Hy hữu bà già 21 năm đâm đơn buộc viện kiểm sát bồi thường

(ĐS&PL) Bị bắt g?am oan, ngồ? tù suốt 170 ngày sau đó lạ? được thả. Sau đó bà v?ết đơn k?ện v?ện K?ểm sát nhân dân quận 1 (TP.HCM) bồ? thường cho mình. Và mớ? đây nhất, Tòa phúc thẩm TANDTC tạ? TP.HCM đã buộc v?ện K?ểm sát nhân dân quận 1 bồ? thường thêm cho bà 28 tr?ệu đồng. Tuy nh?ên, trao đổ? vớ? PV báo Đờ? sống và Pháp luật, bà bảo vẫn sẽ t?ếp tục k?ện…

Bà Lộc đeo đuổ? vụ k?ện suốt 21 năm.

Hành trình tìm công lý

Một vụ án kỳ lạ kh?ến a? mớ? nghe qua cũng cảm thấy nực cườ?, bở? bà Đỗ Thị Lộc (SN 1954, ngụ tạ? quận 1, TP.HCM) từ năm 1992 tớ? nay không thô? đâm đơn k?ện VKSND quận 1 (TP.HCM), buộc cơ quan này phả? bồ? thường cho mình vì trước đó đã bị g?am oan 170 ngày. Nh?ều ngườ? khuyên bà Lộc nên dừng lạ? bở? chỉ là “con k?ến k?ện củ khoa?”. Tuy nh?ên, bà vẫn quyết tâm đò? công lý cho mình.

Lần theo địa chỉ trong hồ sơ vụ án, chúng tô? tìm về căn nhà của bà ở quận 1. Tuy nh?ên, căn nhà này đóng cửa khá lâu, phía trước, một và? ngườ? phụ nữ ngồ? chắn ngay lố? ra vào để buôn bán nhỏ. Dò hỏ?, được b?ết, bà đã chuyển về sống vớ? ngườ? chị gá? ở quận Gò Vấp. Suốt một ngày dà? lần dò, cuố? cùng chúng tô? cũng đã tìm được nơ? bà đang tạm trú. Nó? là nhà nhưng thực chất chỉ là căn chò? tạm bợ. Phía trước được vây quanh bằng những tấm tôn gỉ sét, thâm lỗ chỗ. Bên trong, xây bằng những v?ên gạch không nguyên vẹn chưa được tô quét. Má? nhà lợp bằng tôn, nhưng đứng bên trong vẫn có thể nhìn thấy bầu trờ?. Căn nhà trống huơ, bà Lộc nằm trên tấm phản gỗ đã cũ kỹ. “Lâu lắm rồ? mớ? có ngườ? đến thăm, tô? mừng quá”, bà nó?.

Bà kể: Kh? được hỏ? về vụ k?ện hy hữu của mình. G?a đình bà bốn chị em gá?. Mồ cô? sớm, bốn ngườ? vẫn sống trong căn nhà của cha mẹ để lạ? ở quận 1. Bốn ngườ? hòa thuận, cùng bán sỉ trá? cây, hành củ... Vào cuố? thập n?ên 80 của thế kỷ trước, làm ăn khó khăn, bà Lộc đứng tên vay tín dụng của bốn ngân hàng hơn 30 tr?ệu đồng và vẫn trả lã? bình thường. Tuy nh?ên, sau đó, các mố? làm ăn cũng bị thua lỗ. Đến kỳ hạn trả t?ền tín dụng, bà không có đủ t?ền trả nên vào ngày 26/6/1992 bị khở? tố về tộ? lừa đảo ch?ếm đoạt tà? sản xã hộ? chủ nghĩa. Ngày 15/7/1992 bà bị công an bắt g?am. Đến ngày 31/12/1992, VKSND quận 1 có quyết định đình chỉ g?ả? quyết vụ án, vớ? lý do không đủ yếu tố cấu thành tộ?. Cùng ngày bà trả tự do.

Sau đó, bà Lộc v?ết đơn yêu cầu phía VKSND quận 1 phả? bồ? thường cho mình bở? đã g?am tù oan. Ban đầu bà yêu cầu bồ? thường 128 tr?ệu đồng gồm th?ệt hạ? do tổn thất t?nh thần là 10,1 tr?ệu đồng th?ệt hạ? về sức khỏe, ch? phí cứu chữa, phục hồ? sức khỏe là 42,8 tr?ệu đồng, thu nhập thực tế bị mất 72 tr?ệu đồng. Đồng thờ?, trong khoảng thờ? g?an này, bà Lộc đang nuô? ngườ? cô của mình và bà buộc bồ? thường t?ền cấp dưỡng cho ngườ? này 2,5 tr?ệu đồng. Trong quá trình g?ả? quyết vụ án, bà Lộc thay đổ? yêu cầu về mức bồ? thường xuống còn hơn 41 tr?ệu đồng.

Năm 2007, TAND quận 1 mở ph?ên tòa sơ thẩm buộc VKSND quận 1 bồ? thường cho bà Lộc gần 8,5 tr?ệu đồng t?ền tổn thất t?nh thần và th?ệt hạ? do thu nhập thực tế bị mất và t?ến hành x?n lỗ? tạ? nơ? cư trú của bà Lộc, đăng cả? chính, x?n lỗ? trên ha? tờ báo, một trung ương, một địa phương trong ba số l?ên t?ếp. Sau đó, bà v?ết đơn kháng cáo nhưng bị cấp phúc thẩm bác đơn, tuyên y án.

Sau kh? có bản án phúc thẩm, bà nhận đầy đủ số t?ền tòa đã tuyên. Đồng thờ?, VKSND quận 1 cũng đã cả? chính, x?n lỗ? trên báo. Tuy nh?ên, bà Lộc cho rằng, thực tế bà bị tạm g?am đến ngày 31/12/1992, nhưng tòa chỉ chấp nhận tính số ngày bị tạm g?am của bà đến ngày 28/9/1992 (ngày ban hành quyết định hủy bỏ tạm g?am) là không đúng. Tòa án không chấp nhận yêu cầu của bà đò? bồ? thường ch? phí cứu chữa phục hồ? sức khỏe, t?ền cấp dưỡng và tính toán thu nhập thực tế bị mất của bà chưa phù hợp vớ? thực tế gây th?ệt hạ? cho quyền lợ? của mình. Do đó, bà lạ? v?ết đơn kháng cáo lên Chánh án TANDTC.

Ngày 19/4/2011, tòa dân sự TANDTC tạ? TP.HCM nhận định, tòa sơ thẩm và phúc thẩm chưa xác m?nh để xác định chính xác ngày bà Lộc được trả tự do, để làm căn cứ bồ? thường th?ệt hạ? nên hủy ha? bản án sơ thẩm và phúc thẩm để đ?ều tra, xét xử lạ? đúng quy định của pháp luật.

Năm 2012, TAND TP.HCM xử sơ thẩm lần ha? buộc VKSND quận 1 phả? bồ? thường thêm cho bà Lộc số t?ền gần 15 tr?ệu đồng. Không đồng ý, bà t?ếp tục kháng cáo, yêu cầu sửa bản án sơ thẩm theo hướng tính lạ? th?ệt hạ? tổn thất t?nh thần và th?ệt hạ? do thu nhập thực tế bị mất. Đồng thờ?, yêu cầu xem xét bồ? thường th?ệt hạ? do sức khỏe suy g?ảm và ch? phí cấp dưỡng cho ngườ? cô trong thờ? g?an mình bị tạm g?am, tổng số t?ền hơn 356 tr?ệu đồng.

Ch?ều 24/10/2013, Tòa phúc thẩm TANDTC tạ? TP.HCM mở ph?ên tòa phúc thẩm lần ha?. HĐXX nhận định, cách tính t?ền bồ? thường cho bà Lộc trong các ph?ên tòa trước đây là chưa phù hợp. Do đó, tòa chấp nhận một phần kháng cáo, tuyên sửa một phần án sơ thẩm, buộc VKSND quận 1 phả? bồ? thường thêm 28 tr?ệu đồng, về tổn thất t?nh thần và th?ệt hạ? do thu nhập thực tế bị mất, ngoà? số t?ền đã nhận trước đây. Bên cạnh đó, tòa bác các kháng cáo khác do không có căn cứ chứng m?nh.

Mong ước cuố? đờ?

Bà Lộc nhớ lạ?, trước đây, mình bị bệnh đau đầu và đau lưng ở thể trạng nhẹ. Lúc vào tù, bà đau buồn, mỗ? lần bưng chén cơm, nước mắt lạ? lăn dà?. Bà không h?ểu, mình làm đ?ều gì sa? mà lạ? bị bắt g?am. Những ngườ? bạn tù thấy thương nên khuyên nhủ suốt. Đêm về, bà lạ? nhớ ba ngườ? chị em ở bên ngoà?, ngườ? cô họ bệnh tật và những đứa cháu vẫn còn rất nhỏ. Bà buồn nhưng vẫn không thô? lo lắng về số phận căn nhà của mình. Cứ mỗ? lần được mờ? lên làm v?ệc, bà lạ? x?n được gom góp t?ền, trả nợ để lấy lạ? căn nhà. Tuy nh?ên, bao nh?êu lần x?n là bấy nh?êu lần bị từ chố?.

Đúng 170 ngày ngồ? tù, bà Lộc được nhận một tờ g?ấy và bảo: “Bà được thả tự do”. Mừng khôn x?ết, bà l?ền chạy một mạch mấy km về nhà. Cũng từ đó, sức khỏe của bà xuống cấp trầm trọng. Bà cứ ngỡ mình được thả thì căn nhà tổ t?ên để lạ? cũng bình yên vô sự. Thế nhưng, vào năm 2001, có lệnh cưỡng chế. Tất cả bốn chị em cùng các cháu của bà đều bị đuổ? ra ngoà?. Tất cả mọ? ngườ? trô? dạt, r?êng bà vẫn cố bám trụ, ở ngay phía trước má? h?ên của căn nhà của mình.

Bà Lộc cho b?ết, từ trước cả g?a đình sống bằng nghề buôn bán hoa quả, rau củ. Do bà đ? tù, mố? lá? cũng mất dần, công v?ệc k?nh doanh lạ? càng trì trệ. Không chỉ thế, thương căn nhà kỷ n?ệm, bà lấy h?ên trước làm nơ? s?nh sống. Chỉ có những tấm n?lon che chắn phía trên để tránh nắng mưa. Bà không còn buôn bán sỉ như trước mà chuyển thành buôn bán lẻ. Mỗ? ngày cũng k?ếm được đủ ba bữa cơm. “Ngày nắng thì đỡ, nhưng cứ hễ mưa, tô? lạ? phả? dùng n?lon che ngườ?, che hàng. Đêm về, nằm bên vệ đường, những kỷ n?ệm ngày xưa lạ? ùa về càng kh?ến tô? đau lòng hơn gấp bộ?”, bà lấy tay lau vộ? dòng nước mắt.

Thế rồ?, bệnh tình ngày càng nặng, đô? chân không nâng đỡ nổ? cơ thể. Ngườ? chị đầu thuyết phục về căn nhà mục nát, x?êu vẹo của mình ở quận Gò Vấp ở. Từ đó, bà đành ủy quyền cho em gá? của mình theo vụ k?ện. Sức khỏe bà Lộc đến nay rất yếu, tất cả mọ? s?nh hoạt đều nhờ vào ngườ? chị đầu. Trong kh? đó, do g?a cảnh nghèo khó, ngườ? chị cũng phả? đ? phụ quán cơm để lấy t?ền nuô? cả ha? ngườ?. Kh? được hỏ? mong ước về tương la?, bà Lộc nghẹn ngào: “Căn nhà là của tổ t?ên, đồng đứng tên sở hữu cả bốn chị em. G?ờ, tô? chỉ mong pháp luật cho g?a đình được nộp t?ền để lấy lạ? căn nhà. Có lẽ, nếu căn nhà vẫn không lấy lạ? được, đến kh? qua đờ?, tô? không thể nhắm mắt được”.

Huy L?nh