Tại chức là thuật ngữ quen thuộc, dành cho những người đã đi làm nhưng có mong muốn tiếp tục học nâng cao trình độ. Theo đó, tại chức là chương trình đào tạo dành cho người vừa đi làm vừa đi học, nhằm mục đích bổ sung kiến thức, bồi dưỡng, cải thiện và nâng cao nghiệp vụ chuyên môn.
Những người theo học tại chức thường có mong muốn được thăng tiến lên các vị trí cao hơn, hoặc tìm kiếm công việc tốt hơn, một vị trí khác với chuyên ngành họ đang làm.
Tên gọi tại chức ban đầu xuất phát từ chính sách tạo thuận lợi cho những cán bộ chiến sỹ phải tạm ngưng việc học do tham gia kháng chiến, nay tiếp tục được học tập. Sau này, cụm từ “học tại chức” dần được thay bằng đào tạo hệ “vừa học vừa làm”. Như vậy, học tại chức cũng chính là hệ vừa học vừa làm.
Dưới đây là một số điểm khác biệt giữa học tại chức và học đại học chính quy:
Học tại chức
Thời gian học tại chức thường linh hoạt hơn, thường diễn ra vào buổi tối hoặc cuối tuần để phù hợp với lịch làm việc của người học. Thời gian hoàn thành khóa học có thể kéo dài hơn so với học chính quy, do lịch học không tập trung.
Đối tượng chính của học tại chức thường là những người đã đi làm, có nhu cầu nâng cao trình độ chuyên môn hoặc thay đổi nghề nghiệp. Học viên học tại chức thường đa dạng về độ tuổi và kinh nghiệm làm việc.
Chương trình học tại chức thường chú trọng vào việc kết hợp lý thuyết với thực hành, áp dụng ngay vào công việc thực tế của học viên. Ngoài các buổi học trực tiếp, học viên còn có thể học từ xa qua các nền tảng học trực tuyến.
Nội dung chương trình học tại chức thường tương đương với chương trình học chính quy, nhưng được thiết kế linh hoạt hơn để phù hợp với người học.
Sau khi hoàn thành khóa học, học viên sẽ nhận được bằng tại chức.
Học đại học chính quy
Sinh viên học chính quy thường học toàn thời gian, với các buổi học diễn ra trong giờ hành chính từ thứ hai đến thứ sáu. Chương trình học chính quy thường có thời gian hoàn thành cố định, thường là 3-4 năm đối với đại học và 1-2 năm đối với cao học.
Đối tượng chính của học chính quy là học sinh mới tốt nghiệp trung học phổ thông và tiếp tục học lên đại học. Sinh viên chính quy thường có độ tuổi đồng đều hơn và ít kinh nghiệm làm việc hơn so với học viên tại chức.
Chương trình học chính quy thường tập trung nhiều vào lý thuyết, với các bài giảng, thí nghiệm, và bài tập. Lịch học và nội dung chương trình ít linh hoạt hơn, yêu cầu sinh viên phải tuân thủ nghiêm ngặt. Chương trình học chính quy thường có nội dung sâu rộng và chi tiết hơn, với nhiều môn học bổ trợ và nghiên cứu chuyên sâu.
Quy định về chương trình đào tạo đại học tại chức
Thông tư 08 năm 2021 của Bộ GD&ĐT quy định hình thức đào tạo hệ tại chức như sau:
- Các hoạt động giảng dạy được thực hiện tại cơ sở đào tạo hoặc tại cơ sở phối hợp đào tạo theo quy định liên kết đào tạo tại Điều 5 của Quy chế. Riêng những hoạt động thực hành, thực tập, trải nghiệm thực tế và giảng dạy trực tuyến có thể thực hiện ngoài cơ sở đào tạo, cơ sở phối hợp đào tạo.
- Thời gian tổ chức hoạt động giảng dạy linh hoạt trong ngày và trong tuần.
Nếu muốn đăng ký vào lớp học tại chức tại các trường đại học, bạn cần chuẩn bị và đáp ứng đủ một số điều kiện dưới đây:
- Đảm bảo có một trong số các loại bằng sau: bằng tốt nghiệp THPT, bằng trung cấp nghề, cao đẳng hoặc bằng cử nhân một chuyên ngành khác với ngành đăng ký học.
- Có đầy đủ giấy tờ tùy thân và các loại giấy tờ để làm thủ tục nhập học.
- Đóng lệ phí đăng ký dự tuyển đầy đủ cho các tường theo học tại chức.
- Thực hiện các quy định trong quy trình đăng ký và đào tạo của trường và Bộ GD&ĐT ban hành.
Bằng đại học tại chức và chính quy có giá trị ngang nhau?
Theo Luật Giáo dục đại học, văn bằng giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng trình độ tương đương.
Người học hoàn thành chương trình đào tạo, đạt chuẩn đầu ra theo quy định, hoàn thành nghĩa vụ, trách nhiệm của người học sẽ được hiệu trưởng/giám đốc các trường đại học/học viện cấp văn bằng.
Nghị định 99 của Chính phủ ban hành năm 2019 quy định, bằng cử nhân cấp là bằng cấp cho người tốt nghiệp trình độ đại học theo quy định của pháp luật, đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu ra tiếng Anh bậc 6 theo Khung trình độ quốc gia Việt Nam và các quy định cụ thể, hợp pháp của cơ sở đào tạo.
Như vậy, bằng đại học tại chức được công nhận có giá trị tương đương với bằng đại học chính quy theo quy định.
Tuy nhiên, người học cần chú ý đối tượng theo học hệ chính quy và hệ tại chức là hoàn toàn khác nhau. Trong khi đối tượng học hệ tại chức là những người đã đi làm, còn hệ chính quy lại dành cho sinh viên. Thời gian học của hệ tại chức chủ yếu diễn ra vào buổi tối, cuối tuần, hệ chính quy là học các ngày trong tuần, lịch học cố định.