và họ đ&at?lde; ch? sa? mục đ&?acute;ch khoảng 1 tỷ USD. Khoản t?ền này có thể x&ac?rc;y được 20.000 ng&oc?rc;? nhà tạm cho ngườ? v&oc?rc; g?a cư, hoặc mua 7 tr?ệu xe lăn cho ngườ? tàn tật. Nó cũng đủ để chụp X-quang m?ễn ph&?acute; nhằm phát h?ện sớm nguy cơ ung thư vú cho khoảng 10 tr?ệu phụ nữ kh&oc?rc;ng có bảo h?ểm y tế ở nước này.
Trước sự phản ứng mạnh mẽ của ngườ? d&ac?rc;n, Ch&?acute;nh phủ Mỹ đ&at?lde; có những động thá? đầu t?&ec?rc;n, “sờ gáy” đến những tổ chức núp bóng từ th?ện nhưng lạ? mang nh?ều t&?acute;nh lừa đảo này. 39 trong số 50 tổ chức có t&ec?rc;n trong danh sách đen của CNN và CIR đ&at?lde; bị y&ec?rc;u cầu chấm dứt huy động tà? trợ để chờ kết quả đ?ều tra. Đ?ều đáng nó? là trong số đó, có một số từng bị phạt v&?grave; các v? phạm trong hoạt động của m&?grave;nh, chủ yếu là g?an dố? sổ sách. Thậm ch&?acute;, có tổ chức bị phạt tớ? 7 lần.
Tám tổ chức từng bị cấm hoạt động ở &?acute;t nhất một t?ểu bang. Một tổ chức từng bị xóa bỏ, nhưng lạ? tá? lập vớ? cá? t&ec?rc;n mớ? để thu hút t?ền tà? trợ. Một v?ệc đáng chú ý là theo luật pháp Hoa Kỳ, các khoản t?ền từ th?ện này hoàn toàn được m?ễn thuế. Bở? vậy, đ? kèm vớ? con số thất thoát “khủng” k?a là cả một khoản t?ền thuế khổng lồ được trốn một cách t?nh v?. Do đó, kh&oc?rc;ng chỉ có ngườ? cần g?úp đỡ bị ảnh hưởng mà ng&ac?rc;n sách l?&ec?rc;n bang cũng g?án t?ếp bị “xẻo bớt”.
Theo nhận xét của tờ CNN, v?ệc lập quỹ từ th?ện tràn lan ở Mỹ mà kh&oc?rc;ng được k?ểm soát chặt chẽ ch&?acute;nh là nguy&ec?rc;n nh&ac?rc;n g&ac?rc;y ra t&?grave;nh trạng đáng xấu hổ này. Theo thống k&ec?rc;, có hàng chục ngh&?grave;n tổ chức từ th?ện lớn nhỏ khác nhau tr&ec?rc;n khắp các bang. Do hoạt động trong lĩnh vực cứu trợ nh&ac?rc;n đạo khá nhạy cảm, n&ec?rc;n ch&?acute;nh quyền địa phương thường &?acute;t để ý đến các tổ chức từ th?ện. Ch&?acute;nh sự quản lý có phần dễ d&at?lde;? này đ&at?lde; kh?ến lòng tham của nh?ều đố? tượng nổ? l&ec?rc;n, lợ? dụng lòng tốt của th?&ec?rc;n hạ để làm g?àu bất ch&?acute;nh.
| Thắt chặt k?ểm soát, lấy lạ? lòng t?n Tờ nhật báo uy t&?acute;n CNN đ&at?lde; đề xuất n&ec?rc;n thắt chặt quy định lập quỹ từ th?ện và bắt buộc phả? k?ểm toán hàng năm một cách b&?grave;nh thường như vớ? các doanh ngh?ệp khác. Chỉ có sự m?nh bạch về tà? ch&?acute;nh mớ? có thể loạ? bỏ được những “con s&ac?rc;u làm rầu nồ? canh”, lấy lạ? lòng t?n của các nhà hảo t&ac?rc;m, cũng như xóa bỏ được “ngành c&oc?rc;ng ngh?ệp” quy&ec?rc;n góp từ th?ện v&oc?rc; nh&ac?rc;n t&?acute;nh này. |
H.N
