Là huyện miền núi phía Bắc của tỉnh Yên Bái với địa hình phức tạp, khí hậu diễn biến thất thường, thiên tai mưa lũ thường xuyên. Nhưng Văn Yên đã biết phát huy phát huy trí tuệ tập thể, năng động, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, cụ thể hóa thành kế hoạch, chương trình hành động thực hiện phù hợp với thực tế. Đồng thời xác định rõ tiềm năng, thế mạnh địa phương; Chỉ động phát huy nội lực, tranh thủ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của Nhà nước, các thành phần kinh tế và của các tổ chức xã hội để thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu theo tinh thần Nghị quyết đại hội Đảng các cấp. Với tinh thần đổi mới, đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, huyện Văn Yên đã đạt và vượt nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Qua hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới (NTM), Top of FormBottom of Formvới quyết tâm sớm trở thành huyện nông thôn mới vào năm 2024, huyện Văn Yên đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tranh thủ tối đa các nguồn lực và đề ra lộ trình cụ thể thực hiện.
Năm 2023, huyện Văn Yên đã có 18/24 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó có 05 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 02 xã NTM kiểu mẫu. Kết quả thực hiện Chương trình đã góp phần quan trọng làm thay đổi bộ mặt nông thôn; đời sống của nhân dân được cải thiện tích cực; cơ sở hạ tầng được đầu tư, nâng cấp; đời sống văn hóa, tinh thần của người dân nâng lên rõ rệt.
Đặc biệt, việc thực hiện Chương trình đã từng bước khơi dậy được sự đồng thuận của toàn thể cộng đồng dân cư nông thôn, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tạo sức lan tỏa và phát huy được sức mạnh đoàn kết, tính chủ động, sáng tạo trong xây dựng NTM; nhận thức của người dân đã có thay đổi căn bản. Qua đó cũng đã xuất hiện nhiều nhân tố mới, nhiều gương điển hình tiên tiến; nhiều xã đã có chuyển biến tích cực trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi, góp phần nâng cao đời sống vật chất cho nhân dân. Với "Đề án xây dựng huyện Văn Yên đạt huyện nông thôn mới, giai đoạn 2021-2025". Trong đó, huyện đã xây dựng lộ trình cụ thể đối với từng xã để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững của địa phương.
Phóng viên đã có cuộc trò chuyện với đồng chí Luyện Hữu Chung - Bí thư huyện ủy Văn Yên được biết: “Nhận thức được chặng phát triển của huyện không phải là con đường bằng phẳng nên bắt đầu mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ huyện, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân Văn Yên đã nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy tiềm năng, lợi thế, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ vậy mà cơ cấu kinh tế huyện chuyển dịch đúng hướng; thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt trên 62 triệu đồng/ người/ năm. Nổi bật là, đã phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sản xuất hàng hóa hiệu quả và bền vững, hình thành các dự án liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị và bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông - lâm nghiệp bình quân đạt 11,8%/năm. Đến hết năm 2023, huyện Văn Yên có 20/24 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 03 đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 06 xã đạt tiêu chuẩn NTM nâng cao, 79 thôn nông thôn mới kiểu mẫu, 34 nông thôn mới. Đặc biệt huyện Văn Yên đã chú trọng xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp, nhất là xây dựng các sản phẩm OCOP. Đến nay, toàn huyện đã có 48 sản phẩm được chứng nhận là sản phẩm OCOP; trong đó, có 45 sản phẩm 3 sao và 3 sản phẩm 4 sao. Đồng thời 100% các sản phẩm OCOP của huyện đều được đưa lên các sàn thương mại điên tử. …”
Đồng chí Luyện Hữu Chung - Bí thư huyện ủy Văn Yên trồng hoa tuyến đường hoa tại xã Xuân Tầm
Đối với các xã phấn đấu hoàn thành tiêu chí xây dựng NTM trong giai đoạn 2021-2025, chủ yếu nhóm tiêu chí chưa hoàn thành là cơ sở hạ tầng như: giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, y tế; kinh tế và tổ chức sản xuất như: thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo; văn hóa, xã hội, môi trường. Đây đều là những tiêu chí khó thực hiện và cần có sự đầu tư, sự chủ động tham gia tích cực của người dân. Các cơ chế chính sách đã được xác định trong đầu tư công trung hạn nhưng chưa tính đến việc xây dựng huyện Văn Yên đạt chuẩn NTM vào năm 2025. Do vậy phải thực hiện điều chỉnh một số nội dung để phù hợp với nhu cầu cần thiết về nguồn lực để xây dựng huyện NTM. Nhiều nội dung thuộc các tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021-2025 đòi hỏi cao như: đường giao thông, nước sạch, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng thể thấp còi, tỷ lệ lao động được cấp văn bằng chứng chỉ; truy xuất nguồn gốc sản phẩm, cấp mã số vùng trồng; sổ khám bệnh điện tử; nước sạch cấp từ công trình cấp nước tập trung; phân loại rác từ nguồn, xử lý rác thải nhựa … đều là những tiêu chí khó đối với các xã miền núi.
Trong quá trình thực hiện, Văn Yên đã vận dụng sáng tạo những cơ chế, chính sách của Trung ương của tỉnh. Ngoài những giải pháp chung, huyện chủ trương tập trung vào việc xác định cụ thể lộ trình xây dựng NTM hàng năm để tập trung nguồn lực đầu tư trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, với nguyên tắc tiêu chí "dễ làm trước, khó làm sau", tiêu chí nào xã phải chịu trách nhiệm thì xã phải chủ động, tiêu chí nào cần đầu tư của Nhà nước thì huyện sẽ xem xét cân đối nguồn lực đầu tư. Đối với các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn ưu tiên cho việc xây dựng các thôn đạt chuẩn nông thôn mới trước, từ đó lan tỏa ra toàn xã. Cùng sự tham gia của nhân dân là yếu tố quyết định thành công của chương trình. Vì vậy, huyện đã rất quan tâm đến công tác thông tin, tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của người dân trong xây dựng NTM. Kết quả là nhân dân đã tích cực chủ động tham gia bằng việc đóng góp công sức, tiền của, nhiều phong trào như dịch rào hiến đất làm đường, xây dựng hệ thống điện "Thắp sáng đường quê", làm đường hoa đều thực hiện từ nguồn lực của nhân dân là chính.
Thực hiện mục tiêu sớm trở thành huyện NTM, Văn Yên đã và đang tập trung tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và phát huy sức mạnh của MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội. Đồng thời, huy động và bố trí nguồn vốn phục vụ xây dựng NTM; trong đó, ưu tiên triển khai lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình, dự án khác trên địa bàn như: Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, các chương trình Đề án phát triển giao thông nông thôn, chương trình kiên cố hóa kênh mương, thủy lợi nhỏ, Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp…Đối với nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, huyện sẽ ưu tiên tập trung cho các xã đăng ký đạt chuẩn theo lộ trình. Văn Yên cũng tập trung đẩy mạnh các phong trào thi đua nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân khu vực nông thôn; đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đảm bảo đạt chuẩn những chức danh chủ chốt và đầu ngành, quan tâm đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn về nông nghiệp, nông thôn; tập trung xây dựng NTM gắn với phát triển nền nông nghiệp hữu cơ, sản xuất hàng hóa, hiệu quả cao và bền vững.
Toàn cảnh huyện Văn Yên
Đồng chí Chủ tịch UBND huyện Văn Yên Hà Đức Anh kiểm tra chiến dịch phát triển công dân số tại xã Xuân Ái.
Để thu hút đầu tư, Văn Yên luôn nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh nhằm bảo đảm sự thông thoáng, thuận lợi cho doanh nghiệp với phương châm “đồng hành thiết thực cùng doanh nghiệp, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư, các thành phần kinh tế kinh doanh thành công ở Văn Yên. Với quan điểm: Quyết tâm đổi mới nhằm trở nên cạnh tranh hơn, Văn Yên đã quan tâm phát triển đô thị trên cơ sở tính tới các yếu tố thuận lợi về kết nối giao thông, dân số và các yếu tố chính trị, kinh tế - xã hội khác có liên quan, Văn Yên cũng đang ưu tiên thu hút đầu tư xây dựng khu đô thị hạt nhân tại thị trấn Mậu A. Trong đó chú trọng quy hoạch và xây dựng 4 khu đô thị chính gồm khu đô thị Ever Green tại tổ dân phố số 7 và tổ dân phố số 10; Khu đô thị Tổ dân phố số 2 và tổ dân phố số 3; Khu đô thị Tổ dân phố số 8 và Khu đô thị tổ dân phố số 3. Từ năm 2015 – 2020 Văn Yên đã thu hút được 63 dự án đầu tư với tổng số vốn đăng ký đầu tư hơn 4 nghìn tỷ đồng; thành lập mới 119 doanh nghiệp, 49 hợp tác xã, nâng số doanh nghiệp toàn huyện lên 209 doanh nghiệp, tăng gấp 2 lần so với năm 2015 và 79 hợp tác xã, 462 tổ hợp tác, trên 2.700 hộ kinh doanh cá thể.
Đồng chí Hà Đức Anh - Chủ tịch UBND huyện Văn Yên cho biết: “Văn Yên với vùng quế lớn thứ nhất trong cả nước, giống quế được coi là tốt nhất và là sản phẩm thứ 16 trên toàn quốc được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm năm 2010, được cấp nhãn hiệu chứng nhận năm 2020, được Cục Sở hữu trí tuệ Thái Lan công nhận năm 2014. Đặc biệt tại lễ hội Quế Văn Yên lần thứ IV Bộ Khoa học và Công nghệ đã trao Quyết định và Giấy chứng nhận về đăng ký nhãn hiệu chứng nhận hình cho sản phẩm chế biến từ quế của huyện Văn Yên đã cho thấy Quế Văn Yên đã và đang khẳng định được chỗ đứng vững chắc trên thị trường.”
Văn Yên hôm nay đã có nhiều đổi thay - đó là kết quả của sự nỗ lực không ngừng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong toàn huyện. Vẫn biết phía trước còn nhiều khó khăn, thử thách, nhưng với những thành quả đã đạt được trong năm qua là động lực để Văn Yên tiếp tục vượt qua khó khăn thách thức để đạt những bước phát triển mạnh mẽ hơn.
